Ze względu na nieustające zagrożenie ze strony nieprzyjaznych państw, a także terrorystycznych podmiotów niepaństwowych, Izrael posiada liczne i dobrze wyposażone Siły Powietrzne, które mają zapewnić zdecydowaną przewagę nad każdym ewentualnym przeciwnikiem. Najważniejszym czynnikiem decydującym o rozbudowie potencjału operacyjnego Sił Powietrznych jest modernizacja techniczna, która obejmuje zarówno zakupy nowych samolotów i śmigłowców (często w unikalnych wersjach tworzonych specjalnie według izraelskich wymagań), jak i unowocześnianie własnymi siłami posiadanych maszyn starszych typów.
Izraelskie Siły Powietrzne i Kosmiczne (hebr. Zro’a ha-Awir we-ha-Chalal; ang. Israel Air and Space Force, ISDF), częściej nazywane Siłami Powietrznymi (Chejl ha-Awir; Israeli Air Force, IAF), są jednym z trzech głównych komponentów Sił Obronnych Izraela (Cawa ha-Hagana le-Jisra’el, w skrócie Cahal; Israel Defense Forces, IDF). Ich zadania obejmują ochronę państwa Izrael przed atakiem z powietrza, obronę rejonów operacyjnych Sił Obronnych, uzyskanie panowania w powietrzu nad rejonami operacyjnymi Sił Obronnych, wsparcie działań wojsk lądowych i sił morskich, atakowanie celów na terytorium nieprzyjaciela, zwiad i rozpoznanie, przewóz żołnierzy, ładunków, sprzętu wojskowego i uzbrojenia, poszukiwanie i ratownictwo, ewakuację rannych, wsparcie i realizację operacji specjalnych oraz doskonalenie i rozwijanie zdolności bojowych.
Zakupy najnowszego, zaawansowanego technicznie sprzętu i uzbrojenia dla Sił Powietrznych nie byłyby możliwe na tak dużą skalę, gdyby nie ogromna pomoc finansowa Stanów Zjednoczonych. W ramach programu zagranicznej pomocy wojskowej FMF (Foreign Military Financing) w 2016 roku Amerykanie przeznaczyli na ten cel aż 38 mld USD, liczone w ciągu dziesięciu lat! Należy wszakże podkreślić, że w procesie modernizacji uczestniczy aktywnie krajowy przemysł lotniczy i zbrojeniowy, który produkuje m.in. nowoczesne uzbrojenie kierowane, wyposażenie elektroniczne oraz bezzałogowe statki powietrzne (BSP).
Samoloty bojowe
Największym programem modernizacyjnym Izraelskich Sił Powietrznych w XXI wieku był zakup 50 wielozadaniowych samolotów bojowych 5. generacji F-35I Adir, czyli Lockheed Martin F-35A Lightning II z wyposażeniem częściowo izraelskiej produkcji. Izrael przystąpił do programu Joint Strike Fighter (JSF) w 2003 roku jako tzw. uczestnik współpracujący w zakresie bezpieczeństwa (Security Cooperation Participant). W październiku 2008 roku amerykańska Defense Security Cooperation Agency (DSCA) poinformowała Kongres Stanów Zjednoczonych, że Izrael wystąpił z wnioskiem o wyrażenie zgody na sprzedaż w ramach procedury FMS (Foreign Military Sale) 25 egz. F-35A z opcją na kolejnych 50. Izraelski rząd 16 września 2010 roku podjął decyzję zakupu pierwszej partii 19 maszyn. Umowę międzyrządową podpisano 7 października tego samego roku. Druga umowa dotycząca zakupu 14 egz. (z opcją na 17) została zawarta w lutym 2015 roku. W sierpniu 2017 roku Izrael z kolei skorzystał z opcji i kupił dodatkowych 17 egz., co zwiększyło liczbę zamówionych F-35I do 50.
