Plan opracowania M-346 w wersji Block 20 został ujawniony podczas ubiegłorocznych targów lotniczych Farnborough International Airshow 2024. W trakcie odbywającej się na przełomie marca i kwietnia br. na Sardynii konferencji Military Flight Training Conference mogliśmy zapoznać się osobiście z postępami tego programu a nawet wypróbować jego pierwsze efekty w udostępnionym przez Leonardo symulatorze.
Szkolny M-346T Block 20
Na początek może warto przypomnieć podstawowe założenia programu modernizacji samolotu, który już na obecnym etapie jest przecież bardzo dobrą platformą szkoleniową. M-346 Block 20 będzie dostępny w dwóch konfiguracjach: szkolnej T (Trainer) i bojowej FA (Fighter-Attack). Wyposażenie Block 20 ma być oferowana jako standard dla nowo zbudowanych maszyn, ale będzie także możliwość zmodernizowania wcześniej istniejących egzemplarzy.
Dla obu wersji planuje się opracowanie kokpitu nowej generacji. Najbardziej widoczną na pierwszy rzut oka zmiana będzie wprowadzenie niskoprofilowych wyświetlacze przeziernych (LPHUD) oraz wielkoformatowych wyświetlaczy dotykowych LAD (po jednym dla każdego pilota). Planuje się integrację nowego cyfrowego rejestratora obrazu i danych (DVDR) na potrzeby prowadzenia odpraw podsumowujących przebieg misji.
Leonardo M346 Fighter Attack w malowaniu promocyjnym.
Przewiduje się zastosowanie nowego nahełmowego wyświetlacza HMD, który będzie w pełni zintegrowany z awioniką i pokładowym systemem szkoleniowym, a ponadto będzie wspomagany przez systemy rozszerzonej rzeczywistości. Nowy HMD ma umożliwić zwiększenie realizmu i skuteczność szkolenia, zapewniając immersyjne środowisko, w którym można oglądać hologramy wirtualnych i prawdziwych obiektów uczestniczących w symulacji. Wreszcie możliwe będzie efektywne prowadzenie działań powietrze–powietrze i powietrze–powierzchnia, które zazwyczaj nie są realizowane w czwartej fazie programu szkolenia, dzięki czemu pilot zyskuje pełną świadomość sytuacji i może się zapoznać z zasadami działania platform piątej i kolejnej generacji. Ostatnim elementem wspólnym dla obu wersji M-346 jest wdrożenie nowego systemu nawigacji i identyfikacji IFF.
M-346 Block 20 ma być oferowany także jako pakiet modernizacyjny dla wczesnej wyprodukowanych samolotów. Być może w przyszłości w tym standardzie zobaczymy nasze polskie Bieliki.
Lekki samolot bojowy M-346FA Block 20
Bojowa wersja FA otrzyma te same modyfikacje co szkolna, ale zakres zmian jest znacznie większy. Przede wszystkim nowa wersja otrzyma radar z anteną AESA o dużo lepszych parametrach i śledzenia celów na większych odległościach niż dotychczasowy radar Leonardo Grifo-346 z anteną ze skanowaniem mechanicznym. Umożliwi w przyszłości integrację pocisków powietrze–powietrze średniego zasięgu. Zmodernizowany moduł AIU (Armament Interface Unit) pozwoli na łatwiejsze zarządzanie szerszą paletą inteligentnej amunicji kilku typów. Wprowadzona zostanie na przykład możliwość przesyłania danych zwrotnych przez pociski rakietowe.
Lekki samolot bojowy Leonardo M346FA z asortymentem proponowanego uzbrojenia.
W skład zintegrowanego już z maszyną uzbrojenia wchodzą pociski rakietowe powietrze–powietrze AIM-9M Sidewinder, klasyczne bomby Mk 82 i bomby korygowane Lizard oraz zasobniki strzeleckie. W najbliższym czasie mają się zacząć testy z wieloprowadnicowymi zasobnikami na lekkie rakiety kierowane i niekierowane. Na życzenie odbiorcy producent jest gotowy jednak zintegrować również inne typy uzbrojenia.
M-346F chroniony przez kompleksowy podsystem samoobrony obejmujący między innymi zestaw sensorów RWR ostrzegający o opromieniowaniu radarem i MWS informujący o nadlatujących rakietach. Wyposażenie łączności obejmuje tzw. sieciocentryczny pakiet komunikacyjny, który zawiera system bezpiecznej radiokomunikacji oraz taktyczne łącze danych (w standardzie NATO będzie to Link-16). Ponadto samolot może być wyposażony w zasobniki obserwacyjno–celownicze, rozpoznawcze, wskazywania celów i walki elektronicznej, integrowane z systemem nahełmowego urządzenia prezentacji danych i wskazywania celów Helmet Mounted Display (HMD).
