Amerykański koncern Lockheed Martin poinformował dzisiaj (16 maja) o zakończeniu testów statycznych eksperymentalnego samolotu X-59 Aluminum Bird. W związku z tym zbudowana na zlecenie NASA maszyna została dopuszczona do następnego etapu prób, prowadzących do pierwszego lotu.
Testy statyczne miały na celu sprawdzenie prawidłowości połączeń we wszystkich systemach po zakończonym montażu konstrukcji. Ponadto przeprowadzono kontrole bezpieczeństwa i zasymulowano potencjalne awarie, które mogą się wydarzyć podczas lotu. To pozwoliło wypracować procedury radzenia sobie z nimi.
X-59 w trakcie statycznej próby funkcjonalnej silnika. Zwraca uwagę zakotwiczenie samolotu liną na spodzie kadłuba.
Następny etap będzie polegać na kołowaniu samolotu po lotnisku o własnych siłach. To pozwoli określić zachowanie się samolotu podczas rozpędzania się i hamowania po pasie startowym. Jest to konieczne w celu ustalenia bezpiecznej długości rozbiegu i prędkości oderwania się do drogi startowej oraz skuteczności hamulców. Sprawdzone zostaną również początkowe reakcje na stery i ruchy dźwigni sterowania silnikiem, dzięki czemu pilot lepiej pozna zachowanie się samolotu w realnych warunkach, które mogą nieco odbiegać od założeń obliczeniowych wprowadzonych do symulatora lotu.
Następnie powinno dojść do oblotu X-59 oraz wstępnych prób z zakresu określenia ogólnych charakterystyk lotnych samolotu, które pozwolą na jego prawidłową eksploatację. Zbadane zostaną maksymalne i minimalne parametry samolotu, dzięki czemu pilot będzie wiedział jak daleko będzie mógł się posunąć w eksperymentach, a na koniec bezpiecznie wylądować. Ten etap będzie trwał 9 miesięcy.
Lockheed Martin X-59 podczas uroczystej prezentacji ukończonego prototypu przed zakładem Skunk Works w Palmdale, 12 stycznia 2024 r.
Dopiero po zrealizowaniu wstępnego etapu prób można będzie przystąpić do realizacji zasadniczych celów misji, dla których X-59 w ogóle zbudowano. NASA zamierza bowiem użyć samolotu do badań uciążliwości lotów naddźwiękowych nad ludzkimi siedzibami. W rezultacie tych lotów zostaną określone standardy hałasu dla projektowanych obecnie pasażerskich samolotów naddźwiękowych nowej generacji.
Faza druga prób w locie została określona jako walidacja akustyczna. Chodzi w niej o to, aby udowodnić, że opracowana dla eksperymentalnego X-59 tzw. cichego gromu dźwiękowego działa zgodnie z założeniami, a osiągi samolotu w rzeczywistych warunkach atmosferycznych potwierdzają założenia obliczeniowe. Jeśli nowa technologia się sprawdzi, będzie mogła być wykorzystana do budowy użytkowych samolotów pasażerskich.
X-59 w hangarze. W projekcie samolotu zwraca uwagę brak przedniej szyby wiatrochronu. Zastępuje ją umieszczony w kabinie monitor wyświetlający obraz z jednej z dwóch kamer umieszczonych na zewnątrz samolotu, co pozwala pilotowi widzieć horyzont.
Innowacja w X-59 polega na znacznym zmniejszeniu intensywności gromu dźwiękowego dzięki szeregowi nowatorskich rozwiązań. Silnie wydłużony kształt samolotu oraz zamocowane na przedzie małe skrzydełka będą rozprowadzać fale uderzeniowe na kadłubie w taki sposób, aby uniemożliwić ich nakładanie się i wzmacnianie. Zmniejszeniu hałasu sprzyja także górne umiejscowienie wlotu powietrza do silnika, przez co płat tworzy swoisty ekran dźwiękowy dla znajdujących się na ziemi ludzi przed formującą się na wlocie falą. NASA zapewnia, że przejście samolotu w lot naddźwiękowy dla ludzkiego ucha nie będzie głośniejsze niż trzaśnięcie drzwiami samochodu (około 75 dB), a lot przy prędkości przelotowej Mach 1,5 nie będzie się różnił poziomem odczuwalnego hałasu na ziemi od przelotu konwencjonalnego samolotu poddźwiękowego.
Zbudowany na zlecenie NASA jednomiejscowy samolot X-59 ma długość 30,7 m i rozpiętość 29,5 m.
Faza trzecia będzie już właściwym eksperymentem, który posłuży do zebrania danych od ludności wystawionej na działanie cichego gromu dźwiękowego. Samolot będzie przelatywał nad wybranymi miastami, a dane o hałasie mają być zbierane zarówno w formie subiektywnych ankiet od mieszkańców, jak również za pomocą rozmieszczonych na ziemi precyzyjnych urządzeń pomiarowych. Na podstawie przeanalizowanych wyników badań i opracowanych wniosków w 2027 roku mają powstać w porozumieniu z ICAO dopuszczalne normy dla hałasu pochodzącego od gromu dźwiękowego. Ustalenie takich norm jest uważane za faktyczne otwarcie drzwi dla komercyjnych lotów naddźwiękowych nad lądem.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
