• Niedziela, 16 lutego 2025
X

Straty w wojnie rosyjsko-ukraińskiej za styczeń

W trakcie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej siły zbrojne Ukrainy i Federacji Rosyjskiej podają do publicznej wiadomości statystyki strat zadanych przeciwnikowi. Oto oficjalne wyniki podane przez obie strony za styczeń oraz komentarz co do ich wiarygodności.

Porównanie sukcesów ogłoszonych przez Siły Zbrojne Ukrainy wg stanu na ranek 1 stycznia i ranek 1 lutego 2025 roku.

Doniesienia Sił Zbrojnych Ukrainy

Według oficjalnej statystyki strat przeciwnika podawanej przez ukraiński Sztab Generalny w grudniu  Siły Zbrojne Ukrainy zadały przeciwnikowi następujące straty (w nawiasach dane za grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecieńmarzeclutystyczeń br. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpieńlipiecczerwiecmaj,  kwiecień i marzec):
• personel:  48 240 (48 670 / 45 720 / 41 980 / 38 130 / 36 810 / 35 680 / 35 030 / 38 940/26 960 / 28 200 / 28 450 / 26 220  / 29 970 / 28 550 / 22 920 / 15 080 / 16 800 / 17 820 / 20 500 / 17 140 / 16 970 / 24 100) “zlikwidowanych żołnierzy”
• czołgi: 230 (203 / 307 / 279 / 291 / 193 /  300 / 359 / 428 / 326 / 376 / 288 / 339 / 419 / 341 /521 / 243 / 243 / 174 / 238 / 104 / 84 / 221)
• pojazdy opancerzone: 610 (674 / 899 / 923 / 787 / 557 / 653 / 652 / 880 / 746 / 739 / 809 / 686 / 715 / 538 / 843 / 378 / 408 / 337 / 390 / 286 / 219 / 343)
• lufowe systemy artyleryjskie: 961 (609 / 884 / 1184 / 1219 / 1517 / 1520 / 1415 / 1160 / 942 / 976 / 878 / 744  / 551 / 681 / 773 / 947 / 691 / 677 / 688 / 553 / 211 / 290)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 10 (3 / 9 / 40 / 30 / 42 / 21 / 23 / 35 / 58 / 23 / 24 / 33 / 31 / 66 /48 / 63 / 36 / 67 / 58 / 31 / 17 / 48)
• systemy przeciwlotnicze: 18 (13/ 25 / 31 / 17 / 33 / 33 / 59 / 35 / 36 / 53 / 28 / 38  / 23 / 39 /26 / 37 / 38 / 73 / 56 / 38 / 16 / 32)
• samoloty: 0 /0 /0 / 0 / 1 / 5 / 3 / 3 / 9/1 /2 / 13 / 3 / 6 / 2 / 5 / 1 / 0 / 0 / 2 / 5 / 2 / 6)
• śmigłowce:  0 (2 /0 / 1 / 0 / 2 / 0 / 0 / 1/0/ 0 / 1  / 0  / 0 / 0 / 8 / 0 / 5 / 3 / 10 / 4 / 3 / 6)
• bezzałogowe statki powietrzne: 2563 (1328 / 1715 / 1766 / 1815 / 1539 / 1348 / 1003 / 1079/781 / 963 / 657 / 479  / 681 / 508 /425 / 584 / 394 / 482 / 414 / 655 / 228 / 193)
• pociski manewrujące i balistyczne: 51 (151 / 224 / 15 / 56 / 150 / 74 / 103 / 104/69 / 145 / 65 / 138 / 142 / 26 / 18 / 84 / 98 / 86 / 154 / 175 / 21 / 38)
• samochody: 2954 (2168 / 2469 / 2417 / 1740 / 2065 / 2103 / 1707 / 1831 / 1423 / 1546 / 939 / 937 / 931 / 715 / 741 / 874 / 685 / 530 / 555 / 294 / 317 / 271);
• sprzęt specjalny: 55 (53 / 40 / 265 / 323 / 278 / 265 / 267 / 201/154 / 215 / 149 / 185 / 40 / 118 / 86 / 102 / 113 / 138 / 122 / 99 / 57 / 66)

Rosyjskie straty personalne poniesione w styczniu oszacowano na 48 240 ludzi, co oznacza, że  utrzymały się na rekordowym poziomie z poprzedniego miesiąca.  Podobne było w stratach w pojazdach opancerzonych, choć nieco wzrosła liczba zniszczonych czołgów. Potwierdzenie w danych wizualnych znalazło jednak tylko 45 z  230 sukcesów przeciwko czołgom.  Wyraźnie w stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosła natomiast liczba zniszczonych rosyjskich lufowych systemów artyleryjskich.