Montaż końcowy pierwszego egzemplarza F-35I rozpoczął się 7 stycznia 2016 roku w zakładach koncernu Lockheed Martin w Fort Worth w Teksasie. Uroczysty roll-out nastąpił 22 czerwca, a oblot 25 lipca. Dwa pierwsze egzemplarze F-35I przyleciały do bazy Newatim w Izraelu 12 grudnia tego samego roku. Uzyskanie wstępnej zdolności operacyjnej (Initial Operational Capability, IOC) ogłoszono 6 grudnia 2017 roku. Na początku lutego 2018 roku Lockheed Martin dostał kontrakt na modyfikację oprogramowania awioniki F-35I do standardu Block 3F+, z uwzględnieniem wyposażenia elektronicznego i uzbrojenia izraelskiej produkcji. Do dziś Izrael otrzymał ponad 40 maszyn. Dostawy pozostałych miały być zrealizowane do grudnia bieżącego roku, ale nie jest wykluczone kilkumiesięczne opóźnienie. Na początku lipca 2023 roku pojawiły się informacje, że izraelski rząd zatwierdził zakup kolejnej partii 25 egz. F-35I w celu przezbrojenia trzeciej eskadry bojowej. O podpisaniu umowy międzyrządowej izraelskie media poinformowały 4 czerwca br. Transakcja o wartości około 3 mld USD zostanie w większej części sfinansowana z funduszu FMF, a dostawy mają rozpocząć się w 2028 roku.
W latach 1976–1978 Izrael otrzymał 25 myśliwców McDonnell Douglas (obecnie Boeing) F-15 Eagle, w tym 23 jednomiejscowe F-15A i dwa dwumiejscowe F-15B (program „Peace Fox I”). W latach 1981–1992 w trzech partiach przybyło 18 egz. F-15C i 13 egz. F-15D („Peace Fox II, III, IV”). W zamian za powściągliwą postawę podczas wojny z Irakiem, w latach 1991–1992 Amerykanie przekazali Izraelowi 18 egz. F-15A i sześć F-15B używanych wcześniej w USAF („Peace Fox V”). Ponadto we wrześniu 2016 roku Izrael dostał ze Stanów Zjednoczonych osiem używanych F-15D wycofanych z Air National Guard (ANG). Dwa kolejne dostarczono jakiś czas później. Tych 10 maszyn zostało przekazanych bezpłatnie w ramach programu EDA (Excess Defense Articles) z przeznaczeniem na części zamienne. Podczas przeglądów okazało się jednak, że są w tak dobrym stanie technicznym, że IAF postanowiły przywrócić je do służby. Remont i modernizację do standardu Improved Baz przeprowadziło centrum obsługi Sił Powietrznych w bazie Tel Nof. Zatem łącznie Izrael otrzymał 41 egz. F-15A, osiem F-15B, 18 egz. F-15C i 23 egz. F-15D. Wszystkim nadano nazwę Baz.
W latach 1995–2005 w ramach programu Improved Baz zmodernizowano awionikę F-15A/B i C/D do standardu zbliżonego do F-15I. Zamontowano m.in. kolorowe monitory firmy Elbit Systems w kokpicie oraz nowy komputer kierowania ogniem, łącze wymiany danych, ekran radaru, drążek sterowy, układ nawigacji bezwładnościowej z korekcją satelitarną, radiostacje z modułami kodowania transmisji i system samoobrony. Piloci dostali do dyspozycji celowniki nahełmowe Elbit Systems DASH (Display and Sight Helmet). Asortyment uzbrojenia poszerzono o pociski powietrze–powietrze AIM-120 AMRAAM i izraelskie Rafael Python 4 i 5 oraz bomby JDAM (Joint Direct Attack Munition) i izraelskie Rafael AGM-142 Popeye. W pierwszej dekadzie XXI wieku w maszynach zainstalowano dodatkowo radiostacje satelitarne, a do arsenału przenoszonej broni dodano izraelskie pociski powietrze–ziemia Rafael SPICE (Smart, Precise Impact, Cost-Effective).
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
