Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwo Obrony Ukrainy ujawnił dzisiaj kulisy ataku na rosyjską bazę lotnictwa strategicznego w Sołcy, do którego doszło 19 sierpnia 2023 roku. Lotnisko jest położone w obwodzie nowogrodzkim na terytorium Federacji Rosyjkiej, około 600 km od granicy z Ukrainą.
Stacjonujące w bazie Sołcy bombowce Tu-22M3 były intensywnie wykorzystywane do nalotów na Ukrainę, którą najczęściej atakowały cieszącymi się ponurą sławą pociskami Ch-22. Te bardzo szybkie i trudne do przechwycenia rakiety często okazywały się mało celne i powodowały duże straty uboczne wśród ludności oraz infrastrukturze cywilnej. To przestarzałe uzbrojenie naprowadza się bowiem w ostatnim etapie lotu na cel za pomocą prymitywnej głowicy radarowej, często obierającej za obiekt ataku inny silnie kontrastowy radiolokacyjnie obiekt. Z tej przyczyny miał miejsce szereg przypadków uderzenia pocisków tego typu w wielkopowierzchniowe obiekty handlowe lub wysokie budynki mieszkalne.
Efekt działania kilkusetkilogramowej głowicy burzącej, znacznie cięższej niż w przypadku pocisków manewrujących Ch-101 lub Kalibr, jest zaś wyjątkowo destrukcyjny. To właśnie Ch-22 trafił 27 czerwca 2022 roku w centrum handlowe w Krzemieńczuku, w wyniku czego zginęło 21 osób a 59 zostało rannych. Z kolei 14 stycznia 2023 roku taki pocisk uderzył w 10-piętrowy blok mieszkalny w mieście Dniepr – 2 wyniku eksplozji blisko tonowej głowicy bojowej zginęło wówczas 45 osób, 79 zostało rannych, a około 400 kolejnych straciło dach nad głową. Szczęśliwie skuteczny zasięg pocisku okazał się podczas działań bojowych znacząco mniejszy od oficjalnie deklarowanego i pozwala atakować tą bronią wyłącznie cele położone we wschodniej Ukrainie.
W ataku na bazę lotniczą Sołcy wziął udział mały pododdział sił specjalnych, który był wyposażony w jednorazowe bezzałogowce bojowe. Według informacji GUR ukraińscy żołnierze przedostali się pieszo w pobliże rosyjskiej bazy. Tam w godzinach porannych 19 sierpnia wypuścili z niedużej odległości przyniesione ze sobą drony, które uderzyły w zaparkowane samoloty. Zaatakowano w sumie trzy bombowce strategiczne Tu-22M3 należący do 840. Pułku Ciężkich Bombowców. Maszyny były zatankowane i przygotowywane do kolejnego nalotu. W rezultacie ataku doszczętnie spłonęła jedna rosyjska maszyna, a dwie inne zostały poważnie uszkodzone. Ponadto wśród Rosjan było sześć ofiar śmiertelnych, w tym jeden pilot, a liczba rannych doszła do dziewięciu.
Po ataku rosyjskie dowództwo postanowiło ewakuować pozostałe sprawne Tu-22M3 z Sołcy do bazy lotniczej Olenja położonej na Półwyspie Kolskim. Zdarzenie znacząco pokrzyżowało plany rosyjskiego kierownictwa wojskowo-politycznego dotyczące przeprowadzenia ataków rakietowych na terytorium Ukrainy. Trwała lub tymczasowa utrata trzech maszyn oraz wymuszone przebazowanie reszty samolotów wraz zapleczem technicznym, na jakiś czas całkowicie zdestabilizowało operacje lotnicze i funkcjonowanie baz lotnictwa dalekiego zasięgu. Ponadto Rosjanie zostali zmuszeniu do poświęcania większej uwagi zabezpieczeniu swoich lotnisk. To zaś związało pewne siły, który mogły się znaleźć na terenie Ukrainy.
Niestety powracająca po udanej akcji na terytorium kontrolowane przez Ukrainę grupa rozpozawczo-dywersyjna pod dowództwem pułkownika Babija wpadła w zasadzkę i wdała się w nierówną walkę z oddziałami rosyjskimi. W potyczce, która miała miejsce 30 sierpnia 2023 roku, podczas osłaniania odwrotu swoich towarzyszy broni, ukraiński podpułkownik Babij został śmiertelnie ranny i zmarł.
W uznaniu licznych zasług w walce z przeważającym wrogiem pułkownik Oleg Babij został odznaczony pośmiertnie tytułem Bohatera Ukrainy. Babij miał na koncie dziewięć udanych wypadów rozpoznawczych na tyły wroga, założenie 12 specjalnych ośrodków organizacji i wsparcia dla ruchu oporu na okupowanych terytoriach Ukrainy. Poza tym prowadzone przez niego grupy rozpoznawcze przyczyniły się do wykrycia około 70 ważnych obiektów strategicznych, w tym stanowisk dowodzenia, fortyfikacji, parków sprzętu wojskowego i inżynieryjnego itp. W wyniku tych działań udało się zdezorganizować logistykę Rosjan, niszczą ich ważne obiekty i elementy infrastruktury. Całe dywizje rosyjskich sił okupacyjnych utraciły zdolność bojową na skutek odcięcia od zaopatrzenia, a systemy dowodzenia i rażenia doznały zakłóceń w łączności.