W trakcie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej siły zbrojne Ukrainy i Federacji Rosyjskiej podają do publicznej wiadomości statystyki strat zadanych przeciwnikowi. Oto oficjalne wyniki podane przez obie strony za maj oraz komentarz co do ich wiarygodności.
Porównanie sukcesów ogłoszonych przez Siły Zbrojne Ukrainy wg stanu na ranek 1 maja i ranek 1 czerwca 2024 roku.
Doniesienia Sił Zbrojnych Ukrainy
Według oficjalnej statystyki strat przeciwnika podawanej przez ukraiński Sztab Generalny w maju Siły Zbrojne Ukrainy zadały przeciwnikowi następujące straty (w nawiasach dane za kwiecień, marzec, luty i styczeń br. i miesiące 2023 roku grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• personel: 38 940 (26 960 / 28 200 / 28 450 / 26 220 / 29 970 / 28 550 / 22 920 / 15 080 / 16 800 / 17 820 / 20 500 / 17 140 / 16 970 / 24 100) “zlikwidowanych żołnierzy”
• czołgi: 428 (326 / 376 / 288 / 339 / 419 / 341 /521 / 243 / 243 / 174 / 238 / 104 / 84 / 221)
• pojazdy opancerzone: 880 (746 / 739 / 809 / 686 / 715 / 538 / 843 / 378 / 408 / 337 / 390 / 286 / 219 / 343)
• lufowe systemy artyleryjskie: 1160 (942 / 976 / 878 / 744 / 551 / 681 / 773 / 947 / 691 / 677 / 688 / 553 / 211 / 290)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 35 (58 / 23 / 24 / 33 / 31 / 66 /48 / 63 / 36 / 67 / 58 / 31 / 17 / 48)
• systemy przeciwlotnicze: 35 (36 / 53 / 28 / 38 / 23 / 39 /26 / 37 / 38 / 73 / 56 / 38 / 16 / 32)
• samoloty: 9 (1 /2 / 13 / 3 / 6 / 2 / 5 / 1 / 0 / 0 / 2 / 5 / 2 / 6)
• śmigłowce: 1 (0/ 0 / 1 / 0 / 0 / 0 / 8 / 0 / 5 / 3 / 10 / 4 / 3 / 6)
• bezzałogowe statki powietrzne: 1079 (781 / 963 / 657 / 479 / 681 / 508 /425 / 584 / 394 / 482 / 414 / 655 / 228 / 193)
• pociski manewrujące: 104 (69 / 145 / 65 / 138 / 142 / 26 / 18 / 84 / 98 / 86 / 154 / 175 / 21 / 38)
• samochody: 1831 (1423 / 1546 / 939 / 937 / 931 /715 / 741 / 874 / 685 / 530 / 555 / 294 / 317 / 271)
• sprzęt specjalny: 201 (154 / 215 / 149 / 185 / 40 / 118 / 86 / 102 / 113 / 138 / 122 / 99 / 57 / 66)
Szacowane rosyjskie straty personalne poniesione w maju wyniosły niemal 39 tys. żołnierzy, tj. około 10 tys. więcej niż w poprzednich miesiącach. Jest to też absolutny rekord tej wojny. Wzrosły też straty w czołgach i pojazdach opancerzonych, przy czym zniszczenie 115 czołgów i 213 pojazdów opancerzonych zostało potwierdzonych w opublikowanych nagraniach z pola walki. Poniesione straty nie przełożyły się jednak na jakieś wyraźne rosyjskie postępy terenowe, zajęty obszar na poszczególnych odcinkach frontu można bowiem było liczyć w setkach metrów. W żaden sposób nie zmieniło to sytuacji nawet poszczególnych zaangażowanych jednostek, nie mówiąc o sytuacji operacyjnej. Jest to wyraźny sygnał, że ukraińska obrona okrzepła. Strona rosyjska zapewne liczyła, że intensyfikując ataki spowoduje załamanie wyczerpanych walką sił ukraińskich. Tak się jednak nie stało, a wznowione od początku miesiąca dostawy amerykańskiego sprzętu i amunicji, sprawiają, że siły rosyjskie w najbliższych miesiącach napotkają jeszcze silniejszy opór.
