Z powodu niedostatecznego finansowania Siły Powietrzne Serbii borykają się z problemami w zasadzie od czasu rozpadu Jugosławii. Wiele samolotów i śmigłowców odziedziczonych po byłej Jugosławii stracono lub wycofano, a spośród pozostawionych na stanie część jest niesprawnych. Dokonane w minionej dekadzie skromne zakupy nowych maszyn nie zaspokoiły wszystkich potrzeb operacyjnych. Do końca bieżącej dekady można spodziewać się pozyskania nowoczesnych samolotów bojowych i szkolenia zaawansowanego oraz być może dodatkowych śmigłowców.
Serbia, oficjalnie Republika Serbii (serb. Srbija, Republika Srbija), to państwo leżące w Europie Południowej na Półwyspie Bałkańskim. Graniczy z Węgrami na północy, Rumunią i Bułgarią na wschodzie, Macedonią Północną i Kosowem na południu oraz Chorwacją, Czarnogórą i Bośnią i Hercegowiną na zachodzie. Serbia utrzymuje tradycyjnie bliskie relację z Rosją i kupuje broń z Chin, ale zarazem aktywnie współpracuje z Zachodem. Jest członkiem programu „Partnerstwo dla Pokoju” i kandydatem do Unii Europejskiej.
Jednym z komponentów Sił Zbrojnych Serbii (Vojska Srbije, VS) są Siły Powietrzne i Obrona Przeciwlotnicza (Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije, RV i PVO VS). Ich zadania obejmują: budowę operacyjnych i funkcjonalnych zdolności do skutecznego prowadzenia działań lotniczych; nadzorowanie i ochronę przestrzeni powietrznej kraju; odstraszanie i zapobieganie zaskakującej agresji; obronę przeciwlotniczą terytorium kraju, ważnych obiektów i ośrodków administracyjnych, przemysłowych i wojskowych oraz pododdziałów Sił Zbrojnych; rozpoznanie; wsparcie wojsk lądowych i sił specjalnych w realizacji operacji; transport i desantowanie ludzi i ładunków; poszukiwanie i ratownictwo; uczestnictwo w międzynarodowej współpracy wojskowej i operacjach wielonarodowych; wsparcie władz cywilnych w zwalczaniu zagrożeń wewnętrznych i podczas sytuacji nadzwyczajnych.
Zarys historii
Historia serbskiego lotnictwa sięga 1912 roku, kiedy to pierwsi oficerowie zostali wysłani do Francji w celu odbycia kursu pilotażu samolotów. 24 grudnia tego samego roku marszałek Radomir Putnik wydał decyzję o utworzeniu dowództwa lotnictwa wojskowego z siedzibą w Niszu. Utworzono oddziały samolotów, balonów i gołębi pocztowych. Serbskie lotnictwo uczestniczyło w drugiej wojnie bałkańskiej i pierwszej wojnie światowej. W 1918 roku stało się częścią sił powietrznych Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Od tego momentu można już mówić o lotnictwie jugosłowiańskim. Współczesna Serbia powstała wskutek rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii w latach 1990–1992, co nastąpiło po ogłoszeniu niepodległości przez Słowenię, Chorwację, Macedonię oraz
Bośnię i Hercegowinę. W ślad za tym Serbia i Czarnogóra proklamowały 27 kwietnia 1992 roku Federalną Republikę Jugosławii, która 4 lutego 2003 roku przekształciła się w Związek Państwowy Serbii i Czarnogóry. Gdy 3 czerwca 2006 roku Czarnogóra ogłosiła niepodległość, dwa dni później to samo uczyniła Serbia. Ostatnim aktem przekształceń politycznych było ogłoszenie niepodległości przez Kosowo 17 lutego 2008 roku.
Siły Powietrzne Serbii odziedziczyły sprzęt po byłej Jugosławii, ale część samolotów i śmigłowców przejęły niepodległe republiki, wiele innych stracono podczas wojny domowej w latach 90., a jeszcze inne wycofano na mocy postanowień porozumień pokojowych z Dayton z 1995 roku i sprzedano, przekazano do muzeów lub złomowano. Kolejne znaczące straty w sprzęcie i infrastrukturze wojskowej poniesiono w trakcie natowskiej operacji „Allied Force” w 1999 roku. Niedostateczne finansowanie sił zbrojnych sprawiło, że w następnych latach liczba sprawnych maszyn pozostałych na stanie RV i PVO gwałtownie zmalała. W ślad za tym w połowie pierwszej dekady XXI wieku przeprowadzono znaczącą redukcję i reorganizację jednostek lotniczych. W minionej dekadzie rozpoczęła się powolna odbudowa potencjału Sił Powietrznych. Pozyskano niewielką liczbę nowych samolotów, śmigłowców i bezzałogowych statków powietrznych (BSP) oraz systemów przeciwlotniczych. Obecnie RV i PVO mają na stanie około 160 statków powietrznych, ale wiele z nich jest niesprawnych. Najbardziej przestarzałe typy wymagają zastąpienia nowymi maszynami w najbliższych latach.
Struktura organizacyjna
Najwyższym zwierzchnikiem i naczelnym dowódcą Sił Zbrojnych Serbii jest prezydent republiki. Za realizację polityki obronnej oraz kierowanie i nadzorowanie działalności sił zbrojnych odpowiada rząd za pośrednictwem Ministerstwa Obrony (Ministarstvo odbrane Republike Srbije, MO RS). W strukturze Ministerstwa funkcjonuje Sztab Generalny Sił Zbrojnych Serbii (Generalštab Vojske Srbije, GŠ VS), który jest najwyższym wojskowym organem dowódczo-sztabowym odpowiedzialnym za przygotowanie, organizację i wykorzystanie sił zbrojnych w czasie pokoju i wojny. Szef Sztabu Generalnego (Načelnik Generalštaba Vojske Srbije, NGŠ VS) dowodzi siłami zbrojnymi zgodnie z obowiązującym prawem i rozkazami zwierzchników i jest najwyższym doradcą prezydenta i ministra obrony w zakresie przygotowania, organizacji i wykorzystania sił zbrojnych. Szefem Sztabu Generalnego jest od 18 września 2018 roku generał Milan Mojsilović.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
