W trakcie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej siły zbrojne Ukrainy i Federacji Rosyjskiej podają do publicznej wiadomości statystyki strat zadanych przeciwnikowi. Oto oficjalne wyniki podane przez obie strony za październik oraz komentarz co do ich wiarygodności.
Porównanie sukcesów ogłoszonych przez Siły Zbrojne Ukrainy wg stanu na ranek 1 października i ranek 1 listopada 2024 roku.
Doniesienia Sił Zbrojnych Ukrainy
Według oficjalnej statystyki strat przeciwnika podawanej przez ukraiński Sztab Generalny w październiku Siły Zbrojne Ukrainy zadały przeciwnikowi następujące straty (w nawiasach dane za wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień, marzec, luty i styczeń br. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• personel: 41 980 (38 130 / 36 810 / 35 680 / 35 030 / 38 940/26 960 / 28 200 / 28 450 / 26 220 / 29 970 / 28 550 / 22 920 / 15 080 / 16 800 / 17 820 / 20 500 / 17 140 / 16 970 / 24 100) “zlikwidowanych żołnierzy”
• czołgi: 279 (291 / 193 / 300 / 359 / 428 / 326 / 376 / 288 / 339 / 419 / 341 /521 / 243 / 243 / 174 / 238 / 104 / 84 / 221)
• pojazdy opancerzone: 923 (787 / 557 / 653 / 652 / 880 / 746 / 739 / 809 / 686 / 715 / 538 / 843 / 378 / 408 / 337 / 390 / 286 / 219 / 343)
• lufowe systemy artyleryjskie: 1184 (1219 / 1517 / 1520 / 1415 / 1160 / 942 / 976 / 878 / 744 / 551 / 681 / 773 / 947 / 691 / 677 / 688 / 553 / 211 / 290)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 40 (30 / 42 / 21 / 23 / 35 / 58 / 23 / 24 / 33 / 31 / 66 /48 / 63 / 36 / 67 / 58 / 31 / 17 / 48)
• systemy przeciwlotnicze: 31 (17 / 33 / 33 / 59 / 35 / 36 / 53 / 28 / 38 / 23 / 39 /26 / 37 / 38 / 73 / 56 / 38 / 16 / 32)
• samoloty: 0 (1 / 5 / 3 / 3 / 9/1 /2 / 13 / 3 / 6 / 2 / 5 / 1 / 0 / 0 / 2 / 5 / 2 / 6)
• śmigłowce: 1 (0 / 2 / 0 / 0 / 1/0/ 0 / 1 / 0 / 0 / 0 / 8 / 0 / 5 / 3 / 10 / 4 / 3 / 6)
• bezzałogowe statki powietrzne: 1766 (1815 / 1539 / 1348 / 1003 / 1079/781 / 963 / 657 / 479 / 681 / 508 /425 / 584 / 394 / 482 / 414 / 655 / 228 / 193)
• pociski manewrujące i balistyczne: 15 (56 / 150 / 74 / 103 / 104/69 / 145 / 65 / 138 / 142 / 26 / 18 / 84 / 98 / 86 / 154 / 175 / 21 / 38)
• samochody: 2417 (1740 / 2065 / 2103 / 1707 / 1831/1423 / 1546 / 939 / 937 / 931 /715 / 741 / 874 / 685 / 530 / 555 / 294 / 317 / 271)
• sprzęt specjalny: 265 (323 / 278 / 265 / 267 / 201/154 / 215 / 149 / 185 / 40 / 118 / 86 / 102 / 113 / 138 / 122 / 99 / 57 / 66)
17 października br. ukraiński szacunek strat rosyjskich od 24 lutego 2022 roku przekroczył 9000 czołgów.
