Bliski Wschód pozostaje jednym z najbardziej zapalnych obszarów na Ziemi. Wielomiesięczne już, intensywne starcia Sił Zbrojnych Izraela (Cahalu) z palestyńskim Hamasem, rakietowo-dronowy atak Iranu, wojna w Jemenie czy stałe napięcia między poszczególnymi państwami arabskimi o dominację, stały się już ciągłymi „elementami walki” dla tego rejonu świata. A jest ona prowadzona różnymi metodami. Czasem to spektakularne uderzenia wykonywane za pomocą nowoczesnych lub też mniej zaawansowanych systemów bojowych, ale są też i ataki z użyciem min czy prostych ładunków wybuchowych.
Ta ostatnia forma walki ma zazwyczaj za zadanie neutralizowanie przewagi technicznej przeciwnika oraz zmusza go do blokowania obszarów zaludnionych poprzez organizowanie punktów kontrolnych na drogach i ciągłego patrolowania zajętego terytorium. Z kolei dla strony pozostającej w defensywie pomocne w efektywnej walce będzie stosowanie na szeroką skalę min, a zwłaszcza tych sterowanych i dość często wykonywanych metodami improwizowanymi. Posłużą one przede wszystkim do niszczenia broni i sprzętu wojskowego strony atakującej, bez potrzeby bezpośredniego kontaktu bojowego.
Najbardziej rozpowszechnione i dostępne są miny oraz ładunki, w których zastosowano mechaniczną metodę detonacji użytych do ich elaboracji materiałów wybuchowych. Coraz powszechniej stosuje się jednak bezpieczniki bezkontaktowe, uruchamiane różnymi środkami radioelektronicznymi, w tym domowymi, takimi jak radia, telefony komórkowe, breloki do alarmów samochodowych i inne. Doprowadziło to do wydzielenia tej broni w odrębną klasę – sterowane radiowo urządzenia wybuchowo-minowe (SRUWM). Konstrukcja takich ładunków też ulega stopniowej modyfikacji, bowiem wiele organizacji zbrojnych i terrorystycznych nauczyło się tworzyć wyrafinowane improwizowane ładunki wybuchowe (IED), które są aktywowane drogą radiową i nie zawierają prawie żadnych elementów metalowych, co utrudnia ich wykrycie i zneutralizowanie. Przykładowo od 2014 roku w strukturach ugrupowania Al-Kaida działać ma specjalna grupa badawcza zajmująca się opracowywaniem IED różnej konstrukcji, w tym z zapalnikami sterowanymi radiowo.
Z uwagi na to, że system SRUWM jest urządzeniem radioelektronicznym z wbudowanym lub przełączanym zapalnikiem, do zwalczania tego typu urządzeń stosuje się środki walki elektronicznej, które realizują dwie metody przeciwdziałania: tłumienie radiowe (TR) i niszczenie funkcjonalne.
Tłumienie radiowe polega na wykorzystaniu specjalnych kompleksów i aktywnych stacji zakłócających (Active Protection System, APS) do ochrony indywidualnej lub grupowej. W tym przypadku rozróżnia się APS aktywny i reaktywny. Te pierwsze mają za zadanie emitowanie sygnału zakłócającego w sposób ciągły, niezależnie od obecności potencjalnie niebezpiecznego promieniowania. Te drugie są wyposażone w odbiornik radiowy skanujący zakres częstotliwości roboczych w celu wykrycia emisji radiowych, które mogłyby potencjalnie zostać wykorzystane do osłabienia działania SRUWM. Jeśli zostaną wykryte, aktywne stacje prowadzą tłumienie sygnału radiowego.
Z kolei zaletami niszczenia funkcjonalnego jest wysoka kompatybilność elektromagnetyczna z innym sprzętem radioelektronicznym wojsk oraz ochrona przed rozpoznaniem radiowym ze strony przeciwnika. Funkcjonalne środki zniszczenia stosowane do zwalczania SRUWM emitują potężne, krótkie impulsy o ultrawysokiej częstotliwości (mikrofale) w kierunku ich zamierzonej lokalizacji. Skutkiem wykorzystania takiego uderzenia jest awaria kanału odbiorczego odbiornika radiowego lub przedwczesna detonacja jego bezpiecznika. Aby skutecznie zastosować funkcjonalne środki zniszczenia, należy najpierw wykryć urządzenie wybuchowe. Środki detekcyjne mogą być typu aktywnego lub pasywnego. Do pierwszych zaliczają się submilimetrowe stacje radarowe, nieliniowe systemy detekcji kontaktowej oraz kompleksy spektroskopii laserowej. Radary submilimetrowe emitują sygnały o częstotliwości 300–3000 GHz w kierunku zamierzonego miejsca montażu SRUWM. Fale elektromagnetyczne, o określonym zakresie, z łatwością przechodzą przez większość dielektryków, ale są silnie pochłaniane przez materiały przewodzące, co umożliwia wykrycie metalowych części SRUWM na podstawie wyników analizy technicznej odbitych sygnałów.
Nieliniowe systemy detekcji styków identyfikują elementy półprzewodnikowe na podstawie harmonicznych odbitych od nich sygnałów. Metoda ta stała się powszechna w systemach zapewniania bezpieczeństwa dla dworców kolejowych, stacji metra i innych zatłoczonych miejsc.
Kompleksy spektroskopii laserowej umożliwiają określenie obecności w nim składników wybuchowych poprzez analizę widma odbitego od rzekomego promieniowania laserowego SRUWM. Nowoczesne przyrządy do analizy gazów charakteryzują się czułością rzędu 10–9 do 10–13 g/cm3, co jest wskaźnikiem stosunkowo niskim i nie pozwala na skuteczną detekcję materiałów wybuchowych o małej lotności i zdolności do tworzenia par w normalnych warunkach (RDX, HMX, tetraazotan pentaerytylu, tetryl). Ponadto urządzenia do analizy gazów działają skutecznie tylko przy wyższych temperaturach powietrza, od+5°C, i wilgotności poniżej 90%.
Pomimo szybkiego rozwoju i powszechnego stosowania technicznych metod wykrywania i identyfikacji materiałów wybuchowych, nie należy zapominać o wykorzystywaniu do tego celu psów służbowych. Niewątpliwą ich zaletą jest zdolność do wykrywania oparów wybuchowych w wyjątkowo niskich stężeniach – do 10–16 g/cm3, czego nie potrafią jeszcze współczesne przyrządy do analizy gazów.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
