Początki historii tego urządzenia sięgają roku 1969, kiedy to Jack Cover zajął się opracowaniem niezabijającej broni elektrycznej, która miała pomóc policjantom w obezwładnianiu agresywnych osób. W 1974 r. Cover zakończył pracę nad elektryczną bronią, którą nazwał „Tom Swift Electric Rifle” (TSER), nawiązując do powieści z 1911 r. „Tom Swift and his Electric Rifle”. W celu ułatwienia wymówienia nazwy jako słowo, Cover dodał później „A” do akronimu, tworząc TASER – obecnie zastrzeżony znak handlowy.
Idea ta w 1993 r. została wykorzystana przez Ricka Smitha i Thomasa Smitha w ramach projektu Air Taser, który od 1998 r. stał się pełnoprawną firmą nazwaną Taser International, następnie przekształconą w Axon Enterprise Inc. Jednym z pierwszych opracowanych urządzeń był model M26 z 1999 r. Kolejnymi wdrożonymi urządzeniami były X26 (2003 r.), X2 (2011 r.), X26P (2013 r.), TASER 7 (2018 r.) i TASER 10 (2023 r.). Modele te stanowią linię profesjonalną przeznaczoną dla służb bezpieczeństwa i porządku publicznego, a inżynierowie firmy Axon nieustannie pracują nad udoskonalaniem oferowanego sprzętu. W Polsce w służbach mundurowych stosowano na ogół model X26, a następnie X26P i X2, które używane są do dzisiaj. Niektóre polskie formacje mają w wyposażeniu TASER 7, a jedyną służbą w Polsce, która obecnie używa modelu TASER 10, jest Straż Marszałkowska.
Producentem przedmiotów służących do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej TASER jest amerykańska firma z Arizony Axon Enterprise, Inc., będąca obecnie jednym ze światowych liderów w rozwoju nowoczesnych technologii wykorzystywanych w służbach mundurowych i na rynku cywilnym.
Firma Axon buduje system operacyjny bezpieczeństwa publicznego przyszłości, integrując zestaw urządzeń sprzętowych i rozwiązań oprogramowania w chmurze, które są wyróżnikami nowoczesnego działania policji. Zestaw Axon obejmuje urządzenia TASER, kamery osobiste, kamery samochodowe, rozwiązania do zarządzania dowodami cyfrowymi hostowane w chmurze, oprogramowanie zwiększające produktywność i możliwości operacyjne w czasie rzeczywistym.
Uprawnieni do używania w Polsce
Zgodnie z art. 2. ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej uprawnionych do używania lub wykorzystywania środków przymusu bezpośredniego jest 21 podmiotów. Dodatkowo, na podstawie art. 11a ustawy o obronie Ojczyzny, żołnierze realizujący zadania w ramach operacji wojskowych prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju również posiadają uprawnienia do użycia środków przymusu bezpośredniego. W sumie daje to 22 formacje, które posiadają uprawnienia do użycia śpb, w tym przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, co przekłada się na prawie 600 000 etatów uprawnionych osób z formacji powołanych do ochrony życia ludzkiego i przeciwdziałaniu naruszenia bezpieczeństwa i porządku publicznego.
NMI (Neuromuscular Incapacitation – obezwładnienie nerwowo-mięśniowe)
Podstawowym pojęciem związanym ze skutecznością działania urządzeń TASER jest NMI, czyli efekt powodujący skurcze mięśni i zmniejszoną zdolność do wykonywania świadomych ruchów. Osiąga się to poprzez dostarczanie impulsów elektrycznych przez dwie sondy w celu intensywnego pobudzenia nerwów ruchowych. Kluczowy jest odpowiedni rozstaw sond, możliwy do uzyskania tylko w przypadku użycia urządzenia w trybie dystansowym (poprzez ich wystrzelenie). W niektórych modelach możliwe jest użycie w trybie Drive-Stun (z przyłożenia) w bezpośrednim kontakcie jako technika awaryjna, jednakże takie zastosowanie nie zapewnia efektu NMI. Standardowy czas działania urządzenia TASER po wystrzeleniu kartridża to cykl 5-sekundowy – możliwy do powtórzenia, jeśli jest to konieczne, poprzez kolejne dostarczenie impulsu elektrycznego.
Urządzenia TASER
Najczęściej stosowane w Polsce są urządzenia TASER X26P oraz X2, który już został wycofany z produkcji. Nowej generacji modele TASER 7, a szczególnie TASER 10, charakteryzują się zdecydowanie lepszymi parametrami technicznymi, łatwością obsługi, skutecznością użycia i bezpieczeństwem stosowania wobec osób.
Konstrukcja urządzenia X26P pozwala na załadowanie i użycie jednego wymiennego kartridża, z którego jednocześnie wystrzeliwane są dwie sondy z izolowanymi przewodami. Dostępne są opcje z różnymi długościami przewodów 4,6 m, 6,4 m i 7,6 m. Urządzenie X26P ma pamięć wewnętrzną, w której przechowywane jest oprogramowanie operacyjne. Wyposażone jest w mechaniczne przyrządy celownicze, wskaźnik laserowy, wymienną baterię oraz latarkę. Istnieje możliwość użycia urządzenia w trybie Drive-Stun. Szacowany czas używania X26P jest określony na około 5 lat.
Kolejnym modelem wprowadzonym w polskich formacjach był (i jest wciąż używany) TASER X2. Urządzenie to umożliwia załadowanie i użycie dwóch wymiennych kartridży, z których wystrzeliwane są dwie sondy z izolowanymi przewodami. Zawierają one małą płytkę z układem scalonym, która przekazuje do urządzenia informacje o rodzaju kartridża (bojowy lub treningowy), jego zasięgu (4,6 m lub 7,6 m) oraz statusie (wystrzelony lub niewystrzelony). Wyposażone jest w mechaniczne przyrządy celownicze, podwójny wskaźnik laserowy, wymienną baterię umożliwiającą doładowanie, latarkę oraz przycisk ARC, który umożliwia między innymi demonstrację łuku elektrycznego bez wystrzeliwania kartridża. Urządzenie TASER 7 również jest modelem dwustrzałowym – skuteczniejszym od X2. W tym przypadku zastosowano technologię Rapid Arc, która zwiększa niezawodność. Poprawiono stabilność lotu sondy na dystansie do 7,5 m. Wartą zaznaczenia cechą jest precyzyjny pomiar dostarczanego prądu, co ma wpływ na bezpieczeństwo użycia urządzenia.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