Warto odnotować, że strona ukraińska odnotowuje coraz większe straty personalne przeciwnika przypadające na jeden zniszczony wóz bojowy. Jest to dowód na malejące rosyjskie zapasy sprzętu i brak możliwości uzupełniania strat bojowych na odpowiednim poziomie. Zatem niemożliwa jest dalsza rozbudowa rosyjskich wojsk lądowych, a one same muszą w coraz większym zakresie polegać na atakach lekkiej piechoty, często prowadzonych za pomocą doraźnie dostosowanych pojazdów cywilnych. Tych zaś zniszczono w grudniu niemal trzy tysiące, poprawiając rekord z listopada o 20 procent.

Siły rosyjskie odnotowały w styczniu pewne postępy w skali taktycznej, zajmując około 360 kilometrów kwadratowych ukraińskiego terytorium, w tym czyniąc postępy terenowe na południe od istotnego węzła komunikacyjnego jakim jest Pokrowsk. Pomimo podejmowania kolejnych  prób, w tym z udziałem żołnierzy północnokoreańskich, większych rezultatów nie przyniosły ataki mające na celu wypchnięcie wojsk ukraińskich z zajętego terytorium obwodu kurskiego.

Wyraźnie spadła liczba rosyjskich ataków prowadzonych za pomocą pocisków dalekiego zasięgu na cele w głębi Ukrainy, choć z drugiej strony wzrosło użycie bezzałogowych statków powietrznych, których w styczniu miało zostać zestrzelonych aż 2563, nie licząc małych dronów FPV.

W styczniu Ukraina zadeklarowała nominalnie jeden sukces w powietrzu ale tyczył się on opóźnionego potwierdzenia jednego z dwóch śmigłowca Mi-8 zestrzelonych nocą z 30 na 31 grudnia pociskiem rakietowym wystrzelonym z drona morskiego Magura V5. Rosjanie potwierdzili jednak  stratę 1 stycznia nad obwodem woroneskim śmigłowca bojowego Mi-28NM wraz z załogą.

Doniesienia Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej

Z kolei według danych ogłaszanych przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej w ciągu stycznia Siłom Zbrojnym Ukrainy zadano następujące straty sprzetowe (w nawiasach dane za grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiecczerwiec, maj, kwiecieńmarzeclutystyczeń br. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpieńlipiecczerwiecmaj,  kwiecień i marzec):
• samoloty: 2 (1 / 2 / 1 / 4 / 10/ 15 / 9 / 14 /12 / 6 / 7 / 3 / 25 / 37 / 17 / 8 /14 / 14 / 17 / 8 / 14)
• śmigłowce: 0 (0 / 0 / 0 / 0/ 5 / 2 / 0 / 4 /0 / 3 / 2 / 2 / 2 / 4 / 3 / 2 /5 / 5 / 5 / 2 / 16)
• bezzałogowe statki powietrzne: 3048 (2034 / 1894  / 2561  / 1638 / 2125 / 1755 / 2076 / 1316 /5469 / 4317 / 2282 / 1262 / 970 / 836 / 1198 / 1021 / 891 /557 / 438 / 494 / 283 / 369)
• opancerzone wozy bojowe: 857 (550 / 565 / 544 / 667 / 1067 / 263 / 252 / 328 /221 / 366 / 427 / 454 / 688 / 649 / 842 / 660 / 520 /637 / 1078 / 425 / 430 / 421)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 7 (7 / 15 / 13 / 35 / 39 / 33 / 36 / 51 /14 / 34 / 13 / 20  / 7 / 15 / 13 / 12 / 6 /7 / 29 / 90 / 18 / 31)
• działa i moździerze: 980 (1313 / 1649 / 1708  / 1552 / 1232 / 1481 / 1187 / 768 /619 / 369 / 311 / 342 / 375 / 273 / 330 / 449 / 537 /408 / 337 / 251 / 225 / 237)
• systemy przeciwlotnicze: 0 (4 / 1 / 6 / 4 / 16/ 24 / 10 / 16 /14 / 20 / 18 / 12 / 3  / 1 / 2 / 5 / 7 /1 / 2 / 3 / 6 / 9)
• inny sprzęt: 1412 (780 /1008 / 1133 / 1264 / 1251 / 1049 / 1019 / 769 937 / 1240 / 1112 / 1199 / 1094 / 966 / 1209 / 1054 / 599 /679 / 737 / 694 / 646 / 648)

Zniszczony dopancerzony ukraiński czołg Abrams.