Raportowane przez Ukraińców majowe rosyjskie straty w artylerii osiągnęły kolejny rekord w ciągu całej wojny, po raz pierwszy przekraczając, i to ze sporą nawiązką, tysiąc zniszczonych dział i moździerzy. Ponowny znaczny wzrost liczby zniszczonych samochodów dowodzi natomiast skuteczności małych dronów uderzeniowych klasy FPV, które działają nad linią frontu i jej bezpośrednim zapleczem.
Kilka rosyjskich ataków lotniczo-rakietowych na cele w głębi Ukrainy, przyniosło naturalny wzrost liczba niszczonych rosyjskich pocisków manewrujących. Niestety ponawiane ataki na obiekty ukraińskiego sektora paliwowo-energetycznego położone w słabiej bronionych obszarach Ukrainy (omijany jest silnie obroniony rejon Kijowa), przynoszą skutek w postaci poważnych uszkodzeń na terenie wielu z nich. Z drugiej strony pasmo sukcesów kontynuują ukraińskie drony dalekiego zasięgu, przedmiotem odwetowych ataków których są zakłady rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego oraz rafinerie. Doprowadziło to już do niewydolności rosyjskiego przemysłu paliwowego.
W ciągu ubiegłego miesiąca obwieszczono zestrzelenie dziewięciu rosyjskich samolotów i jednego śmigłowca. Ponieważ jednak większość z tych sukcesów zgłosiła przeciwko samolotem szturmowym Su-25 jedna jednostka wojsk lądowych, nie przedstawiając na to wiarygodnych dowodów, w podaną liczbę sukcesów w powietrzu można mocno powątpiewać. Za to 15 maja w czasie ataku rakietowego na bazę lotniczą Belbek na Krymie, wykonanego za pomocą pocisków ATACMS, zniszczono dwa rosyjskie myśliwce przechwytujące MiG-31, myśliwiec MiG-29 i kolejny niezidentyfikowany samolot bojowy (prawdopodobnie Su-27). Wcześniej, zniszczono tam radar 92N6 systemu obrony powietrznej S-400 Triumf, dwie wyrzutnie S-400 oraz skład materiałów pędnych.
Kolejne sukcesy odniesiono przeciwko celom morskim. Strona ukraińska poinformowała, że 19 maja w Sewastopolu został trafiony rosyjski mały okręt rakietowy „Cykłon” – nowa jednostka projektu 22800 „Karakurt”, wcielona do służby niespełna rok temu – 12 lipca 2023. Tego samego dnia obwieszczono zniszczenie rosyjskiego trałowca “Kowrowiec” – jednostki typu Projekt 266M, która weszła do służby w 1974 roku. Ponadto 30 maja bezzałogowe drony morskie zniszczyły dwa rosyjskie kutry typu KC-701 Tuniec, co przedstawia poniższy film.
У ГУР підтвердили, що у ніч проти 30 травня їхні морські дрони уразили два російських катери, ймовірно, типу «Тунець» в окупованому Криму
https://t.co/V6bANw3udX pic.twitter.com/vy5GQFjokK— SUSPILNE NEWS 📰 (@suspilne_news) May 30, 2024
Doniesienia Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej
Z kolei według danych ogłaszanych przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej w ciągu maja Siłom Zbrojnym Ukrainy zadano następujące straty sprzętowe (w nawiasach dane za kwiecień, marzec, luty i styczeń br. i miesiące 2023 roku grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• samoloty: 14 (12 / 6 / 7 / 3 / 25 / 37 / 17 / 8 /14 / 14 / 17 / 8 / 14)
• śmigłowce: 4 (0 / 3 / 2 / 2 / 2 / 4 / 3 / 2 /5 / 5 / 5 / 2 / 16)
• bezzałogowe statki powietrzne: 1316 (5469 / 4317 / 2282 / 1262 / 970 (836 / 1198 / 1021 / 891 /557 / 438 / 494 / 283 / 369)
• opancerzone wozy bojowe: 328 (221 / 366 / 427 / 454 / 688 / 649 / 842 / 660 / 520 /637 / 1078 / 425 / 430 / 421)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 51 (14 / 34 / 13 / 20 / 7 / 15 / 13 / 12 / 6 /7 / 29 / 90 / 18 / 31)
• działa i moździerze: 768 (619 / 369 / 311 / 342 / 375 / 273 / 330 / 449 / 537 /408 / 337 / 251 / 225 / 237)
• systemy przeciwlotnicze: 16 (14 / 20 / 18 / 12 / 3 / 1 / 2 / 5 / 7 /1 / 2 / 3 / 6 / 9)
