• Wtorek, 12 listopada 2024
X

Potencjał lotnictwa wojskowego Szwecji

Szwecja jest drugim po Finlandii państwem, które przystąpiło do Sojuszu Północnoatlantyckiego po rosyjskiej pełnoskalowej agresji na Ukrainę. Przyczyną tego kroku był wzrost poczucia zagrożenia ze strony Rosji, ale tak naprawdę Szwecja, choć neutralna, już od dawna aktywnie współpracowała z NATO i jej siły zbrojne stosowały natowskie standardy i procedury. Zarówno w aspekcie politycznym, jak i militarnym akcesja obu państw znacznie wzmocniła ich bezpieczeństwo oraz sam Sojusz. W tym artykule przedstawiamy potencjał lotnictwa wojskowego Szwecji.

 

 

Po zakończeniu zimnej wojny Szwecja dokonała poważnej redukcji stanu liczebnego oraz reorganizacji swoich Sił Obrony (szw. Försvarsmakten, FM). Wszystkie rodzaje sił zbrojnych, wojsk i służb wraz z ochotniczą Obroną Terytorialną (Hemvärnet, Hv) zostały 1 lipca 1994 roku zintegrowane pod dowództwem Naczelnego Dowódcy (Överbefälhavare, ÖB), który podlega Ministerstwu Obrony (Försvarsdepartementet). Naczelnego Dowódcę wspiera Dowództwo Sił Obrony (Försvarsmaktens ledning, FML), które odpowiada za realizację strategii i planowanie rozwoju Sił Obrony zgodnie z wytycznymi określonymi przez parlament i rząd. Organem wykonawczym jest Kwatera Główna (Högkvarteret, HKV) z siedzibą w Sztokholmie, która planuje i zarządza Siłami Obrony na szczeblu strategicznym, dowodzi nimi na szczeblu operacyjnym, organizuje proces szkolenia rekrutów, żołnierzy służby czynnej i rezerwistów, zapewnia zabezpieczenie rozpoznawcze/wywiadowcze, logistyczne, medyczne i prawne, zajmuje się sprawami personalnymi i polityką informacyjną oraz nadzoruje proces zakupów uzbrojenia i sprzętu. Zadaniem Sił Obrony jest ochrona suwerenności i integralności terytorialnej kraju, obrona kraju podczas agresji zbrojnej, udzielanie pomocy ludności cywilnej w przypadku katastrof lub klęsk żywiołowych oraz udział w międzynarodowych operacjach pokojowych.

 

Od ponad 200 lat Szwecja zachowywała neutralność i nie angażowała się w konflikty zbrojne. Współcześnie współpracowała jednak na polu wojskowym z innymi państwami Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (Common Security and Defence Policy, CSDP), z państwami nordyckimi (Danią, Norwegią i Finlandią) w ramach Nordyckiej Współpracy Obronnej (Nordic Defence Cooperation, NORDEFCO) oraz z NATO w ramach programu Partnerstwa dla Pokoju (Partnership for Peace, PfP). Szwedzcy żołnierze od dawna aktywnie uczestniczą w operacjach pokojowych, stabilizacyjnych i humanitarnych pod egidą ONZ, a od pewnego czasu także w misjach prowadzonych przez Unię Europejską i NATO oraz we wspólnych ćwiczeniach z siłami zbrojnymi innych państw.

 

Sytuacja zmieniła się po rosyjskiej agresji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Wzrost poczucia zagrożenia sprawił, że już 16 maja tego roku biuro premiera Szwecji poinformowało, że rząd postanowił w trybie pilnym zgłosić akcesję do NATO. Decyzja ta spotkała się z szerokim poparciem politycznym i społecznym, co nie powinno dziwić, gdyż już od czasu rosyjskiej aneksji Krymu w 2014 roku odsetek Szwedów opowiadających się za przystąpieniem do NATO zaczął wyraźnie rosnąć. Podobnie jak w przypadku Finlandii, swój sprzeciw wobec akcesji Szwecji wyraziły początkowo Węgry i Turcja, ale po długich negocjacjach udało się przekonać oba państwa do zmiany zdania. Podczas szczytu NATO w Madrycie 29–30 czerwca 2022 roku oficjalne zaproszono Szwecję i Finlandię do członkostwa w Sojuszu. Po ratyfikacji umowy akcesyjnej przez parlamenty wszystkich zainteresowanych państw, co wiązało się z pewnymi perturbacjami ze strony Turcji i Węgier, Szwecja przystąpiła do Sojuszu Północnoatlantyckiego 7 marca 2024 roku jako 32. państwo członkowskie.

