Indonezja od wielu lat modernizuje swoje lotnictwo wojskowe. Proces ten jest powolny i nie zaspokaja wszystkich potrzeb operacyjnych, co wynika z wieloletnich zaniedbań i niedostatecznego poziomu finansowania. Wystarczy wspomnieć, że Indonezja ma obecnie mniej nowoczesnych myśliwców niż sąsiedni, niewielki Singapur! Choć nowe samoloty bojowe są od dawna na czele listy priorytetów, to dopiero w ubiegłym roku podpisano kontrakt na zakup myśliwców Rafale. Udało się natomiast zrealizować kilka mniejszych, ale również istotnych programów modernizacyjnych.
Republika Indonezji to największe na świecie państwo wyspiarskie, położone w Azji Południowo-Wschodniej, pomiędzy Oceanem Indyjskim a Spokojnym. Powierzchnia terytorium kraju ma ponad 1,9 mln km2 i obejmuje 17,5 tysiąca wysp (w tym około 6000 niezamieszkanych), rozciągających się na dystansie 5150 km od Sumatry na zachodzie, poprzez Wyspy Sundajskie i Moluki, aż do zachodniej części Nowej Gwinei na wschodzie.
Obrona kraju spoczywa na barkach Narodowych Sił Zbrojnych Indonezji (ind. Tentara Nasional Indonesia, TNI; ang. Indonesian National Armed Forces). Są one również regularnie angażowane do niesienia pomocy humanitarnej oraz wspierania działań rządu zmierzających do rozwoju gospodarczego biedniejszych regionów kraju. W tych aspektach bardzo ważną rolę odgrywa lotnictwo transportowe. Choć Indonezja bywa zaliczana do tzw. azjatyckich tygrysów z powodu wysokiego poziomu wzrostu gospodarczego, to wydatki na obronność są niewielkie i nie zaspokajają wszystkich potrzeb operacyjnych sił zbrojnych. Modernizacja lotnictwa wojskowego – zarówno Sił Powietrznych, jak i lotnictwa Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej – trwa od kilku dekad ze zmiennym natężeniem i od czasu do czasu jest przerywana okresami zastoju. Wysiłki modernizacyjne wspiera krajowy przemysł lotniczy, który sukcesywnie poszerza asortyment produkcji zarówno dzięki współpracy ze światowymi potentatami branży, jak i własnym opracowaniom.
Siły Powietrzne (Logo 01)
Siły Powietrzne Narodowych Sił Zbrojnych Indonezji (Tentara Nasional Indonesia Angkatan Udara, TNI-AU; Indonesian Air Force) są największym użytkownikiem wojskowych samolotów, śmigłowców i bezzałogowych statków powietrznych (BSP). W minionych latach udało się m.in. pozyskać samoloty myśliwskie F-16C/D i zmodernizować starsze F-16A/B oraz zakupić lekkie samoloty bojowe EMB-314, szkolne G120TP, szkolno-treningowe T-50I, transportowe NC212i, CN295M i C-130J, a także śmigłowce H225M oraz BSP Wulung i CH-4B. Podpisano umowy na modernizację floty transportowych Herculesów oraz dostawy myśliwców Rafale, samolotów transportowych A400M, amfibii CL-515 i BSP Anka. Planowany jest zakup myśliwców F-15EX oraz samolotów transportowo-tankujących, wczesnego ostrzegania i zwiadu elektronicznego.
W sierpniu 1986 roku Indonezja kupiła w Stanach Zjednoczonych w ramach procedury FMS (Foreign Military Sale) 12 myśliwców General Dynamics F-16 Block 15OCU (Operational Capability Upgrade) Fighting Falcon – osiem jednomiejscowych F-16A i cztery dwumiejscowe F-16B (program Peace Bima-Sena I). Samoloty zostały dostarczone w latach 1989–1990. TNI-AU poinformowały 8 września 2017 roku o rozpoczęciu modernizacji pozostających w służbie siedmiu F-16A i dwóch F-16B (w międzyczasie stracono bowiem po jednym F-16A i B, a drugi F-16B został poważnie uszkodzony 14 marca 2017 roku i prawdopodobnie nie zostanie przywrócony do służby). Modernizacja w ramach programów Falcon STAR (Structural Augmentation Roadmap) i E-MLU (Enhanced Mid-Life Upgrade) polegała na przeglądzie i lokalnym wzmocnieniu struktury konstrukcji oraz wymianie wybranych elementów awioniki w celu wydłużenia resursu i zwiększenia zdolności bojowych. Prace prowadzone były na miejscu w warsztatach jednej z baz lotniczych przez specjalistów Sił Powietrznych i państwowej firmy PTDI pod nadzorem koncernu Lockheed Martin. Pierwszy zmodernizowany F-16A został oblatany 18 lutego 2020 roku. Ostatni zmodernizowany samolot przekazano TNI-AU 6 stycznia br. Zmodernizowane Falcony, czasem oznaczane jako F-16AM i BM, uzyskały zdolności bojowe zbliżone do nowszych F-16C/D Block 52ID.
