29 grudnia podniesiono banderę rosyjskiej marynarki wojennej na szóstym strategicznym okręcie podwodnym z rakietami balistycznymi typu Boriej-A. Jednostka trafiła do 25. Dywizji Okrętów Podwodnych Floty Oceanu Spokojnego i będzie bazować w Wljuczińsku na Kamczatce. W końcu 2022 roku rosyjska flota ma sześć jednostek typu Boriej, w tym cztery we wspomnianej dywizji Floty Oceanu Spokojnego i dwie w 31. Dywizji Okrętów Podwodnych Floty Północnej w punkcie bazowania Gadżjewo.
Okręty podwodne typu Boriej stają się podstawą strategicznych sił podwodnych marynarki wojennej Rosji, należących do tzw. triady jądrowej tego państwa. Jednostki tego typu budowane są seryjnie od dekady, ale ich historia sięga czasów ZSRR. Prace koncepcyjne nad nowym typem okrętu podwodnego z rakietami balistycznymi rozpoczęto jeszcze w ZSRR w 1988 roku w Leningradzkim Biurze Projektowo-Montażowym Rubin, obecnie jest to Centralne Biuro Konstrukcyjne Techniki Morskiej – CKB MT Rubin w Sankt Petersburgu.
Pierwotnie przewidywano, że okręty będą rozwinięciem projektu 667BDRM Deflin. Nowe jednostki miały przenosić po 12 pocisków rakietowych R-39UTTCh Bark na paliwo ciekłe, opracowywanych od 1986 roku w Państwowym Centrum Rakietowym im. Makiejewa. Umowę na prototypową jednostkę projektu 955 (09550), w rosyjskiej nomenklaturze podwodny krążownik rakietowy strategicznego przeznaczenia, nazwaną wówczas Sankt Petersburg, podpisano w marcu 1994 roku. Rozpoczęcie budowy okrętu nastąpiło w sierpniu następnego roku w stoczni Zjednoczenie Produkcyjne Północne Przedsiębiorstwo Produkcji Maszyn Siewmasz w Siewierodwińsku, a w maju 1996 roku okręt przemianowano na Jurij Dołgorukij. Nieudane próby pocisków R-39UTTCh spowodowały jednak anulowanie projektu kompleksu rakietowego w styczniu 1998 roku. W związku z tym nastąpiła również zmiana założeń technicznych okrętu, w tym przede wszystkim w zakresie głównego uzbrojenia, czego konsekwencją była konieczność przeprojektowania jednostki i przystosowania konstrukcji do nowego systemu rakietowego. W wyniku tych prac, rozpoczętych jeszcze przed anulowaniem programu pocisków Bark, powstał projekt okrętu oznaczony numerem 955 (09551), który miał przenosić 16 nowych pocisków R-30 (3M30) kompleksu D-30 Buława-M, opracowanych w Moskiewskim Instytucie Techniki Cieplnej – MIT, na bazie międzykontynentalnego pocisku bazowania lądowego RT-2PM2 Topol-M. Konstrukcję pocisku bazowania morskiego na stały materiał pędny opracowano w latach 1998-2002. Dla przeprowadzenia pełnego zakresu prób pocisków podjęto decyzję o przystosowaniu ostatniego pozostającego w linii atomowego krążownika projektu 941 Akuła (w przypadku wcześniejszych kompleksów rakietowych testy prowadzono z specjalnych podwodnych stendów), okręt TK-208 nazwany Dymitr Doński przebudowano w latach 1996-2002. Pierwsze seryjne rakiety Buława-M zamówiono w 2007 roku.