 

Siły powietrzne

 

Siły Powietrzne (szw. Flygvapnet, FV; ang. Swedish Air Force, SwAF) odpowiadają za ochronę i obronę przestrzeni powietrznej kraju oraz wsparcie Wojsk Lądowych, Sił Specjalnych i Marynarki Wojennej, a w sytuacjach kryzysowych także innych instytucji i służb państwowych (policyjnych, poszukiwawczo-ratowniczych, przeciwpożarowych, ochrony granic). Swoją skuteczność opierają na profesjonalnym wyszkoleniu personelu, sprawnym systemie ostrzegania i dowodzenia, nowoczesnym uzbrojeniu i wyposażeniu oraz rozbudowanej sieci baz lotniczych.

 

Struktura organizacyjna. Po reformie organizacyjnej w latach 90. szef Sił Powietrznych (Flygvapenchef, FVC) stracił uprawnienia dowódcze – jego zadaniem było utrzymanie zdolności operacyjnych (od rekrutacji i szkolenia personelu, poprzez logistykę, aż do nadzorowania zakupów nowego uzbrojenia i wyposażenia) oraz reprezentowanie Sił Powietrznych na zewnątrz (w tym także w kontaktach międzynarodowych). Dowodzenie i kierowanie Siłami Powietrznymi realizowała odpowiednia komórka Kwatery Głównej. Na wniosek Sił Obrony pod koniec 2018 roku rząd i parlament zaakceptowały reorganizację struktury dowodzenia i 1 stycznia 2019 roku powołano Sztab Lotniczy (Flygstaben, FS) z siedzibą w Uppsali. Oficjalna ceremonia inauguracji jego działalności odbyła się 16 stycznia. Od tej pory szef Sił Powietrznych jest ponownie ich dowódcą, odpowiedzialnym za organizowanie, zarządzanie, kierowanie i nadzorowanie ich codziennej działalności, ale pod względem operacyjnym wciąż podlega Naczelnemu Dowódcy i Kwaterze Głównej Sił Obrony.

 

Podstawową jednostką organizacyjną Sił Powietrznych jest skrzydło lotnicze (flygflottilj), które dzieli się na eskadry (division lub skvadron). W skład skrzydeł wchodzą także pododdziały (kompanie lub plutony) łączności, planowania i kierowania lotami, obsługi technicznej, zaopatrzenia, utrzymania lotnisk i ochrony baz. Po redukcji stanu liczebnego dokonanej w ostatnich kilkunastu latach i zmianach organizacyjnych przeprowadzonych w latach 2016–2021, Siły Powietrzne mają obecnie cztery skrzydła lotnicze z łącznie sześcioma eskadrami bojowymi, eskadrą transportową, eskadrą specjalną, eskadrą dyspozycyjną i batalionem dowodzenia i dozoru powietrznego, skrzydło śmigłowców z czterema eskadrami oraz zespół szkół lotniczych z czterema szkołami. Jednostki lotnicze dysponują niemal 170 samolotami i śmigłowcami.

 

Skaraborgskie Skrzydło Lotnicze (Skaraborgs flygflottilj, F 7), z kwaterą w Såtenäs (między Lidköping a Trollhättan) w regionie Västra Götalands (dawniej Skaraborg) w południowo-zachodniej Szwecji, jest głównym ośrodkiem szkolenia i treningu operacyjnego szwedzkich i zagranicznych pilotów samolotów bojowych Gripen. Realizuje również zadania przewozu ludzi (w tym VIP-ów) i ładunków, rozpoznania elektronicznego oraz powietrznego wczesnego wykrywania i ostrzegania. Od 1 stycznia 2016 roku pełni także dyżury bojowe w ramach systemu obrony powietrznej kraju. W jego skład wchodzą dwie eskadry bojowe (71. i 72. stridsflygdivisionen) wyposażone w myśliwce JAS 39C/D, eskadra transportowa (73. transportflygskvadronen) wyposażona w maszyny transportowe Tp 84D, eskadra specjalna (74. specialflygskvadronen) wyposażona w samoloty wczesnego ostrzegania S 100D, rozpoznania elektronicznego S 102B i transportowe Tp 100A/C oraz eskadra dyspozycyjna (75. statsflygskvadronen) wyposażona w dyspozycyjne Tp 102C/D.

Reklama

Najnowsze czasopisma

Zobacz wszystkie
X
Facebook
Twitter
X

Dołącz do nas

X