• Autor: Tomasz Kwasek
• Opublikowano: 8 września 2022
• 6 min czytania

Siły Zbrojne RP prowadzą kilka znaczących programów modernizacji artylerii. Dotyczą one pozyskania systemów artylerii rakietowej HIMARS, koreańskich haubic samobieżnych K9 Thunder, kolejnych haubic Krab i moździerzy samobieżnych Rak oraz modyfikacji armatohaubic kołowych Dana wz. 77 do standardu Dana-M.

W ślad za pierwszym zamówionym dwa lata temu dywizjonem artyleryjskich wyrzutni rakietowych HIMARS pójść mają kolejne dla kilkudziesięciu baterii ogniowych.

W maju br. szef resortu obrony narodowej zapowiedział zakup około 500 nowych wyrzutni rakietowych HIMARS dla polskich Wojsk Rakietowych i Artylerii (dla około 27 dywizjonów artylerii rakietowej, tj. 81 baterii). Byłoby to wielokrotnie większe zamówienie od umowy na jeden dywizjon (trzy baterie) HIMARS podpisanej w lutym 2019 roku. Więcej informacji w sprawie nowego zamówienia przyniosła odpowiedz wiceministra obrony narodowej z sierpnia br. na interpelację poselską, w której wskazano, że skierowane w maju tego roku do strony amerykańskiej zapytanie ofertowe, dotyczące pozyskania baterii systemu HOMAR, stanowi kontynuację procesu pozyskiwania przez wojska rakietowe i artylerii zdolności rakietowych, obejmujących rażenie celów przeciwnika w obszarze działań operacyjnych (do 300 km). Zakres zamówienia jest związany z planowanym wzrostem liczebności Sił Zbrojnych RP, który przełoży się na rozbudowę struktur organizacyjnych, a zarazem spowoduje zwiększenie zapotrzebowania na poszczególne grupy asortymentowe sprzętu wojskowego, w tym m.in. na wyposażenie wchodzące w skład wojsk rakietowych i artylerii. Środki służące do realizacji powyższego celu zostaną zapewnione na drodze wzrostu wydatków budżetowych na cele obronne oraz dodatkowe źródła finansowania, wynikające z ustawy o obronie ojczyzny. Szczegółowy zakres pozyskiwanego transferu technologii oraz współpracy przemysłowej zostanie określony na drodze negocjacji.

Zakup koreańskich haubic K9A1 ma być pierwszym krokiem do opracowania i wprowadzenia spolonizowanej wersji działa oznaczonej roboczo K9PL. System ma bazować na najnowszej wersji K9A2, która ma m.in. zmniejszoną do trzech osób załogę, zautomatyzowany system ładowania działa, elektryczne napędy wieży, a także zdalnie sterowany karabin maszynowy.

Drugim, znaczącym w założeniach, zamówieniem w zakresie artylerii ma być zakup 672 nowych koreańskich haubic samobieżnych K9 Thunder. Wieloetapową umowę na pozyskanie czołgów strona polska zawarła z południowokoreańskim przedsiębiorstwem Samsung Techwin, które jest producentem dział. W pierwszej fazie nastąpił w sierpniu br. zakup 212 gotowych haubic K9A1 dla ośmiu dywizjonów artylerii samobieżnej z dostawami w latach 2022-2026. Haubice będą wyposażone w polskie systemy i urządzenia łączności oraz system zarządzania walką i kierowania ogniem Topaz z WB Electronics. W skład pakietu mają również wejść środki bojowe (amunicja), materiały logistyczne, usługi szkoleniowe (symulatory, szkolenie w Polsce) oraz wsparcie technicznego producenta w postaci serwisu pojazdów. Wariant K9A1 ma być podstawą opracowanej z uwzględnieniem polskich wymagań i na bazie testowanej obecnie w Korei wersji K9A2, nowej haubicy oznaczonej K9PL. „Polski” wariant ma być przedmiotem drugiego etapu dostaw – od 2026 roku przewidziano pozyskanie 460 dział K9PL dla około 19 dywizjonów artylerii samobieżnej. Planowana jest również dostawa wozów amunicyjnych oraz wozów dowódczo-sztabowych. Według ujawnionych przez MON informacji produkcja (montaż) K9PL ma być początkowo realizowana w Korei, a później w Polsce. Wraz z zakupem koreańskich haubic samobieżnych powinien być ustanowiony w Polsce, w pierwszym etapie, potencjał serwisowy do obsług bieżących, a w drugiej fazie potencjał przemysłowy do produkcji systemów artyleryjskich K9PL.