Po anulowaniu w 1997 roku kontraktu na dziewięć dodatkowych F-16A Block 15 i nałożeniu przez Stany Zjednoczone w 1999 roku embarga na dostawy sprzętu wojskowego (w ramach sankcji za krwawe stłumienie demonstracji antyrządowych w Timorze Wschodnim), co doprowadziło do problemów z utrzymaniem sprawności F-16A/B, Indonezja postanowiła zakupić rosyjskie myśliwce Su-27 i Su-30. Pierwszy kontrakt na dwa Su-27SK i dwa Su-30MK podpisano w kwietniu 2003 roku podczas wizyty prezydenta Indonezji w Moskwie. Samoloty zostały dostarczone parami już 27 sierpnia i 1 września tego samego roku, po czym 20 września uroczyście przyjęte do służby. Ponad pięć lat później, 26 grudnia 2008 roku, do Indonezji dotarły dwa myśliwce Su-30MK2, na początku 2009 roku trzeci Su-30MK2, a we wrześniu 2010 roku trzy Su-27SKM. Następnie w grudniu 2011 roku kupiono jeszcze sześć Su-30MK2. Ich dostawy zostały zrealizowane w trzech partiach po dwa w lutym, maju i wrześniu 2013 roku. TNI-AU dostały więc w sumie pięć jednomiejscowych Su-27SK/SKM i 11 dwumiejscowych Su-30MK/MK2. W latach 2018–2019 dwa najstarsze Su-30MK przeszły na Białorusi remont połączony z modernizacją do standardu MK2.
W 2011 roku Amerykanie zaproponowali Indonezyjczykom przejęcie 24 używanych F-16C/D Block 25 – 19 egz. F-16C i pięciu F-16D – zmagazynowanych na składowisku AMARG w Arizonie. Płatowce i silniki F100-PW-200 lub -220E zostały przekazane nieodpłatnie w ramach programu EDA (Excess Defense Articles). Indonezja pokryła natomiast koszty remontu płatowców i silników oraz modernizacji wyposażenia, a także części zamiennych, dokumentacji technicznej, szkolenia personelu i wsparcia logistycznego, wycenione na 670 mln USD. Kontrakt międzyrządowy w ramach procedury FMS podpisano w styczniu 2012 roku (program Peace Bima-Sena II). Modernizacja miała nieco szerszy zakres niż początkowo zakładano i zbliżyła indonezyjskie Falcony do standardu Block 52, oznaczonego jako Block 52ID.
Prace przeprowadził Ogden Air Logistics Complex w Hill AFB w Utah. Wymieniono skrzydła, usterzenie, podwozie i większość instalacji oraz dokonano niezbędnych modyfikacji konstrukcji. Zamontowano m.in. radar AN/APG-68(V), modułowy komputer misji MMC-7000A z oprogramowaniem w wersji M5, system nawigacji bezwładnościowej LN-260, radiostacje AN/ARC-164/186, łącze wymiany danych taktycznych w standardzie Link 16, system walki elektronicznej AN/ALQ-213, czujniki ostrzegawcze AN/ALR-69 i wyrzutnie flar i dipoli AN/ALE-47. Wśród dodatkowego wyposażenia znalazły się zasobniki celownicze AN/AAQ-33 Sniper lub AN/AAQ-28 Litening. Dostawy rozpoczęły się pod koniec lipca 2014 i trwały do stycznia 2018 roku. Jeden F-16C został spisany ze stanu po pożarze 16 kwietnia 2015 roku.
W styczniu 2014 roku minister obrony Indonezji ogłosił plan zakupu nowych myśliwców w latach 2015–2020, aby zastąpić wysłużone Northrop F-5E/F Tiger II (uziemione 31 maja 2016 roku i wkrótce wycofane ze służby). Wśród potencjalnych kandydatów znalazły się: rosyjski Su-35, szwedzki Saab JAS 39 Gripen, francuski Dassault Rafale, europejski Eurofighter Typhoon oraz amerykańskie Boeing F-15 Silent Eagle i Lockheed Martin F-16C/D Fighting Falcon. Minister obrony ujawnił 21 września 2015 roku, że wybrano rosyjskie myśliwce Su-35. Potrzeby TNI-AU określono wówczas na 14–16 egz., ale 9 lutego 2016 roku z powodu ograniczeń budżetowych ich liczbę zmniejszono do ośmiu–dziesięciu. Wbrew kilkukrotnym zapowiedziom ani w 2015, ani w 2016 roku nie doszło do podpisania kontraktu. Na przeszkodzie stanęła wysoka cena jednostkowa i brak zgody Rosjan na transfer do Indonezji wybranych technologii.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
