W piątek 6 października Saab przekazał Ministerstwa Obrony Szwecji pierwszy seryjny egzemplarz wielozadaniowego samolotu bojowego Gripen E. Maszyna została przejęta przez agencję zabezpieczenia materiałowego FMV (Försvarets Materielverk), która odpowiada za realizację umów zbrojeniowych z ramienia resortu obrony.
Podstawową rolą FMV w każdym programie jest zamówienie sprzętu odpowiadającego uzgodnionym przez wojsko wymaganiom operacyjno-taktycznym. Jeśli konieczne jest zlecenie prac badwczo-rozwojowych i doprowadzenie do opracowania odpowiedniego systemu uzbrojenia zadaniem FMV jest również dokładne sprawdzenie nowego typu sprzętu pod kątem zgodności technicznej z wymaganiami. Jest to jest wstęp do formalnej akceptacji proponowanego wzoru uzbrojenia. W przypadku Gripena E jest to cały samolot z towarzyszącymi mu systemami szkolenia i obsługi, ale może być to również element zmodernizowanej awioniki, albo nowy rodzaj amunicji lotniczej.
Próby, odbiory i więcej testów…
Przekazywane przez przemysł prototypy, a także reprezentujące docelową konfigurację pierwsze egzemplarze seryjne są przed dopuszczeniem do służby testowane przez funkcjonującą w ramach FMV komórkę DT&E (Development Test & Evalution). Dysponuje ona zespołem pilotów doświadczalnych, który ocenia i zatwierdza techniczną charakterystykę maszyny.
Po zaakceptowaniu wszystkie statki latające i systemy lotnicze są dodatkowo badane pod kątem przydatności operacyjnej przez UTV Luft (Utvecklingsenhet Luftstrid, Departament Rozwoju Wojsk Lotniczych). UTV Luft, składa się z czterech jednostek, z których każda odpowiada za badania poszczególnych systemów przyjmowanych na wyposażenie Flygvapnet. Za samoloty bojowe odpowiada Taktisk Utprovning JAS 39, która jest bardziej znana pod angielską nazwą Gripen Operational Test & Unit (TU JAS 39, Gripen OT&E). Pozostałe trzy istniejące jednostki OT&E zajmują się śmigłowcami, samolotami transportowymi i specjalnymi, a ostatnia naziemnymi systemami lotniskowymi.
Pierwszy seryjny Gripen E, który został przekazany do testów szwedzkiej agencji Försvarets Materielverk.
Obecnie Gripen OT&E bazuje w Malmen. Jednostka nie tylko pomaga w udoskonalaniu obecnie służących w lotnictwie Gripenów C/D, ale przygotowuje wprowadzenie na uzbrojenie kolejnej generacji tego samolotu, czyli Gripena E. Personel techniczny przeszedł już szkolenie w zakresie obsługi Gripena E i posiada wstępne umiejętności w zakresie codziennej obsługi liniowej. Dostarczono już systemy wsparcia i szkoleniowe, a w sierpniu część systemów wsparcia przekazanych w 2022 r. została zmodernizowana do najnowszej konfiguracji.
Po potwierdzeniu zdatności danego systemu lotniczego do użytku operacyjnego przez jednostkę OT&E jest on wprowadzany na wyposażenie wybranych oddziałów lotniczych Flygvapnet z przeznaczeniem do codziennej eksploatacji (szkolenia). Pierwsze operacje z użyciem nowego sprzętu wciąż są ściśle monitorowane przez komórki OT&E, aż do osiągnięcia przez jednostki liniowe pełnej gotowości bojowej. Pierwszą jednostką liniową, która w przyszłości otrzyma na wyposażenie samoloty Gripen E będzie 7. Skrzydło Myśliwskie (F7 Skaraborgs Flygflottilj) w Såtenäs. Dotychczas rząd Szwecji złożył zamówienie na 60 egzemplarzy Gripenów E.
Program rozwoju Gripena E
Prace nad trzecią generacją myśliwca Saab Gripen rozpoczęto w marcu 2007 r., gdy w ramach projektu nazwanego Gripen Demo zdecydowano o budowie samolotu testowego przeznaczonego do prób elementów konstrukcji i różnych modyfikacji. Podstawowymi założeniami projektu była poprawa osiągów przestrzennych samolotu, czyli przede wszystkim zasięgu i promieniu działania, zastosowanie nowych sensorów oraz poszerzenie gamy przenoszonego uzbrojenia. Projekt Gripen Demo stanowił bazę do dalszego rozwoju i doskonalenia konstrukcji płatowca. W marcu 2010 r. rozpoczęto program Gripen NG (Next Generation), który miał doprowadzić do opracowania docelowej wersji myśliwca. Zgodnie z założeniami w programie prób i testów miały brać trzy nowe prototypy. Publiczna prezentacja pierwszego prototypu wielozadaniowego samolotu bojowego Gripen E/Gripen NG, o nr. fabr. 38-9, miała miejsce w maju 2016 r. w zakładach produkcyjnej szwedzkiej firmy w Linköping przed przedstawicielami zakładów oraz potencjalnymi klientami. Został on oblatany w czerwcu 2017 r. i przekazany do działu koncernu odpowiedzialnego za próby w powietrzu.
Oprócz Szwecji na zamówienie Gripena E zdecydowała się jeszcze Brazylia. Na razie brazylijskie władze zdecydowały się na zakup 40 tych myśliwców, w tym 36 na mocy kontraktu podpisanego w 2014 roku i czterech dodatkowych zamówionych w kwietniu 2022 roku. Brazylijskie lotnictwo zamówiło wersję jednomiejscową i dwumiejscową. Ta ostatnia powstaje w międzynarodowej kooperacji szwedzko-brazylijskiej. Co ciekawe priorytet w dostawach seryjnych maszyn otrzymała właśnie Brazylia. Najpierw kraj ten otrzymał 10 września 2019 roku własny egzemplarz doświadczalny (nr ser. 396001; nr ewid. FAB 4100). Z kolei seryjne Gripeny E znajdują się na wyposażeniu 1. Grupy Obrony Powietrznej (1. Grupo de Defesa Aérea), która jak dotąd otrzymała ze Szwecji pięć jednomiejscowych samolotów. Od grudnia 2022 roku jednostka ta pełni dyżur bojowy.
Dzięki partnerstwu z Saabem fabryka Embraera pozyskała komplet zdolności do projektowania, produkcji części i montażu końcowego nowoczesnych myśliwców. W Brazylii działa również Centrum Projektowo-Rozwojowe Gripen oraz Centrum Testów Lotniczych.
Przedstawiciele firmy Saab szacują, że potencjalny rynek na lekkie szwedzkie myśliwce może obejmować 300 samolotów w ciągu najbliższych 15 lat.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
