Pierwsze Borsuki w 2023 roku?
Na ukończeniu są prace związane opracowaniem i testowaniem nowego bojowego wozu piechoty kryptonim Borsuk. Pojazd jest opracowywany od października 2014 roku w ramach prazy rozwojowej przez konsorcjum w składzie: Huta Stalowa Wola S.A. (lider), Akademia Sztuki Wojennej, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych, Politechnika Warszawska, Wojskowa Akademia Techniczna, Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej, Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A., Wojskowe Zakłady Inżynieryjne S.A. i Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne. W ubiegłym roku zakończono z wynikiem pozytywnym próby fabryczne prototypu pojazdu. Zakończenie pracy rozwojowej planowane było na marzec 2022 roku, w związku z czym lata 2021–2023 mają być kluczowe dla realizacji procesu testów i wdrożenia pojazdu do produkcji – w ciągu następnych kilkunastu miesięcy powinny rozpocząć się badania kwalifikacyjne drugiego (docelowego) prototypu. Po ich pozytywnym zakończeniu powinien rozpocząć się proces wdrożenia Borsuka do produkcji – zgodnie z dostępnymi informacjami ma to nastąpić na przełomie lat 2023 i 2024.
Nowe wersje Rosomaka
W programie kołowego transportera opancerzonego (KTO) Rosomak odnotować należy kilka istotnych wydarzeń dotyczących pozyskiwania kolejnych wersji specjalistycznych tego pojazdu. Procedury ich zakupu można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwszą z nich jest realizacja prac rozwojowych, w wyniku których powstają trzy wersje Rosomaka, a których zakończenie otwiera możliwość rozpoczęcia procedury zakupu takich wozów. Realizatorem wszystkich prac jest spółka Rosomak S.A. Drugi tryb natomiast to negocjacje z wykonawcą, tj. spółką Rosomak, i zakup opracowanych już wersji specjalistycznych KTO Rosomak. Pierwsza ze wspomnianych prac rozwojowych dotyczy wozu pomocy technicznej Rosomak-WPT – pojazdu komplementarnego do dostarczonego już odbiorcy pojazdu rozpoznania technicznego Rosomak-WRT. Wóz pomocy technicznej Rosomak-WPT jest opracowywany jako praca rozwojowa od grudnia 2014 roku przez Rosomak S.A. W tym roku mają się zakończyć badania kwalifikacyjne prototypu pojazdu. Zakończenie pracy rozwojowej powinno nastąpić w 2022 roku, a dostawy 18 wozów Rosomak-WPT w latach 2023–2025. Druga praca rozwojowa to opracowanie i dostawa pojazdów rozpoznawczych w wersjach dowódczo-rozpoznawczej Rosomak-R1 i liniowej Rosomak-R2 z wieżami załogowymi Hitfist-30P. Pojazdy są opracowywane jako praca rozwojowa od września 2008 roku. W tym roku miały się zakończyć badania kwalifikacyjne i praca rozwojowa. Ich zakończenie z wynikiem pozytywnym ma pozwolić na sfinalizowanie pracy rozwojowej i podpisanie umowy na dostawy 16 Rosomaków-R1 i 34 Rosomaki-R2. Warto dodać, że w planach jest również pozyskanie kołowych wozów rozpoznawczych Rosomak obu wspomnianych wersji, ale wyposażonych w polską bezzałogową wieżę ZSSW-30. Pojazdy w takiej konfiguracji miałyby trafić do pododdziałów wyposażonych w KTO Rosomak z tymi modułami wieżowymi. Na wstępnym etapie realizacji jest natomiast praca rozwojowa dotycząca wozu rozpoznania skażeń na bazie Rosomaka. W tym projekcie IU przeprowadził negocjacje z jednym wykonawcą, tj. konsorcjum WB Electronics S.A., Wojskowych Zakładów Łączności Nr 2 S.A. i wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii na realizację pracy rozwojowej dotyczącej pojazdu Rosomak-RSK, na który zapotrzebowanie wynosi 11 szt. Umowa na pracę rozwojową została podpisana we wrześniu br.
W trybie negocjacji z wykonawcą – spółką Rosomak – i zakupu bezpośredniego w ostatnich kilkunastu miesiącach pozyskano Rosomaki w trzech odmianach: wozu dowodzenia szczebla związku taktycznego (dywizji) Rosomak-WD, pojazdu do przewozu zestawów przeciwpancernych pocisków kierowanych Rosomak-S oraz pojazdu patrolowego z obrotnicą OSS-D Rosomak M3. W tym pierwszym przypadku w latach 2019–2021 zakupiono dwie kolejne już partie Rosomaków-WD liczące łącznie 10 wozów. Jednocześnie Inspektorat Uzbrojenia (IU) planuje rozpoczęcie fazy analityczno-koncepcyjnej dotyczącej opracowania ulepszonej pod względem wyposażenia specjalistycznego wersji pojazdu, która ma być zamówiona w większej liczbie. Jeśli chodzi o odmianę Rosomak-S przeznaczoną do przewozu zestawów przeciwpancernych Spike-LR, we wrześniu 2020 roku podpisano umowę ze spółką Rosomak na przebudowę w latach 2021–2022 60 bazowych KTO do tej odmiany. W przypadku pojazdów z obrotnicą OSS-D, czyli Rosomak M3, również we wrześniu zakontraktowano przebudowę trzech bazowych transporterów do nowej wersji.