Strona rosyjska odnotowała w styczniu zniszczenie 857  pojazdów opancerzonych przeciwnika, podczas gdy Ukraińcy zadeklarowali 830 takich sukcesów. Niemal identyczne były również doniesienia sił zbrojnych obu krajów o sukcesach w zwalczaniu artylerii przeciwnika, strona ukraińska naliczyła ich bowiem 961 w kategorii systemów lufowych i 10 rakietowych, rosyjska zaś odpowiednio  980 i siedem. Wydaje się jednak, że dane ukraińskie są dużo wiarygodniejsze, choć również sporo przesadzone. Zwłaszcza, że w ostatnim czasie Rosjanie coraz częściej wykorzystują coraz starsze systemy uzbrojenia, w tym mało efektywną na współczesnym polu walki  artylerię ciągnioną, która zupełnie nie sprawdza się we współczesnej walce kontrbateryjnej. W coraz większej liczbie pojawiają się mało efektywne systemy północnokoreańskie zasilane pochodząca z tego kraju amunicją, której jakość przedstawia sporo do życzenia.

Jeśli chodzi o straty załogowych statków powietrznych, rosyjskie siły zbrojne ogłosiły zniszczenie w ciągu miesiąca zaledwie dwóch samolotów. nie przedstawiając na to dowodów. Dodatkowo 16 stycznia rozbiciu uległ ukraiński śmigłowiec Mi-8. O około 50 procent wzrosły rosyjskie dane co do sukcesów przeciwko ukraińskim dronom, co niewątpliwie związane jest ze zwalczaniem tego typu aparatów coraz zacieklej atakujących cele o znaczeniu gospodarczym znajdujące się terytorium federacji Rosyjskiej.

Rosjanie regularnie podają podsumowania swoich roszczeń co do strat ukraińskich podczas walk w obwodzie kurskim. W styczniu  objęły one ponad 10 110 żołnierzy, 65 czołgów, 37 bojowych wozów piechoty, 42 transportery opancerzone, 282 inne pojazdy opancerzone, 470 pojazdów nieopancerzonych,  60 dział artyleryjskich, trzy  rakietowe systemy przeciwlotnicze (w tym dwa HIMARS), 23 radioelektronicznych stacji bojowych, dwa radary kontradyktoryjne i jeden przeciwlotniczy,  oraz pięć wozów inżynieryjnych, w tym jeden do usuwania przeszkód i dwa ewakuacyjne.

Problem wiarygodności danych

Osobną kwestią jest, w jakim stopniu dane przedstawiane przez ministerstwa obrony obu państw odpowiadają rzeczywistości. Oczywiste jest, że obie strony przeceniają straty przeciwnika, co jest charakterystyczne dla każdego konfliktu zbrojnego. Ze względu na duże odległości, na które zwykle następuje wymiana ognia, w praktyce nie ma możliwości dokładnego ustalenia faktycznych strat przeciwnika i często dokonuje się tego w sposób szacunkowy.

Same dane liczbowe – jak w każdym konflikcie zbrojnym – są oczywiście zawyżane przez obie strony konfliktu. Liczby podawane przez stronę ukraińską są jednak bardziej wiarygodne, ponieważ znaczną ich część popierają opublikowane filmy. Można szacować, że rzeczywisty stosunek strat jest około dwukrotnie korzystniejszy dla Ukraińców, niż pokazuje to proste porównanie oficjalnych danych ogłoszonych przez obie strony.

Należy przyjąć, że rosyjskie straty w zabitych wynoszą nie więcej niż 25 proc. liczby „zlikwidowanych żołnierzy” podawanej przez stronę ukraińską. W praktyce podawana przez Ukraińców liczba obejmuje bowiem także rannych, tych zaś statystycznie przypada około trzech na jednego zabitego.

Podsumowanie potwierdzonych imiennie strat rosyjskich oficerów wg statystyki prowadzonej przez czeski blog twitterowy “Russian Officers killed in Ukraine”. W okresie od 29 grudnia 2024 r. 1 do 25 stycznia 2025 r. potwierdzono 137 nowych nazwisk.

