17 lipca br. minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował, że Agencja Uzbrojenia ogłosiła zamiar przeprowadzenia wstępnych konsultacji rynkowych w sprawie pozyskania okrętów podwodnych nowego typu w ramach programu o kryptonimie Orka. Jest to procedura przygotowawcza, przewidziana w ustawie o zamówieniach publicznych, poprzedzająca formalne rozpoczęcie postępowania o udzielenie zamówienia.
Zgodnie z art. 84 ustawy – Prawo zamówień publicznych zamawiający, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, może przeprowadzić wstępne konsultacje rynkowe w celu przygotowania postępowania i poinformowania wykonawców o swoich planach i wymaganiach dotyczących zamówienia. W trakcie konsultacji rynkowych, zamawiający może w szczególności korzystać z doradztwa ekspertów, władzy publicznej lub wykonawców.
Zgodnie z ogłoszeniem Agencji Uzbrojenia konsultacje rynkowe obejmują zakres dotyczący okrętów podwodnych nowego typu. Ujawniono również minimalne wymagania taktyczne, techniczne i funkcjonalne, którym powinny odpowiadać nowe jednostki:
● zdolność do rozwinięcia maksymalnych prędkości nawodnych i podwodnych umożliwiającej użycie okrętu podwodnego na współczesnym morskim teatrze działań.
● możliwie wysoka autonomiczność działania, nie mniejsza niż 30 dni.
● zdolność do zanurzenia na głębokość powyżej 200 m.
● zdolność do rażenia celów nawodnych i podwodnych uzbrojeniem torpedowym.
● zdolność do rażenia celów nawodnych uzbrojeniem rakietowym.
● zdolność do rażenia celów lądowych na głębokiej donośności uzbrojeniem rakietowym.
● zdolność do rażenia uzbrojeniem rakietowym celów powietrznych, jak śmigłowiec w locie lub zawisie lub samolot patrolowy.
● zdolność do przeciwdziałania wystrzelonym torpedom (systemy samoobrony hard kill i soft kill).
● zdolność do desantowania i odzyskiwania operatorów Wojsk Specjalnych.
● zdolność do przyjęcia/dokowania załogowego/bezzałogowego pojazdu ratowniczego.
● zdolność do użycia morskiego uzbrojenia minowego, alternatywnie do liczby przenoszonych torped.
● zdolność do użycia zdalnie sterowanych bądź autonomicznych pojazdów podwodnych.
● zastosowanie rozwiązań technologicznych dla napędu umożliwiającego długotrwałe przebywanie w zanurzeniu i działanie operacyjne pod wodą.
● niezbędny pakiet logistyczny.
● niezbędny pakiet szkoleniowy dla załogi oraz wojskowych organów remontowych.
Dodatkowo wraz z okrętami mają być pozyskane środki bojowe dedykowane do realizacji zadań bojowych, czyli torpedy do zwalczania jednostek nawodnych i podwodnych, przeciwokrętowe pociski rakietowe, pociski rakietowe do zwalczania celów lądowych, przeciwlotnicze pociski rakietowe i środki bojowe dla systemów samoobrony hard kill i soft kill. Co istotne, mają być pozyskane zdalnie sterowane lub autonomiczne pojazdy podwodne dla współdziałania z nowymi okrętami podwodnymi. Wykonawca ma gwarantować możliwość dostawy okrętów podwodnych w ustalonym reżimie czasowym. Termin zgłoszenia do wstępnych konsultacji rynkowych określono niezwykle krótki, ponieważ granicę zgłoszeń stanowi 31 lipca br.
Procedura pozyskania nowych okrętów podwodnych dla polskiej Marynarki Wojennej trwa formalnie od czerwca 2013 roku, kiedy Inspektorat Uzbrojenia zainicjował fazę analityczno-koncepcyjną dla projektu zakupu okrętów podwodnych nowego typu kryptonim Orka. W latach latach 2013–2015 przeprowadzono dialogi techniczne z oferentami (obecna procedura wstępnych konsultacji rynkowych odpowiada wcześniejszej procedurze dialogu technicznego) oraz ocenę występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa.
W latach 2016–2017 prowadzone były dalsze analizy, a także wstępne negocjacje z potencjalnymi dostawcami okrętów: koncernem Naval Group (okręt typu Scorpène), Thyssen Krupp Marine Systems (okręt typu 212CD) oraz Saab Kockums (okręt typu A26). W 2017 roku zakończono ocenę występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa i poinformowano, że zakup jednostek nastąpi po wyborze partnera zagranicznego, z którym będą prowadzone negocjacje w trybie międzyrządowym.
W ciągu następnych pięciu lat, czyli w okresie styczeń 2018 – czerwiec 2023, prowadzono jedynie formalne działania fazy analityczno-koncepcyjnej, które jednak nie zakończyły się decyzją o uruchomieniu postępowania. Równolegle, w ramach tak zwanej zdolności pomostowej, planowano pozyskanie używanych okrętów podwodnych, ale i ta inicjatywa została zaniechana.
Z formalnego punku widzenia przeprowadzenie wstępnych konsultacji rynkowych oznacza powrót na początek ścieżki zmierzającej do zakupu okrętów, czyli do stanu z czerwca 2013 roku. W międzyczasie stan floty polskich okrętów podwodnych uległ zmniejszeniu z pięciu do zaledwie jednej aktywnej jednostki.
Według informacji oficjalnych początkowo planowano zakup trzech nowych jednostek typu Orka. Obecnie, według stanu na początek br., jest raczej mowa o dwóch okrętach podwodnych nowego typu dla polskiej Marynarki Wojennej.