

Jednym z najważniejszych zadań spośród wszystkich programów modernizacyjnych Sił Zbrojnych RP pozostają zakup systemów obrony powietrznej.
Wisła
W ramach tego projektu realizowane jest pozyskanie systemów średniego zasięgu kryptonim Wisła. Dwie baterie (cztery jednostki ogniowe) systemu rakietowego Raytheon Patriot Configuration 3+ z systemem dowodzenia Integrated Air and Missile Defense Battle Command System (IBCS) zakupiono w marcu 2018 roku. Dla tych jednostek zamówiono cztery radary kierowania ogniem AN/MPQ-65, 16 wyrzutni rakietowych M903, 208 pocisków rakietowych Lockheed Martin PAC-3 MSE, elementy systemu dowodzenia IBCS, mobilne węzły łączności MCC1, pojazdy transportowe sprzętu, czy stacje obsługi i naprawy. Poza samymi zestawami rakietowymi zakontraktowano m.in. pakiety logistyczny i szkoleniowy. W ramach offsetu zawarto kontrakty z polskimi przedsiębiorstwami na dostawy pojazdów–nośników systemu oraz urządzeń i wyposażenia dodatkowego jednostek ogniowych, w tym kabin dowodzenia i kierowania walką dla systemu dowodzenia IBCS, mobilnych węzłów łączności, czy systemu maskowania i pozoracji. W br. trwały dostawy elementów drugiej baterii. W kolejnym etapie nastąpi integracja sprzętu i kontynuacja szkolenia, która powinna zakończyć się uzyskaniem wstępnej gotowości operacyjnej Basic Operational Capability (BOC) przez obie baterie do końca 2024 roku, a w końcu pełnej gotowości operacyjnej Full Operational Capability (FOC). System Wisła ma początkowo przejściową konfigurację sprzętową, która w kolejnych latach zostanie zmodyfikowana z wykorzystaniem nowych rozwiązań w zakresie m.in. kontenerowych modułów systemu IBCS oraz mobilnych węzłów łączności.

Jednym z najważniejszych projektów w programie modernizacji polskiej obrony powietrznej jest pozyskanie przeciwlotniczych zestawów rakietowych obrony powietrznej krótkiego zasięgu kryptonim Narew z pociskami rodziny CAMM i systemem dowodzenia IBCS.
Jeśli chodzi o pozyskanie kolejnych zestawów Patriot (tzw. druga faza programu Wisła), w czerwcu br. amerykańska agencja DSCA przekazała do Kongresu USA wniosek o wyrażenie zgody na zakup przez Polskę kolejnych sześciu baterii sytemu IBCS/Patriot. Polski wniosek obejmuje ewentualny zakup 12 jednostek ogniowych systemu Patriot w najnowszej konfiguracji, w tym 12 nowych stacji radiolokacyjnych kierowania ogniem GhostEye z systemami zasilania, 48 wyrzutni rakiet M903, ponad 644 rakiet PAC-3 MSE oraz dodatkowych elementów systemu dowodzenia IBCS. Zgodnie z najnowszymi informacjami pierwsze dwie baterie (cztery jednostki ogniowe) mają być przekazane Siłom Zbrojnym RP już w 2026 roku, a pozostałe cztery w ciągu następnych trzech lat. Podobnie jak w pierwszej, tak i w drugiej fazie programu Wisła na zasadzie offsetu będą uczestniczyły polskie przedsiębiorstwa sektora zbrojeniowego.
Narew
Drugim projektem w programie modernizacji polskiej obrony powietrznej jest pozyskanie przeciwlotniczych zestawów rakietowych obrony powietrznej krótkiego zasięgu kryptonim Narew z pociskami rodziny CAMM i systemem dowodzenia IBCS. Realizatorem projektu Narew (z wyjątkiem zakresu związanego z systemem IBCS) jest konsorcjum „PGZ-Narew”, w skład którego wchodzą Polska Grupa Zbrojeniowa, Huta Stalowa Wola, Jelcz, Mesko, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A., PCO, PIT-Radwar S.A., Wojskowe Zakłady Łączności Nr 1 S.A., Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A., Wojskowe Zakłady Elektroniczne oraz Zakłady Mechaniczne „Tarnów”. We wrześniu 2021 roku IU oraz konsorcjum „PGZ-Narew” w podpisały ramową umowę określającą warunki udzielania i wykonania poszczególnych elementów systemu Narew. Terminy dostawy przeciwlotniczych zestawów rakietowych krótkiego zasięgu Narew są uzależnione od możliwości dostaw poszczególnych komponentów przez konsorcjum Polskiej Grupy Zbrojeniowej, np. radarów kierowania ogniem Sajna, opracowanych przez PIT-Radwar, ale także od czasu na transfer technologii od partnera zagranicznego wymagany do rozpoczęcia produkcji krytycznych elementów, takich jak pociski rakietowe i wyrzutnie. Wcześniej informowano, że dostawy pierwszych zestawów miałyby być realizowane od 2026 roku. Łączne zapotrzebowanie Sił Zbrojnych RP na zestawy rakietowe obrony powietrznej krótkiego zasięgu wynosi 23 baterie (46 jednostek ogniowych). Baterie systemu Narew zasadniczo składać się będą z kabin dowodzenia systemu IBCS, mobilnych węzłów łączności, radarów kierowania ogniem Sajna opracowanych przez PIT-Radwar, pojazdów z głowicami optoelektronicznymi, wyrzutni MBDA iLauncher z pociskami MBDA CAMM-ER oraz pojazdów transportowo-załadowczych. Dodatkowo, w skład jednostek ogniowych systemów Wisła i Narew wejdą również m.in. opracowane przez PIT-Radwar i Wojskową Akademię Techniczną radary wstępnego wskazywania celów P-18PL oraz systemy pasywnego lokalizacji obiektów powietrznych SPL (Passive Coherent Location/Passive Emitter Tracking), stworzone przez PIT-Radwar, AM Technologies Sp. z o.o. oraz Politechnikę Warszawską. Z zestawami Wisła i Narew będą współpracować również nowe zdolne do przerzutu stacje radiolokacyjne Bystra, opracowane przez PIT-Radwar, pierwsze w Polsce z anteną aktywną z elektronicznym skanowaniem (Active Electronically Scanned Array). Umowę na dostawę 16 stacji Bystra w latach 2022–2025 wraz z pakietem logistycznym i szkoleniowym podpisano ww wrześniu 2019 roku.