• inny sprzęt: 769 (937 / 1240 / 1112 / 1199 / 1094 / 966 / 1209 / 1054 / 599 /679 / 737 / 694 / 646 / 648)
Jeśli chodzi o wozy bojowe strona rosyjska odnotowała zniszczenie 328 pojazdów przeciwnika, podczas gdy Siły Zbrojne Ukrainy aż 1308, a więc czterokrotnie więcej. Podobnie jak w kwietniu w maju proporcja rosyjskich roszczeń odnośnie do ukraińskich strat w artylerii lufowej w porównaniu do analogicznych danych ukraińskich co do strat rosyjskich, znacznie poprawiła się na korzyść Rosjan w porównaniu ze wcześniejszymi miesiącami, wynosząc 768 do 1160. Przekłada się to na i tak jednak niekorzystny dla strony rosyjskiej współczynnik 2:3. Przy założeniu jednakowej wiarygodności danych obu stron byłby to wynik mocno niepokojący, wydaje się jednak, że dane ukraińskie są dużo wiarygodniejsze. W dodatku zwiększone w ostatnim czasie dostawy amunicji z krajów Zachodu znacznie podniosły ukraińskie możliwości w zakresie walki kontrbateryjnej.
Podana przez Rosjan dużo niższa niż w poprzednich miesiącach liczba niszczonych ukraińskich bezzałogowych statków powietrznych wiąże się wyłączeniem ze statystyki najmniejszych aparatów działających nad linią frontu, zwłaszcza małych urządzeń uderzeniowych typu FPV. Podobnie zresztą nie uwzględnia ich od dawna strona ukraińska.
Jeśli chodzi o straty załogowych statków powietrznych, rosyjskie siły zbrojne ogłosiły zestrzelenie 14 samolotów. Strona ukraińska potwierdziła jednak jedynie śmierć 17 maja pilota myśliwca Su-27. Ponadto przedstawione przez Rosjan materiały filmowe potwierdzają zniszczenie na ziemi 22 maja MiG-a-29 na lotnisku w Dnieprze oraz dwóch śmigłowców szturmowych Mi-24 na ostrzelanym 11 maja lądowisku.
Problem wiarygodności danych
Osobną kwestią jest na ile dane przedstawiane przez ministerstwa obrony obu państw odpowiadają rzeczywistości. Oczywistym jest, że obie strony przeceniają straty przeciwnika, co jest charakterystyczne dla każdego konfliktu zbrojnego. Ze względu na duże odległości, na które zwykle następuje wymiana ognia, w praktyce nie ma możliwości dokładnego ustalenia faktycznych strat przeciwnika i często dokonuje się tego w sposób szacunkowy.
Same dane liczbowe – jak w każdym konflikcie zbrojnym – są oczywiście zawyżane przez obie strony konfliktu. Liczby podawane przez stronę ukraińską są jednak bardziej wiarygodne, ponieważ znaczną ich część popierają opublikowane filmy. Można szacować, że rzeczywisty stosunek strat jest około dwukrotnie korzystniejszy dla Ukraińców niż pokazuje to proste porównanie oficjalnych danych ogłoszonych przez obie strony.
Należy przyjąć, że rosyjskie straty w zabitych wynoszą nie więcej niż 25 procent liczby „zlikwidowanych żołnierzy” podawanej przez stronę ukraińską. W praktyce podawana przez Ukraińców liczba obejmuje bowiem także rannych, tych zaś statystycznie przypada około trzech na jednego zabitego. Z kolei jeśli chodzi o rosyjskie straty sprzętowe dotyczące sprzętu wojsk lądowych wiarygodność ukraińskich meldunków odnośnie do liczby zniszczonych wozów bojowych wynosi aktualnie około 1:2. Na przestrzeni ostatniego pòłrocza bezwzględne potwierdzenie w opublikowanych filmach i zdjęciach znajduje zniszczenie około 100 rosyjskich czołgòw miesięcznie, choć można zakładać, że nie każdy sukces został sfilmowany i faktyczna liczba sukcesów była większa. Dokonując analogicznego porównania znanych strat ukraińskich wozów bojowych z rosyjskimi danymi na ten temat, można zauważyć, że doniesienia strony rosyjskiej są przeszacowane w stopniu około dwukrotnie większym niż strony ukraińskiej, a więc na jeden sukces realny przypadają ponad trzy-cztery fikcyjne.