Szacowane rosyjskie straty personalne poniesione w październiku wyniosły niemal 42 tys. żołnierzy, co jest nowym rekordem miesięcznym. Rekordowe były również straty w pojazdach opancerzonych innych niż czołgi. W opublikowanych materiałach filmowych i fotograficznych potwierdzenie znalazło jednak zniszczenie w październiku tylko 75 czołgów i 285 innych pojazdów opancerzonych, czyli odpowiednio 27 i 31 proc. strat oficjalnie ogłoszonych przez stronę ukraińską.
17 października br. ukraiński szacunek strat rosyjskich od 24 lutego 2022 roku przekroczył 18 000 innych pojazdów opancerzonych niż czołgi.
Minimalnie spadła liczba zniszczonych rosyjskich lufowych systemów artyleryjskich, ale wzrosła rakietowych. Zniszczenie 31 systemów przeciwlotniczych mieści się w granicach miesięcznej średniej statystycznej. Za tę cenę siły rosyjskie odnotowały wyraźne postępy, choć tylko w skali taktycznej, zajmując około 540 kilometrów kwadratowych ukraińskiego terytorium oraz odbijając około 85 kilometrów własnego terytorium w obwodzie kurskim. W obwodzie donieckim postęp uczyniono na kierunkach pokrowskim, kurahowskim, wuhledarskim i w rejonie Wiełkiej Nowosiłki. Ponadto posunięto się naprzód w rejonie Czasiw Jaru, przekraczając linię rzeki Doniec. Postęp nastąpił także w rejonie Łymania, gdzie Rosjanie starają się przejąć kontrolę nad wschodnim brzegiem rzeki Żerebiec.
Liczba odnotowanych jako zniszczone rosyjskich bezpilotowych statków powietrznych nieznacznie spadła. Siły rosyjskie całkowicie wstrzymały natomiast ostrzał celów przemysłowych za pomocą pocisków manewrujących dalekiego zasięgu. Bieżąca produkcja jest jednak magazynowana, przypuszczalnie z zamiarem użycia tego uzbrojenia w wielkich atakach na infrastrukturę elektroenergetyczną, które nastąpią w momencie nastania mrozów.
Ukraina zadeklarowała zniszczenie w powietrzu tylko jednego rosyjskiego załogowego statku powietrznego, którym był strącony 10 października śmigłowiec Mi-8. Sami Rosjanie przyznali jednak, do szeregu innych strat. 2 i 26 października utracili po jednym samolocie szturmowym Su-25, przy czym w pierwszym przypadku pilot zginął w drugim zaś katapultował się po wyzerowaniu paliwa. Z kolei 12 i 31 października w nieokreślonych okolicznościach stracili dwa samoloty uderzeniowe Su-34, przy czym w obu przypadkach załogi zginęły. Dodatkowo 26 października w Cieśninie Kerczeńskiej rozbił się śmigłowiec Mi-28, którego załoga również zaginęła. Ponadto 5 października sami zestrzelili nad kontrolowaną przez stronę ukraińską częścią Donbasu prototyp swojego największego bezzałogowca S-70.
Podsumowania strat zadanych przeciwnikowi w obwodzie kurskim dokonały ukraińskie wojska desantowo-szturmowe. Ich roszczenia obejmują zabicie lub zranienie 7980 nieprzyjacielskich żołnierzy oraz zniszczenie 58 czołgów, 162 bojowych wozów piechoty, 46 transporterów BTR, 592 samochody, dwa systemy artylerii rakietowej, 136 dział i moździerzy i6 systemów elektronicznych. W powietrzu zniszczono dwa śmigłowce Ka-52 i jeden Mi-8, 64 drony Zala, 37 Supercam, 7 Szahid, 27 Łancet, 10 Orłan, jeden Orion oraz przerwano lot aż 9874 dronów FPV. Do niewoli wzięto 297 żołnierzy przeciwnika oraz zdobyto dziewięć czołgów, cztery transportery BTR, dziewięć dział i sześć moździerzy.
Dokonane 1 listopada przez ukraiskie Wojska Desantowo-Szturmowe podsumowanie strat zadanych przeciwnikowi w obwodzie kurskim.
