Trwająca wojna między Rosją a Ukrainą obnażyła niedobory w zapasach amunicji w państwach członkowskich UE i niedostateczny potencjał przemysłowy do ich szybkiego odtworzenia. Utrudnia to bieżące wspieranie Ukrainy przez państwa członkowskie UE w jej wysiłku wojennym przeciwko rosyjskiemu agresorowi. W rezultacie wezwania Rady Europejskiej do pilnego dostarczenia Ukrainie amunicji, Komisja Europejska przygotowała propozycję nowych przepisów, które mają zagwarantować zwiększenie zdolności produkcyjnych unijnego przemysłu obronnego oraz zapewnienie terminowych dostaw amunicji i pocisków rakietowych. Łączny budżet na wsparcie proamunicyjnych działań ma sięgnąć pół miliarda euro.
Kontekst unijnych propozycji
Komisja Europejska zaprezentowała 3 maja 2023 roku projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Aktu Wsparcia dla Produkcji Amunicji (Act in Support of Ammunition Production). Stanowi on odpowiedź na plan sformułowany przez Radę UE 20 marca 2023 roku, bazujący na trzech torach działań. W ramach pierwszego państwa członkowskie UE dostarczają ukraińskiej armii dodatkową amunicję z już istniejących zapasów, korzystając przy tym ze wsparcia pochodzącego z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (European Peace Facility), utworzonego jeszcze w marcu 2021 roku i dysponującego budżetem w wysokości 1 mld euro. W ramach drugiego toru działań, państwa członkowskie wspierane przez instytucje unijne zamówią wspólnie dodatkową amunicję dla Ukrainy i udostępnią na ten cel dodatkowe miliardy euro. Projektowane rozporządzenie stanowi z kolei realizację trzeciego toru działań, polegającego na zwiększeniu i przyspieszeniu produkcji amunicji przez unijny przemysł obronny.
Nowy instrument wspierający finansowanie produkcji amunicji
Projektowane rozporządzenie ustanawia zestaw środków i określa budżet na pilne wzmocnienie zdolności reagowania i zdolności Europejskiej Bazy Technologiczno-Przemysłowej Sektora Obronnego (European Defence Technological and Industrial Base – EDTIB) do zapewnienia terminowej dostępności i dostaw amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych, w szczególności poprzez:
– instrument wspierający finansowo wzmocnienie przemysłu w zakresie produkcji amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych w Unii, w tym poprzez dostawy ich komponentów;
– identyfikację, mapowanie i ciągłe monitorowanie dostępności amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych, ich komponentów i odpowiednich nakładów (surowców),
– ustanowienie mechanizmów, zasad i przepisów tymczasowych w celu zapewnienia terminowej i trwałej dostępności amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych dla ich nabywców w Unii.
Celem proponowanego instrumentu finansowego jest zwiększenie efektywności i konkurencyjności EDTIB w celu wsparcia procesu zwiększenia zdolności produkcyjnych i terminowego dostarczania amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych. Cel ma być osiągnięty poprzez wzmocnienie przemysłu, które ma polegać w szczególności na zainicjowaniu i przyspieszeniu dostosowania firm zbrojeniowych do szybkich zmian strukturalnych wymuszonych przez bieżący kryzys dostaw. Powinno to obejmować poprawę i przyspieszenie zdolności dostosowawczych łańcuchów dostaw, tworzenie zdolności produkcyjnych lub ich zwiększanie oraz skrócenie czasu ich realizacji w odniesieniu do amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych w całej Unii, zwłaszcza dzięki intensyfikacji i poszerzeniu współpracy transgranicznej.
Budżet proponowanego instrumentu w okresie od jego wejścia w życie do 30 czerwca 2025 roku wyniesie 500 mln euro. Instrument będzie finansował do 40% kosztów kwalifikowalnych danej inicjatywy związanej z produkcją amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych. Projektowane przepisy przewidują też możliwości zwiększenia dofinansowania o kolejne 20% w przypadku, gdy wnioskodawcy wykażą wkład w tworzenie nowej współpracy transgranicznej między firmami mającymi siedzibę w państwach członkowskich lub krajach stowarzyszonych. Alternatywnie wnioskodawcy zobowiążą się, że będą traktować priorytetowo kontrakty wynikające ze wspólnego zamawiania amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych przez co najmniej trzy państwa członkowskie lub państwa stowarzyszone lub ze zlecania wytwarzania przez co najmniej jedno państwo członkowskie amunicji klasy ziemia–ziemia i artyleryjskiej oraz pocisków rakietowych, które dokonuje zamówień w celu przekazania Ukrainie nabytych odpowiednich produktów obronnych.
Instrument będzie wdrażany poprzez jeden program prac przyjmowany i publikowany przez Komisję Europejską, analogicznie jak w przypadku Europejskiego Funduszu Obronnego. Program prac określi priorytety w zakresie finansowania zgodnie z mapowaniem zdolności produkcyjnych w UE i z uwzględnieniem prac unijnej grupy zadaniowej ds. wspólnych zamówień w dziedzinie obronności (Defence Joint Procurement Task Force).
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