Serwal, czyli nowy Rosomak?
Należy dodać, że w ramach cyklicznie przeprowadzanego (co cztery lata) i kierowanego przez Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przeglądu potrzeb operacyjnych Sił Zbrojnych RP, w nowej edycji wymagań operacyjnych z 2020 roku, zawarto wymaganie operacyjne dotyczące nowego transportera opancerzonego. Głównym elementem wymagania pn. „Zdolność do rażenia celów pancernych i opancerzonych oraz siły żywej przy zapewnieniu możliwości manewru w terenie przez moduły batalionowe wyposażone w nowy kołowy transporter opancerzony” jest nowy kołowy transporter opancerzony kryptonim Serwal. W najbliższym czasie oczekiwane jest uruchomienie fazy analityczno-koncepcyjnej dla tego projektu. Jednym z potencjalnych pojazdów, który może spełniać wymagania odbiorcy wojskowego, jest transporter Partia AMV XP L 8 x 8 , w przypadku którego prawa do produkcji uzyskała spółka Rosomak.
BMS – szybko czy nie?
Z programem operacyjnym dotyczącym kołowego transportera opancerzonego Rosomak powiązany jest zakup systemu zarządzania walką pododdziału kołowych transporterów opancerzonych o nazwie Rosomak BMS. Analizy dotyczące pozyskania systemu zarządzania walką szczebla batalionu (SZWSB) kryptonim Rosomak BMS rozpoczęto w 2009 roku w ramach fazy analityczno-koncepcyjnej. Opracowano jego studium wykonalności i WZTT. W kolejnych latach kilka podmiotów polskiego przemysłu zbrojeniowego zaprezentowało koncepcje budowy systemu. Rozpoczęte w czerwcu 2015 roku postępowanie przetargowe w sprawie pozyskania Rosomak BMS zakończyło się w lipcu następnego roku unieważnieniem całej procedury. We wrześniu 2016 roku rozpoczęto kolejne postępowanie w trybie negocjacji jedynie z podmiotami państwowymi – w ustalonym terminie wpłynęła jedna oferta konsorcjum w składzie Polska Grupa Zbrojeniowa (lider), PIT-Radwar S.A., Wojskowe Zakłady Łączności Nr 1, Wojskowe Zakłady Łączności Nr 2 oraz Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych (poszerzone następnie o firmy Transbit Sp. z o.o., KenBIT Sp. z o.o., Enigma SOI Sp. z o.o. i Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A.). Projekt obejmował dostawę zestawów urządzeń dowodzenia, łączności i transmisji danych dla co najmniej 300 Rosomaków w wersji bojowej – 250 pojazdów w wersji wozu dowódczo-bojowego (WDB-1) szczebla batalion/kompania, 250 pojazdów WDB-2 szczebla pluton/drużyna – oraz 10 wozów dowodzenia WD-3 na bazie transportera bazowego. Jego wdrożenie stanowić miało jednak pierwszy krok do wyposażenia w taki system również wszystkich pododdziałów czołgów czy nowych bojowych wozów piechoty (łącznie szacowano wyposażenie w system zarządzania walką około 4500 pojazdów w całych Siłach Zbrojnych RP). W latach 2017–2018 zakończono z wynikiem pozytywnym wszystkie sprawdzenia weryfikacyjne (testy) prototypowego systemu, ale do lipca br. nie zakończono negocjacji z konsorcjum, którego liderem jest PGZ, dotyczących pozyskania systemu Rosomak BMS. Z oboma programami wozów bojowych – gąsienicowego Borsuka i kołowego Rosomaka – związany jest natomiast projekt modułowego zdalnie sterowanego systemu wieżowego z armatą kalibru 30 mm (ZSSW-30). System ZSSW-30 powstaje od marca 2013 r., jako praca rozwojowa, realizowana przez konsorcjum w składzie Huta Stalowa Wola (lider), WB Electronics, Arex Sp. z o.o., PCO S.A., Wojskowa Akademia Techniczna, Wojskowe Zakłady Elektroniczne i Rosomak. W 2020 roku zakończono badania kwalifikacyjne prototypu wieży, poza tym IU podpisał z konsorcjum aneks do pierwotnej umowy, zwiększający liczbę możliwych do wyprodukowania wież z 208 do 341 szt. Jeśli umowa na produkcję partii wdrożeniowej zostanie zawarta w tym roku, pierwsze seryjne ZSSW-30 powinny być gotowe w przyszłym. W pierwszej kolejności nowe systemy wieżowe trafią na pojazdy Rosomak, a następnie również na bojowe wozy piechoty Borsuk.