Najważniejszym projektem modernizacyjnym Marynarki Wojennej jest budowa i wprowadzenie do służby trzech uniwersalnych fregat typu Miecznik.Projekt pozyskania nowych dużych okrętów bojowych rozpoczęto jeszcze w czerwcu 2013 roku, kiedy Inspektorat Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej (IU), obecnie Agencja Uzbrojenia (AU), zainicjował fazę analityczno-koncepcyjną dla projektu zakupu trzech okrętów obrony wybrzeża kryptonim Miecznik, na bazie wcześniej opracowanych wymagań operacyjnych. Mowa była o trzech jednostkach klasy korweta, tj. zbliżonej wielkości, co budowany wówczas okręt ORP Ślązak.
Postępowanie w sprawie pozyskania jednostek rozpoczęto w czerwcu 2015 roku po zaproszeniu do negocjacji potencjalnego wykonawcy – Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., która utworzyła konsorcjum przemysłowe (w jego skład weszła m.in. Stocznia Marynarki Wojennej S.A., obecnie PGZ Stocznia Wojenna Sp. z o.o.). W marcu 2016 roku PGZ złożyła ofertę wstępną budowy okrętów zawierającą propozycje bazujące na projektach firm zachodnich – francuskiego koncernu DCNS (obecnie Naval Group), hiszpańskiej Navantia, holenderskiego Damen Group i niemieckiego ThyssenKrupp Marine Systems. Po przeanalizowaniu oferty postępowanie jednak unieważniono w lipcu tego samego roku. Formalnym powodem tej decyzji była konieczność przeprowadzenia ponownej oceny występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa i oceny konieczności zastosowania offsetu. Po zrewidowaniu wymagań operacyjnych Inspektorat Uzbrojenia rozpoczął w grudniu 2018 roku nowe postępowanie w trybie negocjacji z jednym wykonawcą, Polską Grupą Zbrojeniową, jednak wobec faktu, że jedyny potencjalny wykonawca nie złożył oferty postępowanie po raz drugi unieważniono w sierpniu następnego roku.
Budowa Mieczników to pod względem organizacyjnym i przemysłowym jeden z najbardziej skomplikowanych projektów. Biorą w nim udział polskie podmioty (Polska Grupa Zbrojeniowa, PGZ Stocznia Wojenna, Remontowa Shipbuilding, Ośrodek Badawczo-Rozwojowym Centrum Techniki Morskiej), wspierane przez partnerów zagranicznych (Babcock International, Thales UK oraz MBDA UK).
Po ponownym unieważnieniu postępowania program Miecznik powrócił do fazy analityczno koncepcyjnej i ponownej redefinicji wymagań stawianych nowym jednostkom bojowym floty. W październiku 2019 roku szef MON Mariusz Błaszczak podpisał dokument kierunkowy „Plan Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP w latach 2021–2035 z uwzględnieniem 2020 roku”, w którym uwzględniono projekt pozyskania okrętów obrony wybrzeża. Zgodnie z wymaganiami operacyjnymi z 2020 roku założono pozyskanie trzech okrętów obrony wybrzeża Miecznik, następców dla pary wykorzystywanych dziś fregat typu Oliver Hazard Perry. Zmieniono przy tym klasyfikację jednostek planowanych do pozyskania – z okrętów obrony wybrzeża na okręty wielozadaniowe klasy fregata „ze zdolnością do dowodzenia zespołem okrętów uderzeniowych”. W listopadzie 2020 roku IU przekazał do kierownictwa MON stosowny wniosek w sprawie pozyskania trzech jednostek, który szef MON podpisał w marcu 2021 roku. W następnym miesiącu rozpoczęto postępowanie w sprawie pozyskania fregat w trybie negocjacji z jednym wykonawcą – PGZ Stocznią Wojenną. W trakcie tej procedury Polska Grupa Zbrojeniowa oraz PGZ Stocznia Wojenna zawarły porozumienie ustanawiające konsorcjum „PGZ-Miecznik”, które ma być głównym wykonawcą projektu fregat Miecznik; w skład konsorcjum weszła również początkowo stocznia Remontowa Shipbuilding S.A.
Ostatecznie, w lipcu 2021 roku IU zawarł z Konsorcjum „PGZ-Miecznik” umowę na pozyskanie pierwszego okrętu w efekcie pracy rozwojowej (z terminem zakończenia w 2030 roku) i dwóch jednostek seryjnych (w latach 2028–2034), kontrakt zatwierdził szef MON. Umowa zakłada opracowanie, zbudowanie oraz dostarczenie trzech okrętów nawodnych klasy fregata wraz ze Zintegrowanym Systemem Walki (ZSW). Ostateczne oferty bazowały na projektach okrętowych trzech wykonawców zagranicznych wykonawców: Babcock International (fregata typu Inspiration/Arrowhead 140), Navantia (fregata typu F-100) i ThyssenKrupp Marine Systems (fregata typu A-300PL). Jednocześnie we wrześniu 2021 roku podpisano umowę o współpracy w realizacji projektu Miecznik pomiędzy PGZ-Stocznia Wojenna a Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Centrum Techniki Morskiej S.A. (OBR CTM) na realizację ZSW dla projektowanych jednostek, we współpracy z jednym z trzech potencjalnych partnerów: Navantia (SCOMBA/CATIZ), Saab (9LV CMS) lub Thales (TACTICOS).
