Wraz ze wzrostem liczby bojowych statków powietrznych w naszym lotnictwie wojskowym automatycznie rośnie również zapotrzebowanie na uzbrojenie do nich. Szczególnie duży zapas w takim przypadku musi stanowić amunicja do ataków na cele naziemne, która, jak wskazują najnowsze doświadczenia, będzie najczęściej wykorzystywana w ewentualnym konflikcie zbrojnym. Ponadto Siły Powietrzne RP pozyskując 48 lekkich samolotów bojowych FA-50PL wyraźnie wskazały, że ich zasadniczą rolą będzie bliskie wsparcie lotnicze. Jest to również istotna część zadań wykonywanych przez wielozadaniowe F-16C/D. Ponadto do naszej floty wojskowej niedługo dołączy liczne grono śmigłowców, która również będzie wymagała uzbrojenia.
Ciekawą ofertę uzbrojenia kierowanego do samolotów bojowych posiadają obecnie firmy izraelskie. Co szczególnie należy podkreślić są to systemy dojrzałe i niejednokrotnie sprawdzone w boju. Do tego niektóre typy amunicji lotniczej są unikatowe na skalę światową, a przez to stanowią wyjątkowo trudne cele nawet dla warstwowej obrony przeciwlotniczej.
Bomba szybująca Elbit REST (Range Extension & Smart Tail) na poziomie idei przypomina szeroko znany pocisk JDAM-ER produkcji amerykańskiej. Składa się ze standardowego ładunku bojowego na bazie korpusu bomby serii Mk 80 oraz dołączanych modułów. Obejmują one inteligentny ogon z układem naprowadzania i sterowania oraz dołączane z góry skrzydła, pozwalające na zwiększenie zasięgu. W części ogonowej mieści komputer nawigacyjny oparty na platformie INS/GPS (bezwładnościowej z korektą satelitarną) i system przeciwzakłóceniowy. Mocowane za pomocą obejmy do korpusu bomby skrzydła rozkładają się automatycznie po zwolnieniu z pylonu samolotu. Zestaw REST zapewnia możliwość przeprowadzenia precyzyjnego ataku w każdych warunkach pogodowych na dystansie do 100 km z bardzo wysoką dokładnością. REST można dodatkowo zaprogramować na wykonanie stromego nurkowania w rejonie celu, aby zwiększyć zdolność do penetracji przez głowicę twardych obiektów.
Moduły składowe zestawu REST.
Zestaw REST umożliwia integrację z samolotami zachodnich i wschodnich typów bez zasadniczych zmian w awionice i jest kompatybilny z szeroką gamą głowic i zapalników. Przykładowo Elbit oferuje własną serię bomb MPR o wagomiarze 500, 1000 i 2000 funtów. Zachowują one wymiary zewnętrzne, typowe dla bomb Mk 80, ale charakteryzują się skoncentrowaną czołowo siłą wybuchu i zmniejszoną boczną fragmentacją. Zapewnia to wysokie prawdopodobieństwo porażenia celu przy relatywnie niskich stratach ubocznych przeciwko szerokiej gamie obiektów umieszczonych w otwartym terenie.
Korpusy bomb serii MPR mogą być kompletowane również z innymi typami modułów kierowania. W portfolio Elbitu znajdują się na przykład odpowiedniki amerykańskich bomb GBU. W izraelskim wydaniu seria dołączanych modułów nosi nazwę Lizard. Podstawowa wersja Lizard 3 oferuje jeden tryb naprowadzania – na odbitą plamkę lasera. Wymagany jest więc zasobnik do podświetlenia celu w rodzaju Thomson CLDP, Rafael LITENING, ELOP PLDR czy posiadane przez nasze lotnictwo Lockheed Martin Sniper. Oczywiście możliwe jest też podświetlanie celu przez siły naziemne, które jednak muszą dysponować urządzeniem o odpowiednio kodowanej wiązce, żeby dysponujący własnym prześwietlaczem laserowym przeciwnik nie mógł zmylić lub przekierować bomby w inną stronę. Dużą zaletą kierowanego laserowo Lizarda 3 jest możliwość podążania za ruchomym celem, którego prędkość nie przekracza 100 km/h. Dokładność trafienia wynosi około 2 m. Zasięg kierowanego lotu jest zasadniczo ograniczony możliwością podświetlenia celów przez laser. Typowe zasobniki i głowice celownicze zapewniają stabilną pracę wiązki na odległość kilkunastu kilometrów. Na pracę (rozproszenie) lasera mogą jednak wpływać warunki pogodowe i wysokie zapylenie powietrza, które często przyczyniają się do redukcji zasięgu podświetlania.
Kierowana laserowo bomba Lizard.
W przypadku bardziej zaawansowanej wersji Lizard 4 możliwości wykorzystania aerodynamicznych właściwości bomby są znacznie większe. Generalnie przy zrzucie Lizarda przy dużej prędkości i wysokości lotu możliwe jest uzyskanie zasięgu do około 40 km. To oznacza uzyskanie przez nosiciela zdolności stand-off, czyli wykonania ataku spoza zasięgu wrogiej obrony przeciwlotniczej średniego piętra. Aby w pełni wykorzystać ten potencjał bomba Lizard 4 otrzymała w części sterującej dodatkowy układ kierowania według platformy INS/GPS. Bomba może więc samodzielnie podążyć do celu z relatywnie dużą dokładnością oraz niezależnie od pogody i przejrzystości powietrza. Ewentualnie na ostatnim odcinku lotu kontrola nad Lizard 4 może zostać przejęta przez naziemny pododdział sił specjalnych, który dodatkowo bardzo precyzyjnie naprowadzi Lizarda wskaźnikiem laserowym.
