Walki o zdobycie i utrzymanie brodów i przepraw przez Wieprz w Jawidzu, Zawieprzycach, Spiczynie i Kijanach toczone w dniach 28 i 29 września przez oddziały improwizowanej Dywizji Kawalerii „Zaza” gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego były tylko jednym z epizodów na szlaku bojowym tej jednostki, prowadzącym do bitwy pod Kockiem. Stały się jednak one swego rodzaju punktem zwrotnym w jej dziejach, które mogły się potoczyć inaczej, gdyby nie weszła w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. bryg. Franciszka Kleeberga, tylko ruszyła samodzielnie na południe.
Dywizja Kawalerii „Zaza” powstała z połączenia oddziałów Suwalskiej Brygady Kawalerii gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego i elementów Podlaskiej Brygady Kawalerii gen. bryg. Ludwika Kmicica-Skrzyńskiego. We wrześniu 1939 roku oba te związki taktyczne wchodziły w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”, której dowódcą był gen. bryg. Czesław Młot-Fijałkowski. Jej zadaniem było zabezpieczenie wschodniego skrzydła Armii „Modlin” i obrona północno-wschodnich obszarów Polski na linii Narew–Biebrza–Kanał Augustowski. Skład obu brygad kawalerii w przeddzień agresji III Rzeszy na Polskę, bez taborów i innych służb, wyglądał następująco:
- Suwalska Brygada Kawalerii: dowództwo, 3. Pułk Szwoleżerów Mazowieckich, 1. Pułk Ułanów Krechowieckich, 2. Pułk Ułanów Grochowskich, 4. Dywizjon Artylerii Konnej, 31. Dywizjon Pancerny, 84. Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej typ B, 11. Szwadron Kolarzy, 11. Szwadron Pionierów, 11. Szwadron Łączności, 11. Pluton Karabinów Maszynowych, 11. Pluton Konny Żandarmerii. W czasie działań wojennych dołączył do niej 3. Pułk Strzelców Konnych, który pierwotnie miał wchodzić w skład Nowogródzkiej BK;
- Podlaska Brygada Kawalerii: dowództwo, 5. Pułk Ułanów Zasławskich, 10. Pułk Ułanów Litewskich, 9. Pułk Strzelców Konnych, 14. Dywizjon Artylerii Konnej, 32. Dywizjon Pancerny, 94. Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej typ B, 10. Szwadron Kolarzy, 1. Szwadron Pionierów, 10. Szwadron Łączności, 10. Pluton Karabinów Maszynowych, 10. Pluton Konny Żandarmerii.
W toku walk z niemieckim agresorem jednostki te wycofywały się w kierunku południowo-wschodnim. Podczas działań część oddziałów brygad pogubiła się. W efekcie osłabiona Podlaska BK dołączyła ostatecznie 19 września do sił gen. Franciszka Kleeberga. Z kolei Suwalska BK 18 września zaczęła zbierać się w Puszczy Białowieskiej, gdzie dwa dni później – 20 września – gen. Podhorski przeprowadził reorganizację podległych sobie sił. Ze znajdujących się w tym rejonie oddziałów Suwalskiej BK i napotkanych elementów Podlaskiej BK odłączonych od macierzystej jednostki utworzona została improwizowana dywizja kawalerii, której szef sztabu mjr dypl. Edward Boniecki nadał nazwę „Zaza”, od przydomka jej dowódcy – gen. Zygmunta Podhorskiego. Jednostka składała się z:
- dowództwa;
- Brygady Kawalerii „Plis”, nazwanej tak od skrótu nazwiska dowódcy płk. Kazimierza Plisowskiego (dotychczasowy dowódca 2. Pułku Ułanów), w składzie: 2. Pułk Ułanów mjr. Antoniego Platonoffa, 10. Pułk Ułanów ppłk. Kazimierza Buslera, Dywizjon 5. Pułku Ułanów mjr. Bronisława Korpalskiego, 1. Szwadron Pionierów rtm. Henryka Szeli;
- Brygady Kawalerii „Edward” (nazwa od imienia jej dowódcy płk. Edwarda Milewskiego, dotychczasowego dowódcy 3. Pułku Szwoleżerów). Jej organizacja wyglądała następująco: 3. Pułk Szwoleżerów mjr. Edwarda Witkowskiego, 3. Pułk Strzelców Konnych ppłk. dypl. Jana Małysiaka, 1. Pułk Ułanów ppłk. Karola Andersa, 11. Szwadron Pionierów rtm. Władysława Kozłowskiego.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
