16 stycznia Norwegia i Stany Zjednoczone podpisały umowę o ochronie technologii (Technology Safeguards Agreement, TSA), która umożliwi wystrzeliwanie amerykańskich rakiet kosmicznych i satelitów z niedawno zbudowanego pierwszego norweskiego portu kosmicznego Andøya.
W czerwcu 2020 r. norweski parlament przeznaczył 365 mln NOK (około 32 mln USD) na utworzenie portu kosmicznego Andøya w północnej Norwegii. Port kosmiczny został oficjalnie otwarty w listopadzie 2023 r. Niemiecki dostawca usług wynoszenia na orbitę, firma Isar Aerospace, zawarła już z portem kosmicznym Andøya długoterminową umowę wynajmu tamtejszych instalacji, w związku z czym pierwsze wystrzelenie rakiety spodziewane jest w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Oprócz 365 mln NOK przyznanych w 2020 r. w norweskim budżecie obronnym na lata 2024 i 2025 przeznaczono kolejne 200 mln NOK, aby ułatwić wojskowe wykorzystanie portu kosmicznego Andøya.
Widok na niedawno ukończony kosmodrom Andøya w Norwegii.
Zawarta z Amerykanami umowa TSA ułatwia dalszy rozwój portu kosmicznego Andøya. Porozumienie ma zapobiec nieuprawnionemu rozpowszechnianiu amerykańskiej technologii. Zapewnienie bezpieczeństwa jest niezbędne, aby władze USA mogły zezwolić na transfer amerykańskich komercyjnych wyrzutni do obiektów startowych na terenie Norwegii. Z racji swojego położenia Andøya jedną z najatrakcyjniejszych lokalizacji na świecie do wystrzeliwania satelitów. Z kolei Stany Zjednoczone są największym na świecie rynkiem usług satelitarnych. Dlatego Norwegii zależy na odpłatnym udostępnieniu miejsca do wynoszenia satelitów dla klientów z USA. Do tej pory Stany Zjednoczone zawarły podobne umowy m.in. z Australią, Nową Zelandią i Wielką Brytanią.
Kosmodrom Andøya ma być używany do misji komercyjnych i wojskowych.
Sama Norwegia również jest zainteresowana korzystaniem z takich usług. Satelity mają ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa cywilnego, rozwoju gospodarczego i dla sfery obronności. Jest to szczególnie widoczne na Dalekiej Północy. Duże odległości i surowy klimat sprawiają, że satelity do nawigacji, komunikacji i obserwacji są szczególnie istotne. Są to narzędzia niezbędne do utrzymania norweskiej suwerenności, działalności gospodarczej i świadczenia usług publicznych. W związku z tym infrastruktura kosmiczna na Dalekiej Północy jest dla norweskiego rządu wysokim priorytetem.
Emblemat amerykańsko-norweskiej misji ASBM, która ma dostarczać łączność satelitarną w rejonie Arktyki.
16 grudnia 2024 r. rozpoczęła działalność misja Arctic Satellite Broadband Mission (ASBM) firmy Space Norwegia. Jest to partnerstwo publiczno-prywatne pomiędzy Norweskim Ministerstwem Obrony, Space Norwegia, Siłami Kosmicznym Stanów Zjednoczonych i przedsiębiorstwem Viasat. ASBM wykorzystuje dwa satelity konstrukcji firmy Northrop Grumman zaprojektowane do działania na wysokiej orbicie eliptycznej, aby w pokryć obszar Arktyki. Satelity zawierają wiele tajnych ładunków, w tym urządzenia wojskowe należące do sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych i Norwegii, a także ładunek komercyjny dla Viasat oraz monitor promieniowania kosmicznego dla Komisji Europejskiej. Ujawniono jedynie, że urządzenia wojskowe będą zapewniać silom zbrojnym obu krajów szerokopasmowy internet w rejonie Arktyki, a urządzenia Viasat mają świadczyć takie usługi dla użytkowników komercyjnych. Wystrzelenie tych satelitów miało miejsce 11 sierpnia 2024 r. z bazy sił kosmicznych Vandenberg w Kalifornii.
Przeznaczony do nadzoru obszarów morskich satelita NorSat-4.
Ponadto 14 stycznia br. z bazy Vandenberg wystrzelono nowego satelitę Norweskiej Administracji Przybrzeżnej, o nazwie NorSat-4. Satelita przenosi kamerę optyczną francuskiej firmy Safran Reosc, która jest dostosowana do pracy przy bardzo słabym oświetleniu, przyczyniając się do lepszego nadzoru nad obszarami morskimi. Tego rodzaju urządzenie zwiększa możliwości w zakresie wykrywania i śledzenia statków na wodach Arktyki, dzięki współpracy z zamontowanym na pokładzie satelity odbiornikiem lokalizatora sytemu AIS. Niektóre statki na morzu z niejasnych powodów dezaktywują swoje nadajniki AIS albo fałszują nadawane sygnały, podając nieprawidłowe dane dotyczące własnej lokalizacji lub tożsamości. Dlatego NorSat-4 przenosi specjalną kamerę, aby optycznie wykrywać i identyfikować te statki w arktycznych ciemnościach.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
