Trwająca od ponad dwóch lat, konwencjonalna wojna w Ukrainie pokazuje, że pomimo zaangażowania nowoczesnego uzbrojenia czy często specjalnej taktyki, realnie żadna ze stron konfliktu nie osiągnęła wyraźnej przewagi, a straty i koszty tych zmagań stale rosną. Dlatego zasadnym staje się opracowanie nowych sposobów osiągania „korzyści” politycznych i gospodarczych, chociażby w postaci zastosowania nowego podejścia do prowadzenia wojny hybrydowej, w tym mającej miejsce na akwenach morskich, i to nie tylko w trakcie rzeczywistej walki, ale też czasu „pokoju”.
Z nastaniem XXI wieku nastąpiły stopniowe zmiany w globalnych podstawach funkcjonowania państw i międzynarodowych umów je wiążących w sferze gospodarczej, kulturalnej, militarnej czy również innej. W związku z czym już obecnie istnieje silna tendencja do zacierania się różnic pomiędzy stanami wojny, zagrożenia wojennego i czasem pokoju. Tych pierwszych nie ogłasza się już oficjalnie, ale gdy już się toczą, to według nietypowego i często zaskakującego schematu.
Powszechne stały się działania asymetryczne z udziałem sił specjalnych, prywatnych firm „ochroniarskich” lub z wykorzystaniem „wewnętrznej opozycji” w celu stworzenia stałego zagrożenia na terytorium przeciwnika, ale również użycie potężnego wpływu informacyjnego, którego metody są stale udoskonalane. Wszystko to odbywa się z wykorzystaniem silnej presji gospodarczej z zewnątrz, całościowo tworząc nową koncepcję „wojny hybrydowej”. A ona sama jest zjawiskiem złożonym, nieliniowym, wielopoziomowym i wielosferowym, nie przypominającym żadnych konfrontacji militarnych z przeszłości.
Zasady jej prowadzenia zostały sformułowane dość niedawno. Między innymi wprowadzono pojęcie „węzłów krytyczności”, które w istocie są obiektami wojny hybrydowej. Tworzą je państwa i ich sojusznicy, miasta jako obszary manipulacji nastrojami mieszkańców, zakłady przemysłu obronnego, naczelne organy wojskowe, całe gałęzie przemysłu, instytucje państwowe i ośrodki decyzyjne, istniejące koncepcje ideologiczne czy przywództwo polityczne. Wojny hybrydowe mają podłoże sieciocentryczne, a ta technologia pozwala na ich prowadzenie w czterech przestrzeniach: geograficznej, ekonomicznej, informacyjno-ideologicznej i informacyjno-cybernetycznej.
Wśród ekspertów nadal podzielone są zdania co do tego, w jakim środowisku operacyjnym (lub środowiskach) będą prowadzone przyszłe wojny hybrydowe, z wykorzystaniem jakich systemów (podsystemów), z jakich typów (podtypów) będą się składać i od czego zależy ich specyfika zastosowania, w tym czy innym regionie świata.
Zakłada się, że w przyszłości sztuka wojenna w wiodących krajach świata będzie rozwijać się w oparciu o zintegrowane podejście, które polega na tym, że oprócz doskonalenia form i metod prowadzenia tradycyjnej kampanii militarnej czy operacji, jednocześnie poszukiwane będą możliwości wykorzystania potencjału nowego typu wojen hybrydowych, co z kolei wpłynie na powstanie nowych wyzwań i zagrożeń.
Konwencjonalnie rozumiane wojny nadal trwają i trwać będą, jednak szerokie wprowadzanie najnowszych technologii, przede wszystkim w sferze informatycznej/cybernetycznej spowoduje, że zasadniczy nacisk prawdopodobnie przesunie się w stronę wielopoziomowych i wielosferycznych wojen hybrydowych nowego typu. Co istotne, to wypracowane już metody informacyjnego oddziaływania stosowane w cywilnych obszarach marketingowych, z odpowiednim dostosowaniem przyjęto w doktrynach wojskowych różnych krajów na całym świecie.
Jakościową różnicą między wojnami hybrydowymi jest wyraźny brak linii zmagań i jasno określonych granic między przeciwnymi stronami. Działania całościowe są prowadzone w sposób kompleksowy, czyli następuje strategia łączenia środków oraz metod siłowych i pozasiłowych wraz z wykorzystaniem posiadanego potencjału sił zbrojnych.
Hybrydowy charakter współczesnych zmagań
Biorąc pod uwagę specyfikę wojny hybrydowej można zwrócić uwagę na pewne cechy współczesnych kryzysów i konfliktów zbrojnych. Po pierwsze, ich ukierunkowany wpływ na procesy polityczne o skali międzynarodowej jest widoczny dzięki bezpośredniemu lub pośredniemu zaangażowaniu głównych państw i organizacji międzynarodowych, które udzielają wsparcia militarnego, finansowego i informacyjnego jednej ze stron, działając w obustronnym interesie geopolitycznym. Po drugie, mają one wymiar wartościowy, realizowany w postaci walki tożsamości etnicznych, kulturowych i religijnych, co często wykorzystywane jest jako uzasadnienie ideologiczne i propagandowa przykrywka dla prawdziwych celów walczących stron.
Metody i technologie prowadzenia wojen hybrydowych w różnych wariantach i modelach są od dawna opracowywane w ramach NATO, czego konsekwencją jest chociażby utworzenie zmodyfikowanej struktury wojskowo-politycznej czy zupełnie innej rzeczywistości wojskowo-politycznej w Ukrainie.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