Zintegrowany System Walki Thales TACTICOS ma integrować sensory i efektory fregaty.
W lutym ub. roku jako bazę platformy okrętowej wskazano projekt Inspiration/Arrowhead 140 oferowany przez Babcock International a jako ZSW Thales TACTICOS, a w następnym miesiącu zatwierdzono docelowe wymagania. Wskazanie platformy, w oparciu o którą powstanie fregata rozpoczęło kolejną fazę programu Miecznik. Rozpoczęto także proces transferu technologii i wiedzy od zagranicznych partnerów do polskich podmiotów konsorcjum oraz przygotowywanie potencjału przemysłowego do rozpoczęcia budowy jednostek. Etap drugi zakłada wykonanie pracy rozwojowej i w efekcie budowę pierwszej fregaty (prototypu) oraz – według najnowszych ustaleń – rozpoczęcie budowy dwóch kolejnych elementów okrętów, które w trakcie realizacji programu nie ulegną zmianie, np. sekcji kadłuba. Będzie to połączenie wcześniej planowanych etapów drugiego i trzeciego, tak aby skrócić interwał czasowy pomiędzy wejściem do służby pierwszej i ostatniej jednostki. Okręty miały być budowane w systemie blokowym, w którym, według wcześniejszych ustaleń, bloki kadłuba z instalacjami powstawałyby zarówno w PGZ Stocznia Wojenna, jak i w stoczni Remontowa Shipbuilding, integracja i wyposażenie jednostki jako całości następować miały natomiast w PGZ Stocznia Wojenna. Ta ostatnia stocznia przechodzi obecnie modernizację, w przyszłym roku mają zostać ukończone: hala integracji kadłubów o długości ok. 154 m i wysokości ok. 43 m, gdzie ma być prowadzony montaż bloków jednostki, hala wyposażenia o długości ok. 121 m oraz budynek administracyjno-socjalny. Warto dodać, że w br. konsorcjum „PGZ-Miecznik” opuściła Remontowa Shipbuilding, pozostając partnerem przemysłowym projektu.
Według dostępnych informacji projekt techniczny okrętu był gotowy w lipcu br., w stosunku do pierwotnej koncepcji platformy zastosowano rozwiązania zwiększające przeżywalność jednostki na bazie wniosków z oceny działań bojowych okrętów w wojnie rosyjsko-ukraińskiej trwającej od lutego 2022 roku. W sierpniu br., przed ukazaniem się niniejszego numeru „Nowej Techniki Wojskowej”, Polska Grupę Zbrojeniową podpisała z firmą Babcock International umowę ramową, której celem jest utworzenie spółki joint venture. Kilka dni później odbyło się cięcie blach pod pierwszego Miecznika, który otrzyma nazwę ORP Wicher. Wodowanie ma nastąpić w 2026 roku i w tym samym roku mają się rozpocząć testy platformy okrętowej. Dwa lata później ma się rozpocząć proces przekazywania okrętu użytkownikowi, które zajmuje zwykle kilka miesięcy. Po przejęciu fregaty przez Marynarkę Wojenną ma nastąpić etap testowych sprawdzeń funkcjonowania jednostki wraz z ZSW, w tym etapie powinny być wykonane testy systemów bojowych, w tym strzelania rakietowe. Według informacji przekazanych przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, głównego udziałowca Polskiej Grupy Zbrojeniowej, harmonogram przejęcia i odbioru jednostki zakłada przeprowadzenie badań kwalifikacyjnych, tak aby wejście do służby pierwszego okrętu nastąpiło w 2030 roku. W związku z tym, że pozostałe dwa okręty będą budowane „kaskadowo”, czyli w pewnym stopniu równolegle z pierwszym, po ostatecznym potwierdzeniu możliwości, wyposażenia i uzbrojenia zamontowanych na prototypie, zostaną one doposażone w te elementy.
Fregata typu Miecznik bazuje na konstrukcji brytyjskiej jednostki typu Inspiration/Arrowhead 140, której budowa trwa w stoczni w Rosyth.
Równolegle z symbolicznym rozpoczęciem budowy ORP Wicher koncern Babcock International podpisał z Konsorcjum „PGZ-Miecznik” umowę licencyjną na wykorzystanie projektu jednostki Arrowhead 140 do realizacji polskiego programu budowy fregat typu Miecznik. Licencja umożliwia budowę w Polsce trzech, zmodyfikowanych zgodnie z wymogami polskiej Marynarki Wojennej okrętów. Kontrakt umożliwia budowę kolejnych pięciu jednostek typu Miecznik, jeśli pojawi się taka potrzeba.
