29 sierpnia br. na terenie Zakładów Sprzętu Precyzyjnego (ZSP) Niewiadów Sp. z o.o. odbyła się konferencja prasowa, poświęcona realizacji przez spółkę kilkuetapowego planu rozwoju, prowadzącego do budowy fabryki amunicji wielkokalibrowej. Spółka ZSP Niewiadów wchodzi w skład holdingu Grupa Niewiadów S.A., powstałego w celu realizacji dostaw sprzętu wojskowego i amunicji. Według planów właścicielskich ZSP Niewiadów ma realizować m.in. produkcję amunicji i innych środków bojowych. Z kolei dwie inne spółki wchodzące obecnie w skład Grupy Niewiadów mają zająć się działaniami wspierającymi: EG Polska Sp. z o.o. – działalnością handlową, a GN-Logistic Sp. z o.o. – procesami logistycznymi w holdingu.
Obecnie zakład w Niewiadowie produkuje m.in. zamawiane przez Agencję Uzbrojenia 81-mm granaty GAk-81 do zasłon aerodyspersyjnych, przeznaczone do strzelania z wyrzutni typów OBRA, 902A, ERB używanych na polskich pojazdach wojskowych. W ofercie Niewiadowa znajdują się również 81-mm granaty GM-81 o poszerzonym pasmem maskowania w podczerwieni i zmodyfikowane granaty GAk-81M, które różnią się od obecnie kupowanych GAk-81 środkiem dymotwórczym. Według Spółki obecna produkcja stanowi dobry początek dla rozwoju kompetencji do wytwarzania i badania amunicji średni0- i wielkokalibrowej. Spółka ma lub zamierza mieć odpowiednią infrastrukturę do tego typu produkcji obejmującą tereny dawnych fabryk, magazynów i poligonu w Niewiadowie.
Inwestycja, o której mowa, trwa od 2022 roku i jest podzielona na etapy. W I etapie, który jest obecnie realizowany, na obszarze zalesionym powstają magazyny amunicyjne. Budynki magazynowe są remontowane – są to obiekty już istniejące, które funkcjonowały jeszcze kilkanaście la temu – i przystosowywane do współczesnych norm. Według Spółki do końca br. powstanie siedem magazynów o łącznej powierzchni składowania 3886 m. kw. i zdolności przechowywania ok. 1, 1 mln kg TNT. W ramach części magazynowej powstały drogi dojazdowe i place manewrowe przed budynkami, a także ogrodzenie i system alarmowy, został również wyremontowany i przystosowany do obecnych norm zbiornik przeciwpożarowy na terenie tej części obiektu. Elementem I etapu jest również odtworzona bocznica kolejowa, która funkcjonowała do końca lat 80. Obecnie powstaje nasyp kolejowy oraz remontowany jest przystanek (zadaszenie) bocznicy. Wymagane jest ułożenie torowiska do funkcjonującej linii kolejowej Koluszki – Tomaszów Mazowiecki i tym samym wpięcie bocznicy w układ kolejowy.
II etap inwestycji to ośrodek badawczo-rozwojowy, czyli obiekt badawczy amunicji produkowanej w Niewiadowie. Według planów Spółki ośrodek, o docelowej powierzchni 12 ha, ma mieć trzy osie strzeleckie o długości od 100 m do 500 m, miejsce do badań fragmentacji wyrobów oraz pole wysadzeń. Obecnie trwają prace budowlane oraz kompletowanie aparatury i sprzętu wojskowego do pełnego zakresu pomiarów różnego rodzaju.
Dopiero w III etapie inwestycji ma powstać w Niewiadowie zakład do kompletacji amunicji artyleryjskiej, który z czasem miałby przekształcić się w fabrykę amunicji własnego wzoru. Spółka deklaruje, że produkcja amunicji średniego i dużego kalibru ma być realizowana w pierwszej kolejności dla polskiego wojska, a następnie na eksport. To najbardziej ambitny, praco- i kosztochłonny etap całej inwestycji. Obecnie trwają prace porządkowe i przygotowawcze w obiektach, które już istnieją, a są w różnym stanie technicznym. Wcześniej, tj. do lat 90. w Niewiadowie trwała produkcja amunicji i środków bojowych i Spółka ma budynki nadające się, po remoncie i przystosowaniu, do roli obiektów wytwórczych amunicji. Jest to w ocenie przedstawicieli Spółki, wystarczająca infrastruktura z możliwością znacznej rozbudowy, przy odpowiednich, mniejszych niż w przypadku inwestycji „od zera” nakładach. Po uporządkowaniu obiektów, rozpocznie się ich przebudowa do docelowego stanu. Równolegle zamówione zostały dwie z trzech planowanych docelowo linii do elaboracji amunicji: w słowackiej firmie KONŠTRUKTA-Defence oraz czeskiej ŽĎAS. Ich produkcja i dostawa zbiegnie się w czasie z zakończeniem modernizacji hali fabrycznej – według deklaracji przedstawicieli Niewiadowa za ok. 15 miesięcy, czyli pod koniec 2025 roku.