Zawyżenia strat przeciwnika mają szereg przyczyn, typowych dla wszelkich konfliktów zbrojnych. Otóż w celu zmylenia przeciwnika powszechnie stosowaną praktyką po obu stronach frontu jest stawianie makiet sprzętu bojowego, które mają za zadanie ściągnąć na siebie atak wroga. W tym celu stosowane są wraki wcześniej zniszczonego sprzętu, makiety wykonywane doraźnie na miejscu z materiałów podręcznych oraz profesjonalne zestawy fabryczne, specjalnie przeznaczone do mylenia przeciwnika w wielu zakresach obserwacji.
Podsumowanie potwierdzonych imiennie strat rosyjskich oficerów wg statystyki prowadzonej przez czeski blog twitterowy “Russian Officers killed in Ukraine”. W okresie od 25 kwietnia do 25 maja 2024 r. potwierdzono 152 nowe nazwiska.
Kolejnym czynnikiem jest ułomność dostępnych technik zwiadu i rozpoznania, które nie zawsze umożliwiają dokonanie dokładnej oceny skutków przeprowadzonych uderzeń. Często cel zakwalifikowany jako zniszczony bywa tylko lekko uszkodzony lub jedynie zasłonięty chmurą dymu po bliskim wybuchu. Należy mieć na uwadze, że ujawniane filmy z dronów przedstawiające niszczenie sprzętu wojskowego przeciwnika są starannie dobierane pod względem wartości propagandowej i przedstawiają jednoznaczne sytuacje, sfilmowane ze stosunkowo bliskiej odległości, co jest statystycznie unikalne. Ponadto dynamicznie zmieniająca się sytuacja taktyczna na polu walki nie pozwala na długie prowadzenie obserwacji jednego miejsca.
Często bywa, że jeden wóz bojowy zostaje uszkodzony i unieruchomiony przez jeden pododdział, a po pewnym czasie ostatecznie zniszczony przez inny. Każdy z nich w dobrej wierze raportuje zniszczenie tego samego pojazdu jako swoje indywidualne osiągnięcie, co sprawia, że w ogólnych statystykach pojedynczy sukces ulega podwojeniu.
Praktyka zawyżania strat przeciwnika najbardziej widoczna jest w przypadku doniesień dotyczących lotnictwa. Otóż liczbę podawanych zniszczonych nieprzyjacielskich statków powietrznych należy traktować raczej jako liczbę maszyn celnie ostrzelanych, a następnie raportowanych jako zniszczone po utracie z nimi kontaktu radarowego lub wzrokowego. Ze względu na zwykle duże odległości, na jakich toczy się walka z samolotami, raportujący w większości przypadków nie mają jakichkolwiek dowodów na sukces. Jeśli takie zaś istnieją, to są niezwłocznie wykorzystywane na polu propagandowym, co jednak zdarza się rzadko w stosunku do liczby oficjalnie ogłoszonych sukcesów. Z przyczyn obiektywnych, przede wszystkim niemożności dotarcia do wraków spoczywających na terenie kontrolowanym przez przeciwnika, faktyczna liczba sukcesów jest większa od bezsprzecznie udokumentowanej, lecz i tak większość raportowanych sukcesów należy uznać za fikcję.
Ujęcie będące symbolem majowych walk – płonący najnowszy rosyjski czołg T-90M “Proryw” zniszczony przez ukraińską 47. Brygadę Zmechanizowaną w pobliżu krzyża z flagą Ukrainy.
Nierzadkim zjawiskiem, zwłaszcza po stronie rosyjskiej, jest składanie przez dowódców raportów o fikcyjnych lub celowo zawyżonych sukcesach. Przyczyną jest chęć usprawiedliwienia wysokich strat własnych oddziałów, jak również wybujałe ambicje poszczególnych oficerów, czy też naturalna skłonność części osób do przeceniania swoich osiągnięć. Wreszcie powodem wpływającym na zawyżanie własnych sukcesów są towarzyszące walce skrajne emocje, które uniemożliwiają obiektywną ocenę sytuacji na polu walki.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
