W końcu 2023 roku prawie zbiegła się w czasie zmiana na najważniejszych stanowiskach polityczno-wojskowych w Polsce. Wpierw, w październiku, stanowisko szefa Sztabu Generalnego WP objął generał Wiesław Kukuła, niewiele później, bo w grudniu, na czele resortu obrony stanął Władysław Kosiniak-Kamysz. Te kilka miesięcy pozwala już zebrać pierwsze informacje na temat planów rozwoju Sił Zbrojnych RP pod nowym kierownictwem politycznym i wojskowym. Szczególnie, że były ku temu dwa istotne wydarzenia. Pierwszym było posiedzenie Sejmowej Komisji Obrony Narodowej w dniu 8 lutego br., w którym uczestniczyli zarówno minister, wiceministrowie, jak i oficerowie, drugim zaś warsztaty pod tytułem „Odstraszanie a komunikacja strategiczna” mające miejsce 20 lutego w siedzibie Sztabu Generalnego WP. Połączenie obu tych wydarzeń, z naciskiem jednak na to drugie, daje nam pewien obraz dotyczący planów rozwoju polskiej armii czy szerzej systemu militarnego naszego kraju.
Otoczenie
Warsztaty w SGWP mają stać się przedsięwzięciem cyklicznym, obejmującym kolejne obszary będące filarami działalności wojskowych. W wydarzeniu tym udział wzięli, oczywiście wspomniany szef SGWP generał Wiesław Kukuła oraz jego zastępcy: generał broni Piotr Błazeusz, generał dywizji Karol Dymanowski i generał dywizji Krzysztof Król. Na spotkaniu głos zabierali także inni wojskowi. Pierwsze warsztaty obejmowały tematykę odstraszania oraz komunikacji strategicznej i choć wiele wypowiedzi właśnie tego dotyczyło, zawarto w nich również rozbudowaną „wkładkę” na temat planów rozwoju polskiej armii. Poniżej przedstawiono część z poruszanej tematyki, bez istotnego podkreślania, który z oficerów był jej autorem.
Spotkanie rozpoczęto od przedstawienia sytuacji geopolitycznej z ukierunkowaniem na toczący się od dwóch lat konflikt rosyjsko-ukraiński, który ma swoje różnorakie reperkusje dla bezpieczeństwa globalnego, ale przede wszystkich naszego regionu i oczywiście Polski. Konflikt w Ukrainie to połączenie działań nowej i starej armii, podobnie jak metod walki przez nie stosowanych. Jednocześnie występuje w nim brutalna siła, masa, duże liczby, ale i wielodomenowość, nowoczesne technologie oraz innowacyjność. Stara armia dalej oczekuje na rozkazy, to siła ludzi wystraszonych, z ograniczonym zaufaniem i jednak strachem, druga z kolei to jej odwrotność, z dowodzeniem przez cele, a nie narzucane metody.
W obszarze doświadczeń bojowych na spotkaniu zwracano uwagę na znaczenie w konflikcie efektywnego rozpoznania i walki elektronicznej, zdolność do rażenia na duże odległości, powszechność i efektywność systemów bezzałogowych czy niezaprzeczalne znaczenie przewagi w powietrzu. Pojawiły się także kwestie mniej militarne, jak informacyjne znaczenie komunikacji strategicznej, prowadzonych operacji informacyjnych oraz nie mniej istotna waga morale. Po obu stronach wojny dobitnie uwypuklone zostało znaczenie logistyki, uzupełnień oraz przemysłowych zdolności produkcyjnych, a także zabezpieczenia eksploatacji (remontowe). W obszarze dowodzenia podkreślana była potrzeba uzyskania technicznej kompatybilności i budowy sieciowości, pod względem organizacyjnym zaś przywództwo. Wojna w Ukrainie pokazuje także, że w starciu tej intensywności i z przeciwnikiem jak Rosja, odporność to wysiłek całego państwa, a nie tylko systemu militarnego. Istotnego znaczenia nabierają w nim adaptacja gospodarki i społeczeństwa czy zadbanie o infrastrukturę krytyczną.
Wojskowi mają świadomość, że potencjalna wojna z udziałem Polski będzie jego miała inny charakter, przy czym podkreślana jest waga doświadczeń, które wprowadza do naszej świadomości ten konflikt i z których warto oraz koniecznie należy korzystać. I tak ma się stać, bowiem planowanie wojskowe, chociaż typowo prowadzone w perspektywie 15-letniej, ma także stałe okresy aktualizacji. Dotyczy to zarówno bieżącego planowania operacyjnego – czyli jak wykorzystać posiadane środki, jak i planowania obronnego – rozwijanie swoich zdolności na mapie czasu. Do końca bieżącego roku powstać ma więc nowa nowa edycja „Programu Rozwoju Sił Zbrojnych na lata 2025-2039”, Centralne Plany Rzeczowe, z których wynikają konkretne zadania modernizacyjne, oraz plany pochodne. Proces ten trwa, a w dokumenty wplatane są wnioski z Ukrainy. Ciekawym obszarem jest choćby temat czołgów i ich roli którą tam wypełniają oraz mogą w przyszłości wypełniać. Takie procesy prowadzone są w SGWP.
Dążeniem na poziomie NATO i narodowym jest odstraszanie rozumiane jako gotowość do działania. Powstały nowe plany operacyjne, w tym regionalne, dostosowane do realnych i zdefiniowanych zagrożeń. Stworzono również nowy model sił Sojuszu, z aktualnym i wiarygodnym spojrzeniem na dostępność sił, w celu optymalnego wykorzystania posiadanych zdolności. W NATO zwiększone zostały wymagania pod kątem gotowości do działania, a priorytet nadano kolektywnej operacji obronnej. Równolegle prowadzony ma być proces dostosowania struktur dowództw NATO do wymogów wynikających zarówno z planów i modelu sił sojuszu. Zdecydowano także o powołaniu w Bydgoszczy przekuwającego „lesson learned” w praktykę Joint Analysis Training and Education Centre (JATEC).
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
