Węgry po transformacji ustrojowej przez wiele lat nie dokonywały modernizacji technicznej swoich Sił Powietrznych. Jedynym wyjątkiem było wydzierżawienie szwedzkich myśliwców Gripen w pierwszej dekadzie XXI wieku. Dopiero w 2016 roku Ministerstwo Obrony zainicjowało ambitny program zakupów nowego i modernizacji części posiadanego uzbrojenia i wyposażenia sił zbrojnych. W przypadku Sił Powietrznych objął on zakupy i modernizacje śmigłowców, samolotów szkolnych i transportowych oraz systemów rakietowej obrony przeciwlotniczej. Dzięki temu w bieżącej dekadzie Węgierskie Siły Powietrzne zostaną przezbrojone całkowicie w sprzęt zachodniej produkcji.
Węgry (węg. Magyarország) to państwo leżące w Europie Środkowej. Na zachodzie graniczy ze Słowenią i Austrią, na południowym zachodzie z Chorwacją, na południu z Serbią, na wschodzie z Rumunią, na północnym wschodzie z Ukrainą, a na północy ze Słowacją. Są członkiem m.in. Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego. Przynależność do NATO jest fundamentem węgierskiej polityki w zakresie bezpieczeństwa i obrony.
Węgierskie Siły Powietrzne (węg. Magyar Légierő; ang. Hungarian Air Force, HunAF) nie są samodzielnym rodzajem sił zbrojnych. Od 2007 roku wraz z Węgierskimi Wojskami Lądowymi (Magyar Szárazföldi Haderő; Hungarian Ground Forces) tworzą zunifikowane Węgierskie Siły Obrony (Magyar Honvédség, MH; Hungarian Defence Forces). Do głównych zadań Sił Obrony należy: ochrona i obrona niepodległości, terytorium, przestrzeni powietrznej, ludności i dóbr materialnych Węgier przed atakami z zewnątrz; wypełnianie innych zobowiązań wojskowych wynikających z umów krajowych i międzynarodowych, w szczególności dotyczących obrony zbiorowej oraz misji pokojowych i humanitarnych; ochrona kluczowych obiektów infrastruktury; wsparcie służb porządkowych i ratowniczych w sytuacjach nadzwyczajnych (katastrof, klęsk żywiołowych, ataków terrorystycznych).
Siły Powietrzne mają około 5000 osób personelu i ponad 60 statków powietrznych (samolotów i śmigłowców). Ich misją jest ochrona i obrona przestrzeni powietrznej kraju środkami powietrze-powietrze i ziemia-powietrze oraz wsparcie działań Wojsk Lądowych. Zadania szczegółowe obejmują: dozór przestrzeni powietrznej kraju, kontrolę wojskowego ruchu lotniczego, zwalczanie celów powietrznych i naziemnych, transport ludzi i ładunków, obserwację i rozpoznanie, poszukiwanie i ratownictwo, szkolenie personelu.
Węgry są uczestnikiem kilku międzynarodowych porozumień i programów wojskowych, których celem jest współdzielenie własnych i korzystanie ze wspólnych zasobów lotniczych. Od 2006 roku są członkiem Natowskich Powietrznych Sił Wczesnego Ostrzegania i Kierowania (NATO Airborne Early Warning and Control Force, NAEW&CF), wykorzystujących samoloty Boeing E-3A Sentry (Airborne Warning and Control System, AWACS). W 2007 roku przystąpiły do Centrum Koordynacji Ruchu w Europie (Movement Coordination Centre Europe, MCCE), które koordynuje wykorzystanie środków transportowych (w tym samolotów) udostępnionych przez kraje członkowskie. Od 2008 roku uczestniczą w inicjatywie zdolności transportu strategicznego (Strategic Airlift Capability, SAC), wykupując 51 godzin lotu rocznie (1,6%) samolotów transportowych Boeing C-17A Globemaster III ze Skrzydła Ciężkiego Transportu Lotniczego (Heavy Airlift Wing, HAW). Z kolei we wrześniu 2020 roku jako pierwszy kraj przystąpiły do utworzonej w Niemczech Międzynarodowej Jednostki Transportu Lotniczego (Multinational Air Transport Unit, MNAU), która docelowo będzie użytkowała 13 samolotów transportowych Airbus A400M pochodzących z nadwyżek Luftwaffe. Ponadto Węgry uczestniczą w dwóch programach szkolenia pilotów – Europejskiej Flocie Transportu Lotniczego (European Air Transport Fleet, EATF) i natowskiej inicjatywie szkolenia lotniczego w Europie (NATO Flight Training in Europe, NFTE).
17 stycznia 2014 roku ministrowie obrony Węgier i Słowenii podpisali umowę, na której mocy węgierskie myśliwce JAS 39C Gripen ochraniają słoweńską przestrzeń powietrzną. Kraj ten nie ma bowiem własnych samolotów myśliwskich. Wcześniej tego rodzaju misje realizowały myśliwce włoskie. Po ratyfikacji umowy przez parlamenty obu krajów, Gripeny rozpoczęły loty patrolowe w słoweńskiej przestrzeni powietrznej 1 października tego samego roku. Operują ze swojej macierzystej bazy w Kecskemécie. Węgierskie Gripeny biorą udział także w natowskich misjach zabezpieczenia przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy i Estonii (Baltic Air Policing). Pierwsza z nich trwała od 1 września 2015 do 6 stycznia 2016 roku. Gripeny stacjonowały wówczas w Szawlach na Litwie.
Struktura organizacyjna
Zgodnie z konstytucją najwyższym zwierzchnikiem i naczelnym dowódcą Węgierskich Sił Obrony jest prezydent republiki. Politykę obronną kształtuje i realizuje rząd w porozumieniu z prezydentem i parlamentem. Cywilny zarząd administracyjny i nadzór nad siłami zbrojnymi sprawuje Ministerstwo Obrony (Honvédelmi Minisztérium; Ministry of Defence).
Od 1 stycznia 2019 roku najwyższym wojskowym organem dowodzenia jest Dowództwo Węgierskich Sił Obrony (Magyar Honvédség Parancsnoksága, MHP; Hungarian Defence Forces Command) z kwaterami w Székesfehérvárze i Budapeszcie, które planuje, organizuje, koordynuje, kieruje i nadzoruje zadania realizowane przez siły zbrojne oraz opracowuje rekomendacje dotyczące planowania, organizacji, działalności i rozwoju zdolności operacyjnych sił zbrojnych na szczeblu strategicznym. Dowódca Węgierskich Sił Obrony (Magyar Honvédség parancsnoka; Commander of the Hungarian Defence Forces) odpowiada bezpośrednio przed ministrem obrony za rozwój, organizację, wyposażenie, szkolenie i działalność sił zbrojnych. Jest wybierany na pięcioletnią kadencję przez prezydenta na wniosek ministra obrony. Od 3 czerwca 2021 roku funkcję tę sprawuje altábornagy (gen. broni) Romulusz Ruszin-Szendi.
Podział Sił Obrony na Wojska Lądowe i Siły Powietrzne ma charakter administracyjny. Pod względem operacyjnym wszystkie jednostki sił zbrojnych podlegają bowiem bezpośrednio Dowództwu Węgierskich Sił Obrony. W jego ramach jednostki Sił Powietrznych są kierowane i nadzorowane przez Inspektorat Wojskowy ds. Sił Powietrznych (Haderőnemi Szemlélőség [légierő]). Inspektorem Sił Powietrznych (Haderőnemi szemlélő [légierő]) jest vezérőrnagy (gen. dyw.) Nándor Kilián.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