Fabryka amunicji ma powstać w oparciu o istniejącą infrastrukturę ZSP Niewiadów w kompleksie zlokalizowanym w miejscowości Ujazd, ma być objęty ubezpieczeniem majątkowym. Zakład ma być w znacznym stopniu zautomatyzowany, co przełoży się na bezpieczeństwo i zredukuje koszty produkcji. Planowany zakres inwestycji to trzy linie linie do elaboracji amunicji (dwie już zostały zamówione w ), lakiernia, linia produkcyjna do opakowań. Zakład będzie miał wszystkie wymagane systemy, w tym przeciwpożarowy, ochrony perymetrycznej i inne wyposażenie. Spółka zapewnia, że będą spełnione wymogi formalne dla możliwości produkcyjnych amunicji. W pierwszym etapie będzie to uruchomienie linii do elaboracji materiałem wybuchowym korpusu pocisku pozyskanego z zewnątrz, w drugim, po okresie około roku, uruchomienie produkcji korpusów własnych.
Spółka podpisała stosowne porozumienia w zakresie dostaw komponentów do elaboracji amunicji kal. 155 mm z następującymi podmiotami zagranicznymi:
- Munitions India Limited (Indie) – dostawa pocisków kal. 155 mm i modułowych ładunków miotających;
- Junghaus Defence (Niemcy) – dostawa zapalników różnych typów do pocisków;
- VOP Nováky (Czechy) – dostawa zapłonników do ładunków miotających;
- Myers Industries/Scepter (USA/Kanada) – dostawa wielorazowych opakowań transportowych.
Nadzorowanie produkcji oraz kontrola jakości mają być realizowane przez szwedzki Bofors Test Center. Wydajność obiektu ma wynosić ok. 120 tys. (docelowo 180 tys.) sztuk amunicji wielkokalibrowej rocznie, w tym przede wszystkim amunicji kal. 155 mm. Uruchomienie produkcji pocisku w zespole ma nastąpić w ciągu ok. 20 miesięcy od zamówienia linii do elaboracji pocisków, czyli w pierwszych miesiącach 2026 roku.
W przedsięwzięciu, na etapie III, Spółka planuje uruchomić także wytapialnie trotylu i linię do produkcji opakowań. Zapalniki, zapłonniki, jak i ładunki mają być pozyskiwane z zewnątrz na mocy zawartych umów. Docelowo planowane jest uruchomienie produkcji zapłonników w Polsce na mocy podpisanej licencji. W zakresie materiałów wybuchowych ZSP Niewiadów współpracuje m.in. z bułgarskim koncernem Arsenal, czeską firmą Explosia i francuską firmą Eurenco.
Kolejny, planowany IV etap inwestycji to zakup i remont biurowca zakładów, zakup terenu pod halę mieszczącą produkcję zapłonników oraz budynku przeznaczonego dla ośrodka badawczo-rozwojowego. Z tym ostatnim Spółka wiąże nadzieje na opracowanie i wdrożenie polskiej amunicji kal. 155 mm. Zostało bowiem utworzone konsorcjum badawcze, we współpracy z ośrodkami badawczymi z Polski i zagranicy, którego celem jest opracowanie własnej licencji na produkcję polskiej amunicji kal. 155 mm, do której mają w Polsce znaleźć się pełne prawa intelektualne. Spółka opracowała gotowy plan strzelań dla amunicji w celu przygotowania tabel balistycznych w ramach własnego poligonu i własnej armaty balistycznej oraz służebności poligonów armijnych. To etap, który ma zakończyć się produkcją w Niewiadowie amunicji i jej komponentów w oparciu o własną, polską dokumentację techniczną opracowaną wraz ze specjalistami międzynarodowymi takimi, jak szwedzki Bofors Test Center, bułgarski Arsenal i polskimi – Wojskowym Instytutem Technicznym Uzbrojenia oraz Polską Grupą Zbrojeniową S.A.