W konstrukcji pierwszej jednostki projektu Boriej wykorzystano część kadłuba i mechanizmy nieukończonego okrętu podwodnego Kuguar projektu 971 Szczuka-B oraz sekcje kadłuba budowanego okrętu Wołgograd projektu 949A Antej. Prace opóźniano jednak kilkukrotnie z powodów finansowych, ale również z uwagi na fakt, że program pocisków balistycznych Buława-M zanotował znaczne opóźnienie, spowodowane w dużej mierze problemami technicznymi. Przyjęcie do eksploatacji doświadczalnej kompleksu rakietowego nastąpiło ostatecznie w czerwcu 2012 roku. Ostatecznie zaplanowano zakup 120-130 pocisków R-30, co stanowi jednostkę ognia dla ośmiu jednostek projektu 955.
Prototypowy strategiczny krążownik atomowy Jurij Dołgorukij wszedł do linii w styczniu 2013 roku i został przydzielony do Floty Północnej, choć formalne przyjęcie do uzbrojenia systemu rakietowego 3K30 Buława-M ogłoszono dopiero 2018 roku. Drugą jednostkę, Aleksander Newski, przeznaczoną dla Floty Oceanu Spokojnego, rozpoczęto budować w stoczni Siewmasz w Siewierodwińsku w listopadzie 1996 roku, choć oficjalna inauguracja prac nastąpiła marcu 2004 roku. Podobnie jak w prototypie, w trakcie budowy wykorzystano część kadłuba nieukończonej jednostki Ryś projektu 971 Szczuka-B. Banderę na nowym okręcie podniesiono w grudniu 2013 roku. Trzeci Boriej, nazwany Władimir Monomach, budowany był w Siewmasz od marca 2006 roku, z wykorzystaniem elementów wycofanej jednostki Ak Bars projektu 971. Okręt został oddany do eksploatacji bojowej we Flocie Oceanu Spokojnego w grudniu 2014 roku.
Wykonanie tych trzech jednostek było asumptem do zawarcia w marcu 2012 roku ramowego kontraktu ze stocznią Siewmasz na budowę pięciu atomowych krążowników podwodnych w wariancie 955A z nowocześniejszym wyposażeniem hydroakustycznym i elektronicznym. Budowę serii jednostek rozpoczęto faktycznie w Siewierodwińsku latach 2012-2016: w lipcu 2012 r. położono stępkę okrętu Kniaź Władimir, w lipcu 2014 roku Kniaź Oleg, w grudniu 2014 roku Generalissimus Suworow, w grudniu 2015 roku Imperator Aleksander III i w grudniu 2016 roku – Kniaź Pożarski. Dla okrętów zamówiono 96 pocisków R-30 Buława-M.
Postęp programu doskonalenia konstrukcji i uruchomienie produkcji nowych pocisków umożliwiły podpisanie w marcu 2011 roku umowy pomiędzy rosyjskim resortem obrony a biurem CKB MT Rubin na opracowanie dokumentacji technicznej jednostek zmodyfikowanego projektu. W czerwcu 2017 roku poinformowano, że w biurze Rubin zakończono projektowanie nowego wariantu okrętu oznaczonego numerem 955B (09552) i kryptonimem Boriej-B. Modyfikacje miały objąć między innymi zespół napędowy (przewidywano instalację nowego pędnika głównego) oraz nowe wyposażenie elektroniczne. WMF miała otrzymać cztery jednostki zmodyfikowanego typu. W maju 2018 roku ujawniono jednak, że Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej zrezygnuje z planów budowy okrętów w wariancie projektu 955B Boriej-B. W zamian miały być zamówione jednostki obecnie budowanego wariantu.
Ostatecznie w czerwcu 2019 roku podpisano umowę na dwa okręty projektu 955A, kolejne dwa zamówiono w sierpniu następnego roku. Stępki pierwszej pary położono w sierpniu 2021 roku – jednostki otrzymały nazwy Dymitr Doński i Kniaź Potiomkin.
Zgodnie z obecnymi deklaracjami kierownictwa ministerstwa obrony i dowództwa WMF, pod koniec dekady rosyjska marynarka wojenna ma dysponować docelowo 12 okrętami typu Boriej w składzie strategicznych sił jądrowych. Będą to trzy jednostki projektu 955 Boriej i dziewięć projektu 955A Boriej-A.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