Jednym z najważniejszych projektów w programie modernizacji polskiej obrony powietrznej jest pozyskanie przeciwlotniczych zestawów rakietowych obrony powietrznej krótkiego zasięgu kryptonim Narew z pociskami rodziny CAMM i systemem dowodzenia IBCS.
Szybkie wzmocnienie systemu polskiej obrony powietrznej w związku z wojną na Ukrainie doprowadziło jednak do realizacji tzw. rozwiązania pomostowego w zakresie zestawów obrony powietrznej krótkiego zasięgu, czyli tzw. małej Narwii. W kwietniu 2022 roku podpisano umowę pomiędzy Agencją Uzbrojenia a konsorcjum „PGZ-Narew” dotyczącą dostawy elementów dwóch jednostek ogniowych systemu obrony powietrznej, w tym dwóch radarów Soła (z zasobów Sił Zbrojnych RP), sześciu wyrzutni iLauncher, pocisków CAMM, kabin polskiego systemu kierowania ogniem Zenit-M, pojazdów transportowo- -załadowczych oraz integracji radarów, systemu dowodzenia i wyrzutni. Do lipca br. nastąpiła dostawa obu jednostek ogniowych, które w ciągu kolejnych miesięcy będą realizowały testowe i certyfikacyjne strzelania rakietowe, umożliwiające osiągniecie gotowości bojowej przez pododdziały przeciwlotnicze wyposażone w zestawy Mała Narew.
Pilica
Jeśli chodzi o projekt pozyskania przeciwlotniczych systemów rakietowo-artyleryjskich (PSR-A) bardzo krótkiego zasięgu kryptonim Pilica, w ubiegłym roku program ten faktycznie przeszedł prawdziwą rewolucję, ponieważ został przekształcony w wieloefektorowy system obrony powietrznej o nazwie Pilica+ o znacznie większych możliwościach. W odpowiedzi na nowe rodzaje zagrożeń, w tym w postaci nowych typów pocisków rakietowych, małogabarytowej lotniczej kierowanej amunicji rakietowej oraz bezzałogowców różnego typu, w tym pochodzenia cywilnego, z ładunkiem wybuchowym (tzw. dronów kamikadze), zaistniała potrzeba zwiększenia zamówienia oraz doposażenia nowych, jak i wyprodukowanych zestawów Pilica o nowe elementy, w tym sensory i efektory różnego rodzaju (opracowaniem i produkcją zestawów Pilica zajmowało się konsorcjum firm: Zakłady Mechaniczne „Tarnów”, CRW-Telesystem Mesko Sp. z o.o., Jelcz, PCO, PIT-Radwar, Transbit Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Prexer Sp. z o.o., Wojskowa Akademia Techniczna i Wojskowe Zakłady Łączności Nr 2 S.A.).

