23 lipca 1954 roku, doszło do zestrzelenia przez myśliwce komunistycznych Chin pasażerskiego samolotu Douglas C-54A, należącego do linii Cathay Pacific Southwest. Doprowadziło to nie tylko do akcji ratowniczej na szeroką skalę, ale też do bitwy powietrznej pomiędzy lotnictwem chińskim a samolotami US Navy. Podczas rejsowego lotu nad Morzem Chińskim z Bangkoku do Hongkongu samolot został niespodziewania zaatakowany i trafiony ogniem z działek przez dwa chińskie myśliwce Ławoczkin Ła-11 z 85. Pułku Myśliwskiego. W wyniku ostrzału silniki numer jeden i cztery stanęły w ogniu. Zapaliły się również skrzydłowe zbiorniki paliwa. Podczas gdy radiooperator zgłosił sytuację awaryjną kontrolerowi lotów na lotnisku Hong Kong-Kai Tak, pilot zdecydował się wykonać awaryjne lądowanie. Niestety realizację tego zamiaru utrudniały chińskie myśliwce. Podczas opadania C-54 był wciąż atakowany i konieczne było wykonywanie gwałtownych uników, aż na wysokość 2000 stóp oderwała się prawa lotka. Kapitan zdecydował się jak najszybciej awaryjnie wodować. Maszyna ostatecznie wodowała u wybrzeży miasta Sanya, na południowym wybrzeżu wyspy Hainan.
Należący do linii Cathy Pacific Southwest samolot Douglas C-54A (DC-4) rej. VR-HEU, który padł ofiarą chińskiego ataku.
Brytyjski RAF poderwał na pomoc swoje samoloty transportowe, które prowadziły poszukiwania oraz myśliwce eskortowe de Havilland Hornet z 80. Dywizjonu. Do osłony akcji ratunkowej przyłączyło się osiem amerykańskich AD-4 Skyraider z lotniskowca USS “Hornet”. Z Da-Nang wystartował francuski bombowiec PB4Y-2 Privateer, który jako pierwszy zauważył rozbitków. Później na miejscu zdarzenia pojawiła się amerykańska ratownicza łódź latająca Grumman SA-16 Albatross, załodze której udało się uratować osiem osób: dwóch członków załogi i sześciu pasażerów. Dziesięciu innych pasażerów zginęło, a samolot C-54A zatonął.
Podczas poszukiwań pozostałych rozbitków, które były kontynuowane w dniach następnych 26 lipca amerykańskie samoloty Douglas AD-4 Skyraider starły się z chińskimi myśliwcami błędnie rozpoznanymi jako Ła-7 z 29. Dywizji Lotniczej. Relacje obu stron z przebiegu starcia są bardzo rozbieżne.
Chiny twierdziły, że dwa myśliwce Ła-11 eskortowały statki handlowe. O godzinie 10:05 nad południowo-wschodnim narożnikiem wyspy Hainan zaatakowało je 12 amerykańskich samolotów pokładowych. W następstwie ataku zginęli pilot Zhou Zhendong oraz jego skrzydłowy. Później dwa amerykańskie myśliwce zanurkowały w stronę wody i ostrzelały dwa polskie statki handlowe, a także okręty chińskiej floty. Oddaliły się dopiero po tym, jak zostały ostrzelane w samoobronie przez chińskie jednostki nawodne. Wiceminister spraw zagranicznych Chińskiej Republiki Ludowej Zhang Hanfu grzmiał w telegramie protestacyjnym: „Naruszono chińską przestrzeń powietrzną, brutalnie zaatakowano i zestrzelono dwa samoloty patrolowe. Ostrzeliwano polskie statki handlowe i chińskie okręty pływające po pełnym morzu.”
Stany Zjednoczone twierdziły z kolei, że to Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej jako pierwsze zaatakowały lotnictwo US Navy. Para samolotów AD-4 z dywizjonu VF-54 (lotniskowiec USS Philippine Sea) została zaatakowana przez Ła-11 podczas misji poszukiwawczo-ratowniczej. Piloci chińscy nie zauważyli jednak znajdujących się w pobliżu pozostałych 10 samolotów US Navy i zostali natychmiast zaatakowani. Pierwszy Ła-11 został zestrzelony przez kapitana Roya M. Tathama oraz podporucznika Richarda R. Crooksa z dywizjonu VF-54. Drugi Ła-11 padł łupem kapitana Johna L. Damiena i kapitana Johna M. Rochforda również z dywizjonu VF-54. W walce uczestniczyli także major Paul Wahlstrom i kapitan Richard S. Ribble z dywizjonu VF-54 oraz major Edgar B. Salsig z dywizjonu VC-3 pilotujący myśliwiec F4U-5N. Z powodu dysproporcji sił na korzyść Amerykanów cała bitwa trwała tylko 2-3 minuty. Po strąceniu obu Ła-11 amerykańskie samoloty zostały niecelnie ostrzelane przez chińskie kanonierki, ale same nie zareagowały Ostatecznie Linie Cathay Pacific otrzymały przeprosiny i odszkodowanie od Sił Powietrznych Armii Ludowo-Wyzwoleńczej za zestrzelony omyłkowo samolot. Najwyraźniej piloci chińskich myśliwców pomylili cywilną maszynę rejsową z wojskowym transportowcem nacjonalistów z Tajwanu. Po stronie chińskiej sprawę zestrzelenia pasażerskiego C-54 załatwiono następująco. Prowadzący parę myśliwców Ła-11 pilot Zhao Xu, został skazany na jeden rok więzienia. Aresztowany został też jego skrzydłowy Han Guangrong, a także zastępca dowódcy 18. Dywizji Cao Zhenbang, który dowodził z ziemi podczas tej misji i wydał radiowo rozkaz do ataku. Temu ostatniemu oficerowi wytoczono postępowanie dyscyplinarne i został przeniesiony karnie do Piątej Akademii Lotniczej Sił Powietrznych jako zastępca dyrektora uczelni. Przeszedł na emeryturę w latach 60. Z wyjątkiem powyższego żadnemu z trzech winnych nie spotkała oficjalnie żadna inna kara.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
