Po porażce programów czołgów nowej generacji MBT-70 oraz XM803 i ich ostatecznym zamknięciu w 1971 roku, US Army nadal potrzebowała nowego wozu opancerzonego mogącego z powodzeniem mierzyć się, a nawet przewyższać, radzieckie czołgi podstawowe T-64 i T-64A. Rząd Stanów Zjednoczonych autoryzował więc nowy program czołgowy, przeznaczając na początek na ten cel 20 mln USD. Tak rozpoczęła się historia, która doprowadziła do powstania jednego z najbardziej rozpoznawalnych czołgów podstawowych, służącego do dnia dzisiejszego nie tylko w US Army, ale wielu innych armiach świata. Paradoksalnie jest to również maszyna, której historia konstrukcji jest jedną z mniej znanych.
Pierwsze federalne środki finansowe, wspomniane 20 mln USD, oryginalnie miały zostać przeznaczone na budowę przez przemysł dwóch prototypów. US Army preferowała jednak, aby wpierw skupić się na opracowaniu poszczególnych podzespołów nowego czołgu, dopóki nie zostanie opracowana docelowa specyfikacja maszyny. Trwał również spór między wojskowymi, jak powinien być zaprojektowany nowy czołg. W lutym 1972 roku w Centrum Szkolenia Wojsk Pancernych w Fort Knox powołano grupę MBTFF (Main Battle Tank Task Force), pod kierownictwem generała majora Williama R. Desobry. Jej zdaniem było opracowanie wstępnych założeń taktyczno-technicznych dla nowego czołgu, a także przygotowanie oficjalnego dokumentu określającego zapotrzebowanie na nową maszynę. Wsparcie dla MBTTF miał zapewnić dział zaawansowanych koncepcji TACOM (Tank Automotive Command). Z czasem udało się wypracować osiem zasadniczych studiów koncepcyjnych. Pierwsze trzy były efektem pracy zespołu zrealizowanym pomiędzy lutym a sierpniem 1972 roku. Kolejnych pięć zostało wykonanych do marca 1973 roku dla założonego rok wcześniej we wrześniu biura menadżera projektu czołgu podstawowego (Main Battle Tank Project Manager’s Office) oraz dla AMC (Army Materiel Command).
M1 był jedną z pierwszych konstrukcji, w której zastosowano wielowarstwowy pancerz specjalny, oparty na koncepcji NERA, wywodzącej się z prac prowadzonych w Wielkiej Brytanii przez dr Gilberta Harveya. Osłona ta zapewniała bardzo wysoki poziom ochrony na początku lat 80., szczególnie przeciwko amunicji kumulacyjnej.
Początkowo wóz otrzymał kod XM815, ale wraz z rewizją systemu nomenklatury w Siłach Zbrojnych USA, wkrótce zmieniono go na XM1. Uznano również za korzystne włączenie do prac koncepcyjnych przemysłu. Kontrakty przyznano dwóm firmom, Chrysler oraz General Motors, które miały przedstawić swoje propozycje do września 1972 roku. Chrysler skupił się na ewolucyjnej drodze do nowego czołgu, z punktem wyjścia w postaci wozu M60A1, natomiast General Motors na opracowaniu nowej maszyny, bazując na rozwiązaniach wcześniej opracowanych dla projektu MBT-70 i XM803. Powyższe prace studyjne miały być wsparciem dla MBTTF.
25 lutego 1972 roku TACOM przedstawiło rezultaty swego pierwszego studium koncepcyjnego dla MBTTF, oznaczonego kodem LK10322, z wozem bazującym na konwencjonalnym układzie konstrukcyjnym, z przedziałem kierowania z przodu kadłuba w jego osi wzdłużnej, z przedziałem bojowym w obrotowej wieży w centrum, i przedziałem napędowym z tyłu kadłuba. LK10322 od początku przedstawiał czołg z ówcześnie innowacyjnym napędem, czyli turbiną gazową AGT1500, sprzęgniętą z blokiem transmisji X1500. Uzbrojeniem przewidzianym dla LK10322 była standardowa w owym czasie armata M68 kal. 105 mm o bruzdowanym przewodzie lufy. Głównym celem projektu LK10322 było przeprowadzenie analizy dotyczącej zastosowanego pancerza z różnymi poziomami ochrony i masy wozu, aby wypracować optymalne rozwiązanie.
Pełna wersja artykułu w magazynie Nowa Technika Wojskowa 11/2021.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