Ogólna konstrukcja bomb kierowanych serii Lizard.
Seria modułów Lizard jest również kompatybilna z bombami innych producentów, którzy zachowują standard bomb Mk 80. Możliwa jest też kompletacja z głowicą penetracyjną BLU-109 o nieco innym kształcie. Integracja z samolotem może odbywać się w sposób przewodowy, poprzez odpowiednio okablowany inteligentny pylon, albo bezprzewodowo. Amunicja Lizard jest między innymi certyfikowana do użycia na samolotach F-16. Izrael przyjął na uzbrojenie bomby Lizard w 2007 roku. Wśród użytkowników są też kraje NATO, na przykład Włochy.
Wyjątkowo ciekawą propozycją Elbitu jest naddźwiękowy pocisk dalekiego zasięgu klasy powietrze-ziemia Rampage. Stanowi on niezwykle pomysłową lotniczą adaptację naziemnej rakiety artyleryjskiej EXTRA (Extended Range Artillery) firmy Elbit Systems Land. Pierwsze informacje o Rampage pochodzą z 2018 roku. Rakieta ma masę 580 kg, długość 4,7 m i średnicę 306 mm. Dokładny zasięg rakiety wciąż jest objęty tajemnicą. Skoro jednak dla wersji naziemnej jest to około 150 km to pocisk odpalany z powietrza powinien mieć ten parametr wyższy przynajmniej o dodatkowe kilkadziesiąt km. Zwłaszcza, że może być odpalany na wznoszeniu w rzadszych warstwach atmosfery pod kątem 35 stopni. Przy czym tor lotu nie przyjmuje czystej trajektorii balistycznej, a na końcowym odcinku prędkość spadania rakiety może sięgać 550 m/s. Pocisk tego typu wypełnia więc lukę pomiędzy amunicją szybującą a pociskami manewrującymi. Ponadto cena Rampage, z racji posiadania wspólnej bazy elementowej z masowo produkowanymi rakietami artyleryjskimi, może być naprawdę atrakcyjna.
Pocisk Rampage podczas zrzutu z myśliwca F-16.
System naprowadzania INS/GPS zapewnia celność trafienia Rampage’em w zakresie 10 m. Jest to całkowicie wystarczające biorąc pod uwagę rodzaj zwalczanych na tę odległość celów. Mogą to być bowiem bazy lotnicze, wieże kontroli lotów, hangary na samoloty, magazyny paliw i amunicji, rozwinięte systemy obrony powietrznej, centra logistyczne, obiekty infrastruktury transportowej i energetycznej (np. elektrownie, porty, pola naftowe itp.). Zwłaszcza w przypadku mobilnych systemów przeciwlotniczych o wielu komponentach ich czas odejścia ze stanowiska ogniowego po wystrzale może być zbyt krótki, aby uniknąć riposty ze strony naddźwiękowego Rampage. Dzięki relatywnie niedużej masie myśliwiec typu F-16 może zabrać w jednym locie do czterech takich pocisków i odpalać w salwie. W czasach, kiedy masowość użycia środków bojowych ponownie wróciła do łask jest to dość istotna zaleta. Niska cena, która pozwala na zakup znacznych zapasów, a także unikatowe cechy Rampage stanowią korzystną relację kosztu do efektu w kategorii broni dalekiego zasięgu.
Kierowana laserowo rakieta GATR (Guided Advanced Tactical Rocket) kalibru 70 mm jest prostą modyfikacją powszechnie stosowanego na Zachodzie pocisku Hydra. Poprzez dołączenie do korpusu nowej głowicy z modułem naprowadzania otrzymuje się lekki i niedrogi pocisk precyzyjny o zmniejszonym współczynniku strat ubocznych. GATR jest wyposażony w wielozadaniową głowicę penetrującą (MPP), zdolną do przebicia ściany ze zbrojonego betonu i wybuchu z opóźnieniem w pomieszczeniu dzięki wielofunkcyjnemu zapalnikowi elektronicznemu. Pocisk może być odpalony w trybie, gdy cel jest od razu wskazany przed wystrzeleniem (Lock-On Before Launch) albo z namierzaniem dopiero po wystrzeleniu (Lock-On After Launch). Zasięg strzału GATR dochodzi do 10 km, więc nieco przekracza zakres oddziaływania typowego Hellfire’a. Przy czym należy pamiętać, że nie zawsze zachodzi konieczność zużycia ciężkiej rakiety przeciwpancernej. GATR jest bowiem skuteczny przeciwko bardzo szerokiej gamie celów, w tym lekkim pojazdom opancerzonym, systemom przeciwlotniczym, niewielkim jednostkom pływającym, sile żywej, konstrukcjom i budynkom. Ich zaletą jest, że wchodzą do wielolufowych zasobników po 7 lub 19 sztuk, zatem można zabrać ich naprawdę dużo. Pociski tej klasy są przeważnie przenoszone przez lekkie samoloty bojowe i śmigłowce (np. AH-64).
Guided Advanced Tactical Rocket kalibru 70 mm może stanowić uzbrojenie śmigłowców bojowych uzupełniając cięższe rakiety przeciwpancerne.
Podsumowując można stwierdzić, że propozycje izraelskiego Elbitu pokrywają szeroki zakres środków bojowych, który zdecydowanie znajduje się w kręgu zainteresowania naszych sił zbrojnych. Wynika to wprost z charakteru naszych ostatnich zakupów lotniczych, które będą wymagać zapasów uzbrojenia. Tymczasem Izrael potrafi dostarczyć broń szybko, tanio i w dużej ilości.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
