• Piątek, 29 marca 2024
X

Broń pancerna cesarskiej armii niemieckiej podczas I wojny światowej. Oddziały samochodów pancernych

Podczas gdy dzieje niemieckich pierwszo wojennych czołgów doczekały się już opracowań, historia samochodów pancernych II Rzeszy jest znacznie słabiej poznana, a istniejące publikacje skupiają się, przede wszystkim, na ich stronie technicznej. Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie tej luki i przedstawienie losów niemieckich oddziałów samochodów pancernych w latach 1914–1918.Praca skupia się na stronie organizacyjnej, często słabo przedstawianej w istniejących publikacjach, koncentrujących się zwykle na opisie wykorzystywanego sprzętu.

Przed wybuchem I wojny światowej żadna z europejskich armii dysponowała znaczącą ilością samochodów pancernych. W wielu uprzemysłowionych państwach istniały jedynie pojedyncze zwykle bardzo niedoskonałe prototypy, które nie zostały przyjęte do służby przez władze wojskowe. Dopiero działania wojenne wymusiły na dowództwach ponowne rozpatrzenie ich użyteczności, a walczące oddziały do zajęcia się budową pojazdów improwizowanych. W początkowym okresie walk największe osiągnięcia w tej dziedzinie należały do Brytyjczyków, a szczególnie do Armoured Car Division of the Royal NavyAir Service, czyli Oddział Samochodów Opancerzonych Służby Lotniczej Marynarki Królewskiej. Improwizowane samochody pancerne wykorzystywali też Belgowie i Francuzi.

Przed wybuchem I wojny światowej niemiecka armia w praktyce nie posiadała samochodów pancernych. Na początku XX wieku przetestowano parę samochodów mających służyć bojowo, z których niektóre były opancerzone. Wśród nich najsłynniejszą i najbardziej udaną konstrukcją był samochód pancerny Austro-Daimler z 1904 roku, który jednak najprawdopodobniej wrócił po testach do Austrii. Na manewrach w 1909 roku użyto nawet trzech samochodów pancernych, oraz jednego nieopancerzonego, uzbrojonych w karabiny maszynowe. Wśród nich najciekawsza historia była związana z dwoma wozami produkcji francuskiej firmy Charron-Giradot-Voigt. Pierwotnie wozy te wysłano w 1906 roku do Rosji, ale po tym jak utknęły na granicy niemiecko-rosyjskiej, Niemcy nabyli dwie sztuki po obniżonej cenie. Po użyciu na manewrach 1909 roku, trafiły do jednej ze wschodnioniemieckich twierdz. Ostateczny ich los oraz ewentualne użycie w walce nie jest znane. Faktycznie nie wiemy nic o użyciu przez armię niemiecką w walce którejkolwiek z przedwojennych konstrukcji.

Kilka niemieckich relacji z początkowego okresu I wojny światowej, znajdujących się przede wszystkim w historiach pułkowych, wskazuje, że również ta armia, podobnie jak Brytyjczycy, Francuzi i Belgowie, konstruowała w tym czasie na froncie improwizowane samochody pancerne oraz wykorzystywała wozy zdobyczne. Wykorzystywano przede wszystkim zmobilizowane pojazdy prywatne, które pośpiesznie opancerzano. Wyrywkowość tych źródeł, brak oficjalnych dokumentów, zestawień itp. nie pozwala określić skali tego zjawiska oraz ich znaczenia dla przebiegu działań wojennych, choć musiało być ono marginalne. Wiemy o użyciu co najmniej pięciu takich pojazdów. Zarazem pewne jest zdobycie w 1914 roku na zachodzie co najmniej ośmiu wozów przeciwnika. Ze względu na małą liczbę użytych w rozproszeniu samochodów pancernych, o niedoskonałej, improwizowanej konstrukcji, niewątpliwie nie odegrały one większej roli w kampanii 1914 roku.

Krzysztof Fudalej

Reklama

Najnowsze czasopisma

Zobacz wszystkie
X
Facebook
Twitter
X

Dołącz do nas

X