Nowym projektem jest system rakietowo-artyleryjski Pilica+, który powstaje siłami polskiego przemysłu zbrojeniowego przy wsparciu partnera zagranicznego MBDA UK.
W październiku 2022 roku Agencja Uzbrojenia podpisała z nowym konsorcjum „PGZ-Pilica+” umowę ramową, która miała określić szczegóły zamówień wykonawczych a dostawy 16 nowych zestawów rakietowo-artyleryjskich (ZR-A) Pilica+ i doposażenie sześciu już wyprodukowanych lub będących w produkcji PSR-A Pilica do standardu Pilica+. W skład konsorcjum „PGZ-Pilica+” weszły przedsiębiorstwa: Polska Grupa Zbrojeniowa, Zakłady Mechaniczne „Tarnów”, PIT-RADWAR, PCO, Jelcz, MESKO, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A., Wojskowe Zakłady Uzbrojenia oraz Wojskowe Zakłady Elektroniczne. W skład każdego PSR-A Pilica+ ma wchodzić stanowisko dowodzenia Zenit-MP+, zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna Bystra, radar krótkiego zasięgu, wyrzutnie iLauncher dla pocisków rakietowych MBDA CAMM, jednostki ogniowe z zestawami rakietowo-artyleryjskimi kal. 23 mm i pociskami Grom/Piorun, z własnym stanowiskiem dowodzenia, ciągnikami artyleryjskimi i pojazdami amunicyjnymi, system przeznaczony do zwalczania bezzałogowych statków powietrznych Counter Unmanned Aerial System (C-UAS) i pojazdy transportowe. W przyszłości przewiduje się uzupełnienie ZR-A Pilica+ o nowe efektory, w tym systemy artyleryjskie kal. 35 mm.
W ramach budowy systemu Pilica+ marcu br. podpisano pierwszą umowę wykonawczą pomiędzy Agencją Uzbrojenia a Konsorcjum „PGZ-Pilica+” na dostawę 22 zdolnych do przerzutu stacji radiolokacyjnych Bystra dla ZR-A Pilica+ w latach 2026–2028 – po jednej dla każdej baterii Pilica+. W następnym miesiącu Agencja Uzbrojenia podpisała dwie następne umowy wykonawcze. Pierwsza z nich z konsorcjum „PGZ-Pilica+” dotyczy zakupu dodatkowych 16 baterii systemu Pilica+ i dostosowanie sześciu już zamówionych baterii PSR-A Pilica do wersji Pilica+, z okresem realizacji również w latach 2025–2029.
Drugi kontrakt z parnerem zagranicznym MBDA UK dotyczy zakupu 38 nowych wyrzutni iLauncher oraz dostosowanie sześciu wyrzutni obecnie przeznaczonych dla zestawów Mała Narew do standardu Pilica+ a także nabycie kilkuset pocisków rakietowych CAMM i pakietu logistycznego w latach 2025–2029. W najbliśzych miesiącach planowane są kolejne umowy wykonawcze w ramach budowy Pilicy+, w tym m.in. na stanowiska dowodzenia Zenit-MP+ czy na pojazdy transportowe elementów całego systemu

W czerwcu ub.r. zawarto aneks do pierwotnej umowy zakładający dostarczenie 600 dodatkowych mechanizmów startowych oraz około 3500 pocisków Piorun
Ppzr Piorun
W ub. roku trwały dostawy przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych bardzo krótkiego zasięgu Piorun, które są lub będą używane w wersji samodzielnej (przenośnej) oraz systemach przeciwlotniczych Poprad, Tajfun i Pilica+. Umowa pomiędzy IU a spółką Mesko na dostawy 420 mechanizmów startowych i 1600 pocisków Piorun została podpisana w grudniu 2016 roku. Zwiększone zagrożenie bezpieczeństwa narodowego spowodowało, że w czerwcu ub.r. Agencja Uzbrojenia i Mesko zawarły aneks do pierwotnej umowy zakładający dostarczenie 600 nowych mechanizmów startowych oraz około 3500 pocisków Piorun.

Polskie radary Bystra opracowane przez PIT-Radwar będą stanowić element każdej baterii systemu Pilica+.
Systemy rozpoznania obrony powietrznej
Jeśli chodzi o systemy rozpoznania obrony powietrznej warto odnotować inne istotne informacje. Pierwsza z nich dotyczy dostaw pięciu nowych stacji radiolokacyjnych NUR- -15M Odra-M w wersji zmodernizowanej produkowanych przez PIT-Radwar. Umowę na 11 radarów Odra-M wraz z konsolami zdalnego sterowania KZS-15 oraz pakietem logistycznym podpisano we wrześniu 2018 roku. W grudniu 2021 roku podpisano dodatkową umowę na dostawę dwóch radiolokatorów NUR-15M z terminem wykonania w 2024 roku. Ponadto, w ub. roku przekazano sześć zmodernizowanych przez PIT-Radwar stacji radiolokacyjnych NUR-21MK, czyli wszystkie stacje z zamówienia z sierpnia 2019 roku. Pozostałe eksploatowane w jednostkach radary NUR-21M w liczbie 11 szt. są modyfikowane przez PIT-Radwar do wersji NUR-21M+ zbliżonej do wariantu NUR-21MK.