Stalingrad w 1942 roku zaliczał się do największych przemysłowych aglomeracji ZSRR. Jego nazwa nie była przejawem miłości własnej Stalina, lecz rosyjsko-sowieckiej odmiany swoistej kultury kultu jednostki, dosyć powszechnej w Europie. Z kolei rzekome uprzywilejowanie Stalingradu w inwestycjach przemysłowych, mające być przejawem kaprysu Stalina, nie ma związku z realiami, ponieważ o tworzeniu nowych fabryk i modernizowaniu wcześniejszych rozstrzygały czynniki raczej obiektywne, na przełomie lat 20. i 30. często jeszcze poza zasięgiem Stalina.
Stalingrad udało się doprowadzić do wysoko uprzemysłowionego poziomu w wyniku programu industrializacji z pierwszej połowy lat 30. W efekcie tego w 1940 roku populacja miasta skokowo sięgnęła poziomu 450 tys. ludzi. Był to drugi taki moment rozwojowy w historii miasta po pierwszym okresie uprzemysłowienia na przełomie XIX–XX w, gdy w Carycynie kładziono podwaliny pod nowoczesne miasto. Wtedy jednak osiągnięto poziom regionalny, podczas gdy ewolucja miasta w latach 30. wyniosła je do poziomu krajowego. W pewnym sensie był to powrót do rosyjskich korzeni miasta z początku epoki nowożytnej, gdy ówczesny gród był jednym z większych w Rosji dzięki funkcjonowaniu jako ośrodek handlowy na Wołdze, ulokowany na przesmyku Wołga-Don.
Wielki i nowoczesny przemysł ciężki w Stalingradzie zaczęto stawiać już w okresie I Pięciolatki, wykorzystując do tego podstawy stworzone tam przez carat przed I wojną światową. Ostatni wielki zakład, fabrykę traktorów STZ, ulokowano na północnym końcu Stalingradu, łącząc go z wcześniejszymi fabrykami „Krasnyj Oktiabr” (metalurgiczny) i „Barrikada” (artyleryjski). Bliżej starego miasta wystawiono mniejsze zakłady przemysłowe – wagonowe, chemiczne, żeglugowe. Stalingrad w dużym stopniu był bardzo ładnym miastem, łączącym stare dzielnice z nowoczesnymi. Z powodu istnienia rozbudowanego przemysłu zbrojeniowego, można je było uznać za odpowiednik zakładów Kruppa nad Renem. Jego zniszczenie wynikało zatem z jego funkcji i statusu centrum zbrojeniowego. Niemcy nie zdecydowali się jednak na taki krok na początku wojny, ale dopiero pod koniec sierpnia 1942 roku, któremu towarzyszył legendarny atak powietrzny.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