Według najnowszego, acz być może nie ostatecznego harmonogramu, budowa drugiej jednostki ma się rozpocząć w 2025 roku, wodowanie dwa lata później, a przekazanie odbiorcy miałoby nastąpić w 2030 roku. Trzecia jednostka miała być budowana w latach 2026–2031. Wydaje się, że te terminy ulegną jeszcze zmianie, przy założeniu, że program składa się z dwóch komplementarnych, ale na etapie pozyskania odrębnych elementów: platform okrętowych oraz zintegrowanych systemów misji. Prototypowy Miecznik wyposażony w ZSW będzie poddany badaniom kwalifikacyjnym połączonym ze strzelaniami i dopiero po pozytywnej ocenie tego etapu będzie mogła nastąpić integracja systemów walki na drugiej i trzeciej fregacie. W związku z tym nie można wykluczyć zmian w harmonogramie realizacji poszczególnych etapów i działań – warto dodać, że przy podpisywaniu umowy w lipcu 2021 roku zakładano, iż zakończenie projektu budowy i wyposażania wszystkich trzech okrętów wraz z pakietem uzbrojenia i logistycznym miało nastąpić w 2034 roku.
Polska fregata typu Miecznik ma mieć ok. 7000 ton wyporności maksymalnej, wymiary (długość × szerokość × zanurzenie 138,7 m × 19,7 m × 5,5 m. Napęd rodzaju CODAD (Combined Diesel and Diesel), złożony z czterech silników o mocy 33,6 MW, pracujących na dwie śruby nastawne, ma zapewniać prędkość maksymalną 26+ węzłów, zasięg ok. 8000 Mm przy prędkości marszowej wynoszącej 12 węzłów oraz autonomiczność 30 dób. Okręt ma mieć cztery generatory elektryczne o mocy ok. 5 MW. Okręt będzie miał pomieszczenia dla załogi liczącej maksymalnie 187 ludzi. Wyposażenie będzie obejmowało łodzie hybrydowe o długości 11 m i 7,5 m, jednostka ma mieć możliwość zaokrętowania modułowych kontenerów lub palet z wyposażeniem. Systemy rozpoznawcze obejmą wielofunkcyjny system radiolokacyjny do wykrywania celów powietrznych i nawodnych z antenami ścianowymi wbudowanymi w maszt zintegrowany, radar wielofunkcyjny z anteną obrotową do wykrywania celów powietrznych, radar kierowania ogniem, optoelektroniczne systemy wizyjne z ruchomymi i nieruchomymi sensorami, kadłubową stację hydrolokacyjną i holowany system hydrolokacyjny. Okręt ma być wyposażony w systemy rozpoznania radioelektronicznego i przeciwdziałania elektronicznego oraz system samoobrony. ZSW Thales TACTICOS będzie połączony ze zintegrowanym mostkiem nawigacyjnym i zintegrowanym systemem łączności i urządzeniami zarządzania instalacjami okrętowymi, tworząc zintegrowany system misji.
Zintegrowany System Walki Thales TACTICOS ma integrować sensory i efektory fregaty.
Uzbrojenie Miecznika obejmie uniwersalną dziobową wyrzutnię pionowego startu Mk41 VLS z 32 komorami dla pocisków rakietowych. Zasadniczym orężem przeciwlotniczym będzie polska wersja systemu MBDA Sea Ceptor z pociskami CAMM, CAMM–ER i CAMM–MR. Każda z komór wyrzutni Mk41 ma możliwość załadowania modułu z czterema pociskami rodziny CAMM (łącznie maksymalnie 128 pocisków). Na śródokręciu zainstalowane będzie osiem wyrzutni pocisków przeciwokrętowych Saab RBS-15 Mk3E (z możliwością zwiększenia tej liczby do 16). Uzbrojenie artyleryjskie obejmie dziobową armatę uniwersalną OTO Melara Super Rapido Strales kal. 76 mm i dwa zestawy artyleryjskie OSU-35K kal. 35 mm oraz zdalnie sterowane karabiny maszynowe, a do zwalczania okrętów podwodnych – dwie potrójne wyrzutnie torped zop. Hangar lotniczy ma pomieścić jeden śmigłowiec AW101 Merlin lub dwa mniejsze albo bezzałogowe systemy latające. Okręt będzie miał moduł misyjny dla czterech łodzi hybrydowych lub pojazdów bezzałogowych, a także możliwość zaokrętowania do czterech 20-stopowych kontenerów z różnym wyposażeniem.
Każda z jednostek ma mieć własny pakiet logistyczny i środków bojowych (pocisków rakietowych, amunicji do armat, torped, środków zakłócania, środków pozoracji). W ramach etapu trzeciego programu Miecznik przewidywano, że po zakończeniu budowy pierwszej fregaty, nastąpi pozyskanie dwóch jednostek seryjnych oraz pakietów logistycznych, obejmującymi stworzenie bazy do bieżącej obsługi jednostek wraz z magazynem części zapasowych do kluczowych podzespołów i podsystemów okrętów. Dodatkowo elementem tego etapu miała być dostawa kompletnych pakietów środków bojowych dla wszystkich trzech jednostek. Wobec zmian w procedurze programu zmianom ulegnie zapewne etap tzw. logistyczny, czyli budowa bazy obsługi oraz zakup środków bojowych dla wszystkich jednostek.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