Z kolei jeśli chodzi o rosyjskie straty sprzętowe dotyczące wyposażenia wojsk lądowych, wiarygodność ukraińskich meldunków odnośnie do liczby zniszczonych wozów bojowych wynosi aktualnie około 1:2. Na przestrzeni ostatniego półrocza bezwzględne potwierdzenie w opublikowanych filmach i zdjęciach znajduje zniszczenie około 100 rosyjskich czołgów miesięcznie, choć można zakładać, że nie każdy sukces został sfilmowany i faktyczna liczba sukcesów była większa. Dokonując analogicznego porównania znanych strat ukraińskich wozów bojowych z rosyjskimi danymi na ten temat, można zauważyć, że doniesienia strony rosyjskiej są przeszacowane w stopniu około dwukrotnie większym niż strony ukraińskiej, a więc na jeden sukces realny przypadają ponad trzy-cztery fikcyjne.

Zawyżenia strat przeciwnika mają szereg przyczyn, typowych dla wszelkich konfliktów zbrojnych. Otóż w celu zmylenia przeciwnika powszechnie stosowaną praktyką po obu stronach frontu jest stawianie makiet sprzętu bojowego, które mają za zadanie ściągnąć na siebie atak wroga. W tym celu stosowane są wraki wcześniej zniszczonego sprzętu, makiety wykonywane doraźnie na miejscu z materiałów podręcznych oraz profesjonalne zestawy fabryczne, specjalnie przeznaczone do mylenia przeciwnika w wielu zakresach obserwacji.

Kolejnym czynnikiem jest ułomność dostępnych technik zwiadu i rozpoznania, które nie zawsze umożliwiają dokonanie dokładnej oceny skutków przeprowadzonych uderzeń. Często cel zakwalifikowany jako zniszczony bywa tylko lekko uszkodzony lub jedynie zasłonięty chmurą dymu po bliskim wybuchu. Należy mieć na uwadze, że ujawniane filmy z dronów przedstawiające niszczenie sprzętu wojskowego przeciwnika są starannie dobierane pod względem wartości propagandowej i przedstawiają jednoznaczne sytuacje, sfilmowane ze stosunkowo bliskiej odległości, co jest statystycznie unikalne. Ponadto dynamicznie zmieniająca się sytuacja taktyczna na polu walki nie pozwala na długie prowadzenie obserwacji jednego miejsca.

Często bywa, że jeden wóz bojowy zostaje uszkodzony i unieruchomiony przez jeden pododdział, a po pewnym czasie ostatecznie zniszczony przez inny. Każdy z nich w dobrej wierze raportuje zniszczenie tego samego pojazdu jako swoje indywidualne osiągnięcie, co sprawia, że w ogólnych statystykach pojedynczy sukces ulega podwojeniu.

Praktyka zawyżania strat przeciwnika najbardziej widoczna jest w przypadku doniesień dotyczących lotnictwa. Otóż liczbę podawanych zniszczonych nieprzyjacielskich statków powietrznych należy traktować raczej jako liczbę maszyn celnie ostrzelanych, a następnie raportowanych jako zniszczone po utracie z nimi kontaktu radarowego lub wzrokowego. Ze względu na zwykle duże odległości, na jakich toczy się walka z samolotami, raportujący w większości przypadków nie mają żadnych dowodów na sukces. Jeśli takie zaś istnieją, to są niezwłocznie wykorzystywane na polu propagandowym, co jednak zdarza się rzadko w stosunku do liczby oficjalnie ogłoszonych sukcesów. Z przyczyn obiektywnych, przede wszystkim niemożności dotarcia do wraków spoczywających na terenie kontrolowanym przez przeciwnika, faktyczna liczba sukcesów jest większa od bezsprzecznie udokumentowanej, lecz i tak większość raportowanych sukcesów należy uznać za fikcję.

Nierzadkim zjawiskiem, zwłaszcza po stronie rosyjskiej, jest składanie przez dowódców raportów o fikcyjnych lub celowo zawyżonych sukcesach. Przyczyną jest chęć usprawiedliwienia wysokich strat własnych oddziałów, jak również wybujałe ambicje poszczególnych oficerów, czy też naturalna skłonność części osób do przeceniania swoich osiągnięć. Wreszcie powodem wpływającym na zawyżanie własnych sukcesów są towarzyszące walce skrajne emocje, które uniemożliwiają jej uczestnikom obiektywną ocenę sytuacji na polu walki.

 

 

Reklama

Najnowsze czasopisma

Zobacz wszystkie
X
Facebook
Twitter
X

Dołącz do nas

X