Położone na północy obwodu donieckiego miasto Łyman ze względu na rolę ważnego węzła kolejowego było (i wciąż pozostaje) istotnym punktem na mapie wojny rosyjsko-ukraińskiej. Niniejszy artykuł dotyczy walk toczących się w 2022 roku, a w zasadzie dwóch bitew, z których pierwsza doprowadziła do okupacji miasta przez Rosjan, a druga do wyzwolenia przez wojska ukraińskie.
Łyman to małe miasto, które w 2021 roku liczyło około 20 tysięcy mieszkańców. Liczba ta nie odzwierciadla jednak prawdziwego jego znaczenia dla gospodarki całego Donbasu. Znajduje się tam bowiem duża stacja kolejowa, przez którą przed 2014 rokiem transportowano 30 proc. wszystkich ładunków przewożonych Koleją Doniecką. W tym miejscu linia kolejowa biegnąca z Charkowa rozdziela się na dwie gałęzie wiodące do Kramatorska i Horliwky. O znaczeniu tego węzła mówi chociażby to, że po okupacji Doniecka w 2014 roku dyrekcję Kolei Donieckiej przeniesiono właśnie tam, a nie do tymczasowego centrum obwodu donieckiego, jakim stał się Kramatorsk.
Ówczesny Krasnyj Łyman stał się ośrodkiem walk jeszcze podczas pierwszego etapu wojny rosyjsko-ukraińskiej. 30 kwietnia 2014 roku kontrolę nad miastem po drugiej próbie uzyskały oddziały bojowników prorosyjskich. Już w dniach 3–5 czerwca pododdziały Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz MSW przeprowadzilły jednak operację oczyszczania miasta. W jej wyniku siły ukraińskie uzyskały kontrolę nad większą jego częścią. Ostatecznie oddziały Igora Girkina odeprzeć od miasta udało się jednak dopiero 19 czerwca. W operacji brały udział oddziały 24. Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej, 25. Samodzielnej Brygady Powietrznodesantowej oraz 95. Samodzielnej Brygady Desantowo-Szturmowej.
Okupacja
W latach 2015–2021 w rejonie miasta Łyman, które w 2016 roku w toku dekomunizacji pozbyło się swego przydomku „Krasnyj” (pol. czerwony), panował względny spokój. Również w pierwszych tygodniach po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na pełną skalę kierunek ten nie należał do priorytetowych. Owszem, z politycznego punktu widzenia Rosjanom zależało na „wyzwoleniu” całego terytorium tzw. Donieckiej Republiki Ludowej, czyli zajęciu ukraińskiego obwodu donieckiego, zadanie to zostało jednak odłożone na później. O wiele bardziej istotne w pierwszej fazie wojny był kierunk południowy (przebicie korytarza lądowego do okupowanego od 2014 roku Krymu oraz ustalenie kontroli nad Kanałem Północno-Krymskim w celu dostarczenia na półwysep słodkiej wody z Dniepru) oraz północny (dążenie do zajęcia Kijowa w celu obalenia istniejących władz Ukrainy). Dopiero po sukcesie działań na południu i niepowodzeniu natarcia na Kijów dowództwo rosyjskie postanowiło skupić się na kierunku donbaskim. Po wycofaniu się jednostek rosyjskich z północnej części Ukrainy kierowano je właśnie do obwodów ługańskiego i donieckiego. Tak rozpoczęła się bitwa o Donbas.
Łyman traktowano jako cel dalszy natarcia prowadzonego od strony obwodu ługańskiego w kierunku zachodnim. Sprzyjał temu sukces osiągnięty na początku wtargnięcia w obwodzie ługańskim – pod koniec marca Rosjanie kontrolowali już 93 proc. tego terenu. Pod kontrolą wojsk ukraińskich pozostawała tylko aglomeracja Siewierodonieck–Łysyczańsk, nieustannie atakowana i ostrzeliwana przez przeciwnika. Odległość od Siewierodoniecka do Łymania to w linii prostej około 50 kilometrów i ten dystans Rosjanie zamierzali pokonać, pozostawiając niejako na własnym zapleczu wciąż broniący się garnizon aglomeracji. Po podjętej na południe od Łymania nieudanej próbie przeprawy przez rzekę Doniec (w Ukrainie znanej jako Doniec Siewierski) w pobliżu Biłohoriwki (5–13 maja 2022 r.), postanowiono skoncentrować wysiłek na kierunku północnym.
23 maja rozpoczęły się walki w północnych okolicach miasta. Natarcie prowadziła tam batalionowa grupa bojowa 90. Dywizji Pancernej oraz 15. Samodzielna Brygada Zmechanizowana, wsparte przez 24. Brygadę Specnazu i batalionową grupę bojową ługańskich separatystów. Miasto broniły głównie jednostki Wojsk Desantowo-Szturmowych – pododdziały ze składu 79., 80. i 95. Samodzielnej Brygady Desantowo-Szturmowej oraz 81. Samodzielnej Brygady Aeromobilnej, a wspierały je Oddział Ługański oraz Połączony Oddział „Lwiw” podległe Państwowej Służbie Granicznej.
Pierwszego dnia szturmu sukcesy Rosjan były dość umiarkowane – udało się im zdobyć niektóre pozycje na północy miasta. 24 i 25 maja Rosjanie uderzyli na Łyman całą siłą artylerii, w tym wieloprowadnicowymi wyrzutniami rakietowymi i ciężkimi moździerzami 2S4 Tulipan kal. 240 mm. Na szeroką skalę stosowano również lotnictwo uderzeniowe. Ostrzał trwał godzinami. Napastnikom bardzo jednak brakowało precyzji, artyleria nie otrzymała bowiem wsparcia bezzałogowych statków powietrznych, miała więc poważny problem z namierzaniem ukraińskich okopów i innych fortyfikacji. Wał ognia i tak spowodował ciężkie straty wśród obrońców. Według niektórych doniesień batalion 79. SBDSz stracił ponad 100 zabitych. Po tym ostrzale Rosjanie rozpoczęli atak okrążający, nacierając jednocześnie od północy i od południa, przez stację kolejową.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
