• Piątek, 29 marca 2024
X

Wycofanie samolotów TS-11 “Iskra”

27 lipca, na terenie 41. Bazy Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie, odbyła się uroczystość wycofania z eksploatacji Sił Powietrznych RP samolotów szkolno-treningowych TS-11 Iskra.

Ostatnio samoloty TS-11 służyły w 4. Skrzydle Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie.

Na samolotach TS-11 przez dziesiątki lat spoczywał główny wysiłek szkolenia polskich pilotów maszyn odrzutowych. Powstanie Iskry wiąże się z ambicją z lat 50. ubiegłego wieku posiadania w Polsce własnego nowoczesnego samolotu szkolnego, który byłby w stanie odpowiednio przygotować personel do pilotowania odrzutowych samolotów bojowych, takich jak wchodzące wówczas do eksploatacji Ił-28 i MiG-15 (Lim-1/2). Zadanie to powierzono w 1956 roku zespołowi konstruktorów pod kierownictwem inż. Tadeusza Sołtyka. Zbudowano w sumie cztery prototypy TS-11, z których pierwszy lotny (nr 02) po raz pierwszy wzniósł się w powietrze 5 lutego 1960 roku, z pilotem doświadczalnym Andrzejem Abłamowiczem za sterami. Do próbnej eksploatacji Iskra weszła 23 marca 1964 roku w ramach 60. Pułku Szkolnego w Radomiu. W latach 1963-1987 w zakładach PZL-Mielec wyprodukowano ogółem 419 egzemplarzy, z których 50 wyeksportowanych zostało do Indii (gdzie zostały wycofane ze służby 16 grudnia 2004 roku). Ostatni ukończony egzemplarz TS-11 (nr seryjny 3H-2015) opuścił halę fabryczną 20 października 1987 roku.

Od 9 grudnia 2020 roku, tj. po wycofaniu TS-11 z roli samolotu szkolnego, Iskry pełniły jedynie funkcję pokazowo-reprezentacyjną, pozostając w dyspozycji zespołu akrobacyjnego Biało-Czerwone Iskry.

W naszym lotnictwie Iskry wykorzystywano do szkolenia przyszłych pilotów maszyn Lim-2, -5, -6, MiG-21, -23, -29 oraz Su-7, -20 i -22. Przejściowo Iskry stanowiły też wyposażenie jednostek liniowych w celu prowadzenia okresowego treningu, utrwalania wypracowanych nawyków pilotów, wznawiania po dłuższej nieobecności pilota w powietrzu oraz wykonywania oblotów pogody. Po wyposażeniu w kamery były też używane jako maszyny rozpoznawcze. Wraz z wycofywaniem samolotów bojowych starszej generacji pochodzenia radzieckiego i wprowadzeniem na uzbrojenie wielozadaniowych myśliwców F-16C/D stopniowo malało zapotrzebowanie na szkolenie za pomocą TS-11. Mimo bardzo dobrych opinii na temat cech pilotażowych i niskich kosztów eksploatacji, mając na uwadze konieczność wczesnego przyzwyczajania pilotów do cyfrowego wyposażenia awioniczego i charakterystyk wysokomanewrowych, Iskra nie spełnia już wymagań stawianych przed samolotem szkolenia zaawansowanego, zwłaszcza w obliczu nieuchronnego przejścia wyłącznie na samoloty pochodzenia zachodniego.

Iskry przesłużyły w polskim lotnictwie 58 lat pozwalając zdobyć lotnicze umiejętności tysiącom pilotów.

Aktualnie po zakończeniu etapu podstawowego (realizowanego na PZL-130 TC-II Advanced) całość zdań związanych z zaawansowanym szkoleniem lotniczym przyszłych pilotów odrzutowców bojowych będzie spoczywać na odrzutowych samolotach M-346 Bielik. Obecnie jest ich w Polsce 12, lecz do października 2022 roku ta liczba powiększy się o kolejne cztery maszyny, co powinno w całości zabezpieczyć szkolenie na potrzeby krajowe.

Reklama

Najnowsze czasopisma

Zobacz wszystkie
X
Facebook
Twitter
X

Dołącz do nas

X