Blisko trzy lata temu, 7 września 2021 roku, podpisana została umowa ramowa na dostawę systemu obrony powietrznej krótkiego zasięgu Narew. Podstawowym sensorem tego systemu ma być Radar Wielofunkcyjny Kierowania Ogniem (RWKO) Sajna, przeznaczony do wykrywania i śledzenia celów, a także wstępnego naprowadzania na nie przeciwlotniczych pocisków rakietowych. Prace nad tą stacją radiolokacyjną, prowadzone od 2012 roku w ramach projektu rozwojowego NCBR, doprowadziły do zbudowania prototypu oraz rozpoczęcia w br. badań wstępnych radaru. Jego pierwszą publiczną prezentację zaplanowano podczas tegorocznych targów MSPO w Kielcach.
Historia
Plany dotyczące pozyskania nowych zestawów rakietowych obrony powietrznej (ZROP) średniego zasięgu (ZROP-SZ) Wisła i krótkiego zasięgu (ZROP-KZ) Narew, które są obecnie w fazie realizacji, wywodzą się z analiz rozpoczętych jeszcze w latach 2005–2009, w wyniku których opracowano m.in. Wymaganie Operacyjne pn. „Przeciwlotniczy Zestaw Rakietowy (PZR) Bliskiego Zasięgu, kryptonim NAREW” oraz wstępne i pełne studium wykonalności dla zestawów rakietowych obrony powietrznej, na podstawie którego w 2012 roku zlecono opracowanie radaru Sajna. Plany pozyskania ZROP Wisła i Narew ujęto w kolejnych edycjach Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP, poczynając od wersji na lata 2009–2018 (w ograniczonym zakresie), aż po aktualną wersję na lata 2021–2035.
Praktycznie od początku planowano, że głównym sensorem ZROP-KZ Narew będzie Radar Wielofunkcyjny Kierowania Ogniem (RWKO), kryptonim Sajna, którego docelowe parametry taktyczno-techniczne odpowiadać będą założonym przypadkom użycia i zdolnościom ZROP-KZ Narew. Jego opracowanie zlecono w ramach ogłoszonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) konkursu nr 3/2012 na wykonanie projektów w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. W jego rezultacie konsorcjum w składzie: Bumar Elektronika S.A. (obecnie PIT-Radwar S.A.) – lider, Politechnika Warszawska i Wojskowa Akademia Techniczna, 19 grudnia 2012 roku podpisało umowę nr DOBR/0040/R/ID1/2012/03 na realizację projektu rozwojowego pn. „Opracowanie prototypu radaru wielofunkcyjnego kierowania ogniem ze skanowaniem fazowym wiązki w dwóch płaszczyznach dla zestawu rakietowego OP krótkiego zasięgu (ZROP-KZ), kryptonim NAREW”. Początkową wartość projektu ustalono na 65 mln PLN, w tym 64,95 mln PLN dofinansowania ze środków NCBR, a pierwotny termin zakończenia projektu wyznaczono na 18 grudnia 2017 roku. Celem głównym projektu było opracowanie prototypu radaru wielofunkcyjnego pracującego w pasmie C (według norm o długości fali 5–7,5 cm), z anteną aktywną sterowaną fazowo w dwóch płaszczyznach, na IX (najwyższym) poziomie gotowości technologicznej.
W trakcie realizacji projektu okazało się jednak, że termin realizacji i przyjęty budżet muszą ulec zmianie. Kolejne, coraz dokładniejsze analizy pokazywały, że w opracowywanej stacji radiolokacyjnej zmianie w stosunku do pierwotnych założeń powinny ulec liczne rozwiązania techniczne, począwszy od konstrukcji i możliwości funkcjonalnych anteny AESA, poprzez rodzaj masztu, aż po podwozie. Ostatecznie termin zakończenia projektu przesunięto na 2024 rok, a jego wartość zwiększono do 125,5 mln PLN, w tym 120,1 mln PLN dofinansowania ze środków NCBR.
W trakcie prac projektowych okazało się, że pierwotnie planowane podwozie Jelcz P882.D53 z napędem w układzie 8×8, trzeba zmienić na podwozie z napędem w układzie 10×10, ze względu na masę części specjalnej i wynikowe obciążenie tylnych osi pojazdu. W tym celu 8 grudnia 2020 roku pomiędzy spółkami PIT-Radwar S.A. a Jelcz Sp. z o.o. zawarto umowę na dostawę prototypowego pojazdu specjalnego Jelcz P112.57 z układem napędowym 10×10. Zostało ono wyprodukowane w ubiegłym roku, co pozwoliło na integrację z elementami radaru i ukończenie w br. produkcji prototypu stacji, która przechodzi już badania wstępne (zakładowe).
Plany
Po prezentacji Sajny na MSPO, prototyp ma kontynuować badania wstępne. Ich zakończenie z pozytywnym wynikiem pozwoli na rozpoczęcie badań kwalifikacyjnych, których pomyślne zakończenie warunkuje możliwość rozpoczęcia z Agencją Uzbrojenia negocjacji treści umowy na dostawy. Obecnie można jedynie szacować, że jeśli w tym roku uda się zakończyć z sukcesem badania wstępne, to w 2025 roku będzie możliwe przeprowadzenie badań kwalifikacyjnych. Trzeba także pamiętać, że w ramach wdrożenia, konieczne będzie jeszcze opracowanie zestawu integracyjnego A-KIT dla RWKO Sajna, umożliwiającego podłączenie jej do systemu dowodzenia IBCS (Integrated Battle Command System), zamówionego dla ZROP Wisła i Narew, a następnie także przeprowadzenie testów poprawności integracji Sajny z IBCS. Jeśli wszystko przebiegnie pomyślnie, umowa na dostawy być może zostanie zawarta na przełomie 2025 i 2026 roku. Przypomnijmy, że podpisane 5 września 2023 roku pierwsze dwie umowy wykonawcze w ramach programu Narew przewidują dostawy wyrzutni iLauncher i pocisków CAMM-ER od 2027 roku. Byłoby zatem celowe, aby w tym samym roku rozpoczęły się również dostawy pierwszych egzemplarzy RWKO Sajna.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
