19 września 2023 roku weszła w życie decyzja Nr 94/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 września 2023 roku w sprawie testowania rozwiązań technicznych w ramach Pilnej Potrzeby Innowacyjnej. Nowe regulacje mają na celu m.in. określenie możliwości wykorzystania testowanych rozwiązań technicznych i produktów w procesie zaspokajania perspektywicznych potrzeb Sił Zbrojnych RP. Trudno jednak wróżyć im sukces.
Nowa decyzja MON
O nowej decyzji Nr 94/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 września 2023 roku w sprawie testowania rozwiązań technicznych w ramach Pilnej Potrzeby Innowacyjnej mówił w trakcie III Forum Innowacyjności Sił Zbrojnych 2023 w Warszawie wiceminister ON Marcin Ociepa, prezes zarządu Stowarzyszenia OdNowa RP. Nadzoruje on, na mocy decyzji Nr 23/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lutego 2021 roku w sprawie kierowania Ministerstwem Obrony Narodowej, Departament Innowacji MON (DI MON), który będzie stosować nowe przepisy w praktyce. W trakcie wystąpienia na Forum Ociepa stwierdził, że nowe rozwiązania prawne pozwolą pozyskać technologie z rynku cywilnego, z tych badań, które są prowadzone poza resortem. Według niego MON dostrzega potencjał rozwiązań technologicznych rozwijanych na rynek cywilny, które posiadają potencjał do wykorzystania wojskowego.
Armia z szerszym rozeznaniem technologicznym
Zgodnie z decyzją Nr 94/MON koordynacja i testowanie rozwiązań technicznych w ramach pilnej potrzeby innowacyjnej ma na celu:
1) zwiększenie świadomości i wiedzy przedstawicieli Sił Zbrojnych RP, w szczególności uczestniczących w procesach przeglądu potrzeb dla zdolności operacyjnych oraz pozyskiwania sprzętu wojskowego, o dostępnych w kraju rozwiązaniach technicznych, zwłaszcza podwójnego zastosowania (dual-use);
2) określenie możliwości wykorzystania testowanych rozwiązań technicznych i produktów w procesie zaspokajania perspektywicznych potrzeb Sił Zbrojnych RP, w szczególności ewaluacji testowanych rozwiązań technicznych w sprzęcie wojskowym;
3) pozyskanie wiarygodnej informacji o parametrach rozwiązań technicznych i produktów, które potencjalnie mogłyby być wykorzystane w Siłach Zbrojnych RP.
Przez pilną potrzebę innowacyjną MON rozumie dokument zawierający opis wymagających poprawy uwarunkowań codziennej działalności służbowej określonej instytucji MON, która zdefiniuje je, a także określi minimalne cechy funkcjonalne oraz techniki i taktyki użycia rozwiązania technicznego. Dana instytucja będąca przyszłym użytkownikiem końcowym tego rozwiązania będzie zgłaszać pilną potrzebę innowacyjną Departamentowi Innowacji MON. Ma on organizować konkursy dla przedstawicieli środowisk naukowo-przemysłowych na rozwiązanie zidentyfikowanego wyzwania technologicznego, w ramach których zgłoszone rozwiązania będą testowane przez armię.
Zasady poszukiwania i testowania innowacyjnych rozwiązań technicznych
Zgodnie z nowymi resortowymi przepisami zgłoszenie pilnej potrzeby innowacyjnej DI MON przez przyszłego użytkownika końcowego będzie równoznaczne z rozpoczęciem projektu składającego się z etapów: inicjacji projektu, przygotowania konkursu, poszukiwania i selekcji rozwiązań technicznych, prezentacji rozwiązań technicznych oraz zakończenia projektu.
W pierwszym etapie projektu w celu dokonania wstępnej oceny zasadności i możliwości zaspokojenia pilnej potrzeby innowacyjnej dyrektor DI MON będzie występował do właściwych merytorycznie komórek/jednostek organizacyjnych MON o opinie. Gdy będą one pozytywne, będzie on formował zespół projektowy złożony ze wskazanego przez niego przewodniczącego i sekretarza oraz przedstawicieli właściwych merytorycznie komórek/jednostek organizacyjnych MON wytypowanych przez ich dyrektorów, właściwego merytorycznie koordynatora działalności naukowo-badawczej w MON, przedstawiciela danego rodzaju Sił Zbrojnych RP (użytkownika końcowego) oraz właściwego instytutu badawczego nadzorowanego przez MON. Zadaniem zespołu będzie organizacja konkursu dla innowatorów zdolnych przedstawić adekwatne rozwiązanie techniczne odpowiadające pilnej potrzebie innowacyjnej. Wśród nich mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne.
Ale zanim to nastąpi zespół projektowy sporządzi dokument kluczowy dla zrealizowania pilnej potrzeby innowacyjnej, czyli tzw. wyzwanie technologiczne. Chodzi o dokument określający progowe i docelowe funkcjonalności poszukiwanego rozwiązania technicznego, charakterystykę MVP (Minimum Viable Product), czyli opis rozwiązania technicznego o deklarowanym przez innowatora zestawie cech, które będzie wystarczające, aby poddać je testom potwierdzającym deklarowane parametry i funkcjonalności oraz oceny możliwości zaspokojenia zgłoszonej pilnej potrzeby innowacyjnej.