Widok na zestaw symulatora kokpitu M-346 Block 20. Przyszły samolot w wariancie szkolnym i bojowym będzie oczywiście dwumiejscowy, tak jak obecne M-346.
Wrażenia z kokpitu samolotu Block 20
Mieliśmy do czynienia z testowym egzemplarzem symulatora, w którym obecnie bada się funkcjonalność kabiny samolotu Block 20.
Po zajęciu miejsca na fotelu pilota przede wszystkim zwraca uwagę duża powierzchnia pojedynczego ekranu dotykowego LAD, który nie jest przedzielany rzędami przycisków. W podstawowym widoku ekran można podzielić na cztery okna, które dostarczają więcej informacji niż trzy wyświetlacze wielofunkcyjne widniejące obecnie w M-346. Jakby tego było mało, to pod każdym z okien można otworzyć pasek z mniejszymi okienkami i otrzymać miniaturowy podgląd na inne systemy samolotu. Tego rodzaju możliwości zmniejszają obciążenie pracą pilota, który ma pod ręką wszystkie potrzebne w danej chwili informacje. Oczywiście okna można także łączyć w jeden obraz o wysokiej rozdzielczości, jeśli np. chcemy bardzo dokładnie obejrzeć cel uchwycony w kamerze zasobnika.
Wnętrze symulatora kokpitu M-346 Block 20 wielkoformatowym wyświetlaczem dotykowym LAD oraz widocznym nad nim z niskoprofilowym wyświetlaczem przeziernym LPHUD.
Co ciekawe na krawędzi tablicy zachowano kilka podstawowych przyrządów pilotażowych w tradycyjnej formie, ponieważ tego rodzaju rezerwa (z niezależnym zasilaniem) jest wymagana przez niektóre siły powietrzne. Aczkolwiek przy obecnym poziomie niezawodności elektroniki jest to raczej zbyteczna ostrożność. Towarzyszący nowemu ekranowi zmodernizowany wyświetlacz przezierny LPHUD charakteryzuje szerokie pole widzenia i brak rozbudowanej klawiatury, a wszelkie jego programowalne funkcje są obsługiwane z poziomu ekranu LAD.
Widok na standardowy kokpit M-346 z trzema wielofunkcyjnymi ekranami MFD, które są sterowane za pomocą rozmieszczonych po obwodzie przycisków.
Perspektywy sprzedaży
Latający prototyp M-346 Block 20 ma zostać ukończony do połowy 2027 roku. Maszyna w standardzie produkcyjnym powinna być gotowa pod koniec 2028 roku. Jeśli chodzi o perspektywy sprzedaży M-346 Block 20, to najprawdopodobniej pierwszym jego nabywcą będzie Austria. 28 grudnia 2024 roku władze tego kraju oficjalnie poinformowały o decyzji nabycia bojowego wariantu samolotu. Obecnie negocjowana jest umowa obejmująca 12 egzemplarzy M-346. Chociaż pod koniec ubiegłego roku o zakupie dodatkowych 20 samolotów postanowiło również ministerstwo obrony Włoch, to aby zachować jednolitość floty z wcześniejszymi maszynami będą one reprezentowały jeszcze bieżący standard produkcyjny.
Leonardo oferuje także M-346 Block 20 w konkursie na samolot do szkolenia zaawansowanego pilotów Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. Jest on promowany w USA wspólnie z lokalną spółką Textron pod oznaczeniem M-346N. Modyfikacje nie obejmują jednak zdolności do lądowania na lotniskowcu, bowiem US Navy nie postawiła takich wymogów. Rozstrzygnięcie amerykańskiego przetargu planowane jest na początku 2027 roku.
M-346FA z imponującym zestawem nowoczesnego uzbrojenia do zwalczania celów powietrznych i naziemnych.
Podczas towarzyszącego naszej wizycie briefingu dla prasy przedstawiciele Leonardo nie ukrywali swoich ambicji zaproponowania rozwiązań opartych na platformie M-346 do szkolenia lotniczego pilotów przyszłego myśliwca programu GCAP (Global Combat Air Programme). Niewątpliwie byłoby to bardzo dobre wykorzystanie dotychczasowych doświadczeń firmy, która spośród uczestników wielonarodowego przedsięwzięcia dysponuje największym zasobem wiedzy w zakresie opracowania nowoczesnych systemów szkoleniowych.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
