Jak podało Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych w 2023 roku lotnicze załogi wojskowe zrealizowały 108 misji polegających na zapewnieniu transportu lotniczego dla organów do przeszczepu oraz pobierających je zespołów medycznych.
Wkład wojska w krajowy program transplantologii, polegający na zapewnieniu transportu lotniczego dla organów oraz zespołów medycznych, znany jest jako „Akcja Serce”. Pierwszy lot z sercem do przeszczepu wojskowi piloci wykonali w lutym 1985 r. na specjalny wniosek prof. Zbigniewa Religi. Szef Sztabu Generalnego WP wydał wówczas Dowództwu Wojsk Lotniczych rozkaz umożliwiający transport organu z lotniska w Goleniowie do Katowic. Dowództwo postawiło do dyspozycji kliniki samolot odrzutowy TS-11 albo transportowy Jak-40, An-2, An-12 lub An-26. Wybór padł na An-26, który ruszył do pierwszej „Akcji Serce” zabierając zespół lekarzy po dawcę z narządem do transplantacji ze Szczecina do Katowic.
Obecnie współpraca nabrała regularnego charakteru, a jej zasady zostały ustalone w umowach zawartych pomiędzy Ministerstwem Obrony Narodowej oraz Ministerstwem Zdrowia. Siły Powietrzne RP wspierają kliniki oraz instytuty kardiologii i transplantologii zapewniając transport lotniczy dla załóg medycznych oraz przewożonych organów za pomocą statków powietrznych typu C-295M CASA oraz M-28 Bryza.
Oczekujące na start samoloty transportowe C-295M.
Transport lotniczy to najszybsza forma dowiezienia organów do przeszczepu. Piloci wykonują swoją misję wieloetapowo. W typowym scenariuszu najpierw jest wylot z bazy po zespół transplantologów, którzy mają za zadanie pobrać organ (początkowo zabierano na pokład całe ciało dawcy). W zespole pobierającym znajduje się zazwyczaj dwóch kardiochirurgów i dwie pielęgniarki. Po wylądowaniu z medykami w rejonie, gdzie dostępny jest dawca, piloci oczekują na lotnisku na powrót lekarzy z pobranym organem. Następnie odbywa się start do kliniki, w której na przeszczep oczekuje już pacjent – ta część trasu musi być pokonana w możliwie najkrótszym czasie, ponieważ organ jest zdatny do użytku tyko przez kilka godzin od wyjęcia z ciała dawcy. W przypadku serca ten czas szacowany jest na maksymalnie cztery godziny, ale trzeba doliczyć zawsze konieczność dojazdu z lotniska do szpitala oraz samą operację wszczepienia, więc na transport lotniczy zakłada się nie więcej niż dwie godziny. Oprócz serca szybkiego przewozu wymagają też inne organy, jak nerki, wątroba i płuca. Ostatnim etapem lotniczej misji jest powrót do macierzystej bazy po wykonanym zadaniu. Loty tego typu bywają bardzo wymagające, bowiem często są realizowane w nocy i w trudnych warunkach atmosferycznych. Ponadto załogi czują na sobie ciężar odpowiedzialności za ludzkie życie, ale satysfakcja z udanej operacji jest potem nie do opisania.
Lekki samolot Transportowy M28B-TDII
Ogółem w 2023 roku załogi wojskowe zrealizowały 108 misji w tym w 66 akcjach uczestniczyli lotnicy z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego w Krakowie a w 24 akcjach załogi z 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu. W pozostałych 18 przypadkach w lotach uczestniczyli załogi Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej z 43. Bazy Lotnictwa Morskiego w Gdyni.
Ostatnią „Akcję Serce” w ubiegłym roku wykonano w niedzielę 31 grudnia, kiedy to samolot transportowy M28B Bryza z 43. Bazy Lotnictwa Morskiego przetransportował personel medyczny z organem przeznaczonym do przeszczepu po trasie Gdynia – Goleniów – Warszawa – Gdynia. W sobotni wieczór Dyżurna Służba Operacyjna Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej otrzymała zadanie przygotowania na rano transportu medycznego. O godzinie 9.37 samolot wystartował z lotniska macierzystego w Gdyni i o godzinie 10.34 wylądował na lotnisku w podszczecińskim Goleniowie. Tam, na pokład samolotu wszedł zespół lekarzy transplantologów wraz z przeznaczonym do przeszczepu organem i o godzinie 11.00 Bryza rozpoczęła lot w kierunku Warszawy. Na Okęciu samolot lotnictwa morskiego wylądował o 12.24 i lekarze udali się natychmiast do Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, gdzie już oczekiwał pacjent. O godzinie 13.32 samolot wystartował w drogę powrotną do Trójmiasta i wylądował na macierzystym lotnisku o godz. 14.32.
Samolot transportowy PZL-Mielec M28 Bryza-1TD należący do Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
Co ciekawe w 2023 r. zdarzył się przypadek wykonania aż dwóch „Akcji Serce” w trakcie jednego dnia. W obydwu misjach, które zrealizowano 8 marca, został wykorzystany samolot C-295M. Pierwsza „Akcja Serce” rozpoczęła startem samolotu się o godzinie 7:36, odbyła się po trasie Kraków – Wrocław – Gdańsk – Kraków i zakończyła powrotem na lotnisko godzinie 12:15. Druga „Akcja Serce” rozpoczęła się o godzinie 18:50, odbyła się po trasie Kraków – Katowice – Szczecin – Kraków i zakończyła się powrotem na lotnisko macierzyste o 22:15. Akcja została wykonana na rzecz Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie.
Warto zauważyć, że zapotrzebowania na transport medyczny wojskowymi statkami powietrznymi w ostatnich latach znacznie wzrosło. Dla porównania w 2022 roku załogi lotnicze zrealizowały 74 Akcji Serce, w tym 48 akcji zrealizowali lotnicy z 8. Bazy Lotnictwa Transportowego, w 11 akcjach brali udział piloci z 33. Bazy Lotnictwa Transportowego, a pozostałe 15 akcji wykonali gdyńscy piloci z Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. W 2021 roku wojskowych lotów na potrzeby cywilnych placówek medycznych było ogółem 78 , a w 2020 roku 34.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
