Chiny obecnie już dość mocno ingerują w sprawy międzynarodowe. Przyzwyczailiśmy się do ich aktywności politycznej czy gospodarczej, ale powoli staje się widoczna również ta militarna. Aby realizować własne cele, Pekinowi nie wystarczy już „podbój” ekonomiczny, stawia bowiem na trwałe zaznaczenie swojej obecności wszędzie tam, gdzie wymagają tego jego interesy. Realizacja tych ambitnych celów wymusza na armii wprowadzenie szeregu znaczących zmian – strukturalnych, taktycznych, szkoleniowych oraz modernizacji istniejących lub wprowadzenia nowych systemów walki.
Bezwzględne dążenie Chińskiej Republiki Ludowej do zajęcia pierwszego miejsca w rankingu największych gospodarek świata oraz, co nie mniej istotne, chęć stania się silną konkurencją, a najlepiej pokonania w tym obszarze Stanów Zjednoczonych, przesądziły o zmianie realizowanych interesów narodowych. Te z lokalnych stawały się stopniowo globalne. Równolegle z tym musiano doprowadzić do szerokich zmian w zakresie zdolności militarnych, które z czasem pozwolą People’s Liberation Army (PLA) być bardziej elastycznym i skutecznym narzędziem do prowadzenia walki w przestrzeni operacyjnej, która wykracza daleko poza granice obecnych Chin i bliższego im obszaru prowadzonej walki.
Ekspansja i uzależnienie gospodarcze
Z końcem lat 90. XX wieku zainicjowano w Chinach strategię tzw. wyjścia, zachęcającą własne podmioty gospodarcze i finansowe do ekspansji na rynki międzynarodowe. Również z czasem chiński rząd promował szeroko realizowane inwestycje zagraniczne oraz wysyłał więcej własnych obywateli za granicę, aby dywersyfikować zasoby energetyczne na całym świecie. Integracja Chin z globalnymi sieciami produkcyjnymi przełożyła się na zwiększenie ich zależności od międzynarodowych szlaków morskich.
W 2004 roku, w ramach tzw. Nowych Misji Historycznych, zaplanowano konieczność rozwijania przez Siły Zbrojne ChRL zdolności do ochrony interesów zamorskich i doprowadzenia do pierwszych kroków w zakresie stworzenia możliwości ekspedycyjnych sięgających poza Azję Wschodnią. Ogłoszenie inicjatywy „One Belt, One Road” (jeden pas, jedna droga) w pewnym stopniu zwiększyło zaangażowanie gospodarcze chińskiego kapitału w projekty zagraniczne. W latach 2013–2020 w ramach tej inicjatywy skierowano ponad 819 mld USD bezpośrednich inwestycji z Chin. Z kolei bezpośrednie inwestycje zagraniczne skierowano do ponad 30 000 podmiotów działających w 164 krajach. Wśród nich 43,1% przypada na projekty zlokalizowane poza makroregionem tzw. Wielkiej Azji Wschodniej. W 2019 roku liczba obywateli Chin pracujących za granicą wyniosła 5,5 miliona osób i co ważne stale rośnie. Armia chińska miała o czym myśleć, prócz obrony własnego terytorium.
Na dodatek, wraz z postępującym rozwojem chińskiej gospodarki, proporcjonalnie rośnie zależność tego kraju od importu energii. Według US Energy Information Administration, w 2020 roku Chiny importowały 542,4 mln ton ropy naftowej, czyli 10,85 mln baryłek dziennie (ponad 69% całości zużywanej ropy). W tym około 85% importu ropy i 90% handlu do tego państwa odbywa się drogą morską przez Ocean Indyjski, co uzależnia kraj od stabilności głównych morskich szlaków handlowych, które zabezpieczają dziś przede wszystkim marynarki wojenne innych państw. Zatem ochrona zagranicznych interesów to tylko jeden z oficjalnie deklarowanych powodów budowania zdolności do projekcji siły na zewnątrz, ale postawienie takiego celu prowadzi również do poważnych konsekwencji strategicznych.
Długi marsz ku nowym celom
Od drugiej połowy lat 90. aż praktycznie do dziś trwa nieustanna modernizacja struktur, taktyki i uzbrojenia Sił Zbrojnych ChRL. Przede wszystkim armia od tego czasu stała się w końcu wysoko utechniczniona (czego nie można powiedzieć o masowej armii sprzed tego okresu, poruszającej się głównie pieszo). Wprowadzono nowe systemy dowodzenia i przekazywania danych, osiągnięto zdolność do rażenia na różnych dystansach z wykorzystaniem wielu systemów walki, przyczyniając się do znacznej poprawy zdolności strategicznych. I choć obecnie militarny komponent chińskiej polityki zagranicznej nie jest wykorzystywany tak często, jak narzędzia gospodarcze i dyplomatyczne, to do 2035 roku ma zakończyć się proces modernizacji armii, a do 2049 roku ma ona osiągnąć zdolność do globalnej projekcji siły w każdym zakątku na świecie.
Zanim przejdziemy do omówienia obecnych i przyszłych zdolności Chin do realizacji zamierzeń związanych z ich zwiększonym zaangażowaniem w system bezpieczeństwa międzynarodowego oraz zapewnieniem militarnej ochrony rozwijającym się globalnym interesom gospodarczym i politycznym czy prawdopodobnymi scenariuszami użycia komponentu ekspedycyjnego, omówmy znaczenia poziomów operacyjno-strategicznego i operacyjno-taktycznego, które przyjmowane są w tym kraju.
Zgodnie z jedną z definicji, pod powiązaniem operacyjno-strategicznym rozumie się sumę różnorodnych działań zmierzających do osiągnięcia celu przyjętego w strategii, a pod poziomem operacyjno-taktycznym ciąg zdarzeń spełniających wymagania i metody osiągnięcia celu strategicznego. Z pierwszym poziomem związane jest dostosowanie zadań operacyjno-strategicznych każdego rodzaju Sił Zbrojnych i doktryny ChRL do prowadzenia zintegrowanych, wielozadaniowych/wielopoziomowych operacji o wysokiej intensywności. Z kolei z drugim poziomem łączymy scentralizowany system dowodzenia, modyfikację struktury organizacyjno-sztabowej, rozbudowę systemu transportu różnymi środkami oraz stworzenie odpowiedniego zaplecza logistycznego.
Same scenariusze użycia komponentu ekspedycyjnego obejmują operacje wojskowe inne niż wojna, przeciwdziałania ingerencji w obszarach zainteresowania zagranicznego oraz operacje bojowe prowadzone za granicą. Z kolei potencjał ekspedycyjny traktowany jest jako zdolność do szybkiego rozmieszczenia połączonych sił, stworzenia sprzyjających warunków do ich użycia, wykorzystania powodzenia i utrwalenia osiągnięć taktycznych. Natomiast możliwości ekspedycyjne Chińczycy rozumieją jako kompleksowe wykorzystanie wszelkiego rodzaju środków transportu do dostarczenia sił w ramach danej sytuacji bojowej lub kryzysowej dla osiągnięcia celu strategicznego.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