Według zapewnień kierownictwa resortu obrony narodowej haubice Krab będą nadal produkowane dla polskich pododdziałów artylerii.

W grudniu 2021 roku zrealizowano dostawę pierwszej baterii czwartego dywizjonowego modułu ogniowego (DMO) Regina z samobieżnymi haubicami Krab kal. 155 mm. Dostawa została realizowane na mocy umowy z grudnia 2016 roku pomiędzy IU i Hutą Stalowa Wola na zakup czterech seryjnych DMO dział tego typu w latach 2018–2024 (wcześniej pierwszy DMO został przekazany w 2017 roku), w tym 98 haubic Krab. Na wniosek Ukrainy, broniącej się przed agresją rosyjską, z zasobów Sił Zbrojnych w kwietniu i maju br. przekazano ukraińskim artylerzystom 18 haubic Krab, tj. jeden dywizjon artylerii samobieżnej; ponadto w maju br. strona ukraińska zakupiła kolejne 54 Kraby, czyli trzy dywizjony. Działa mają być przekazywane w najbliższych miesiącach, co oznacza, że będą to systemy przeznaczone wcześniej dla polskich artylerzystów. Jako uzupełnienie planowane jest zamówienie dla Wojsk Rakietowych i Artylerii kolejnych dwóch nowych DMO z 48 Krabami.

ącznie zamówiono zatem 15 kompanijnych modułów ogniowych Rak, z których dostarczono 10.

Jeśli chodzi o kompanijne moduły ogniowe (KMO) z moździerzami samobieżnymi Rak kal. 120 mm ich dostawy były realizowane na mocy drugiej umowy (wcześniej osiem KMO zostało przekazane w latach 2017–2019) z października 2019 roku pomiędzy IU a konsorcjum w składzie Huta Stalowa Wola i Rosomak na dostawy dwóch modułów kompanijnych i pojazdów do szkolenia, czyli łącznie 18 moździerzy SMK-120 wraz z artyleryjskimi wozami dowodzenia (AWD) – oba na podwoziu Rosomaka. W maju 2020 roku podpisano trzeci kontrakt na pięć KMO, czyli kolejne 40 moździerzy SMK-120 plus pojazdy AWD; ich dostawa jest planowana w latach 2022–2024. Łącznie zamówiono zatem 15 kompanijnych modułów ogniowych Rak, z których dostarczono 10 z dwóch umów. Pozostałe komponenty systemu Rak, czyli artyleryjskie wozy rozpoznania (AWR), artyleryjskie remontu uzbrojenia (AWRU) i artyleryjskie wozy amunicyjne (AWA) są lub mają być pozyskiwane na podstawie odrębnych postępowań – liczba zamawianych pojazdów odpowiada kolejnym zamówieniom na SMK-120 Rak.

W br. planowane było podpisanie umowy dotyczącej seryjnej modyfikacji armatohaubic kołowych Dana wz. 77 do standardu Dana-M. Modyfikacja poprawia przede wszystkim własności trakcyjne działa (zastosowanie nowej jednostki napędowej) oraz warunki pracy załogi (przebudowa kabiny). W lipcu 2019 roku 4. Rejonowa Baza Logistyczna i Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. podpisały umowę na wykonanie trzech zmodyfikowanych dział Dana-M, które dostarczono do grudniu ub. roku. Modyfikacja wykorzystuje rozwiązania czeskiej firmy Excalibur Army (polski przedstawiciel EG Group Sp. z o.o.). Planowane jest przeprowadzenie modyfikacji kolejnych siedmiu armatohaubic w latach 2022–2024.