Doniesienia Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej
Z kolei według danych ogłaszanych przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej w ciągu października Siłom Zbrojnym Ukrainy zadano następujące straty sprzętowe (w nawiasach dane za wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień, marzec, luty i styczeń br. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• samoloty: 1 (4/ 10/ 15 / 9 / 14 /12 / 6 / 7 / 3 / 25 / 37 / 17 / 8 /14 / 14 / 17 / 8 / 14)
• śmigłowce: 0 (0/ 5 / 2 / 0 / 4 /0 / 3 / 2 / 2 / 2 / 4 / 3 / 2 /5 / 5 / 5 / 2 / 16)
• bezzałogowe statki powietrzne: 2561 (1638 / 2125 / 1755 / 2076 / 1316 /5469 / 4317 / 2282 / 1262 / 970 / 836 / 1198 / 1021 / 891 /557 / 438 / 494 / 283 / 369)
• opancerzone wozy bojowe: 544 (667 / 1067 / 263 / 252 / 328 /221 / 366 / 427 / 454 / 688 / 649 / 842 / 660 / 520 /637 / 1078 / 425 / 430 / 421)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 13 (35 / 39 / 33 / 36 / 51 /14 / 34 / 13 / 20 / 7 / 15 / 13 / 12 / 6 /7 / 29 / 90 / 18 / 31)
• działa i moździerze: 1708 (1552 / 1232 / 1481 / 1187 / 768 /619 / 369 / 311 / 342 / 375 / 273 / 330 / 449 / 537 /408 / 337 / 251 / 225 / 237)
• systemy przeciwlotnicze: 6 (4 / 16/ 24 / 10 / 16 /14 / 20 / 18 / 12 / 3 / 1 / 2 / 5 / 7 /1 / 2 / 3 / 6 / 9)
• inny sprzęt: 1133 (1264 / 1251 / 1049 / 1019 / 769 937 / 1240 / 1112 / 1199 / 1094 / 966 / 1209 / 1054 / 599 /679 / 737 / 694 / 646 / 648)
Strona rosyjska odnotowała w październiku zniszczenie 544 pojazdów opancerzonych przeciwnika, a więc mniejszej liczby w stosunku do 1202 rosyjskich wozów opancerzonych, których zniszczenie zadeklarowali Ukraińcy. Za to Rosjanie wyraźnie przebili analogiczne doniesienia przeciwnika w kategorii lufowych systemów artyleryjskich, w stosunku 1708 do 1184. Wydaje się jednak, że dane ukraińskie są dużo wiarygodniejsze, choć również sporo przesadzone. Zwłaszcza, że w ostatnim czasie Rosjanie coraz częściej wykorzystują coraz stare systemy uzbrojenia, w tym mało efektywną na współczesnym polu walki artylerię ciągnioną, która zupełnie nie sprawdza się we współczesnej walce kontrbateryjnej.
Jeśli chodzi o straty załogowych statków powietrznych, rosyjskie siły zbrojne ogłosiły zniszczenie zaledwie jednego samolotu, co jest najgorszym wynikiem od początku, ale najpewniej oznacza spadek aktywności lotnictwa przeciwnika nad frontem.
Rosjanie dokonali także podsumowania swoich roszczeń co do strat ukraińskich podczas walk w obwodzie kurskim. Od sierpnia miały one objąć ponad 28 850 żołnierzy, 180 czołgów, 101 bojowych wozów piechoty, 106 transporterów opancerzonych, 1062 innych pojazdów opancerzonych, 777 pojazdów nieopancerzonych, 254 dział artyleryjskich, 40 wyrzutni rakietowych, w tym 11 HIMARS i sześć MLRS, dziesięć rakietowych systemów przeciwlotniczych i siedem pojazdów transportowo-załadowczych, 58 radioelektronicznych stacji bojowych, 12 radarów kontrbateryjnych, cztery radary obrony przeciwlotniczej oraz 25 jednostek sprzętu inżynieryjnego i innego, w tym 13 pojazdów inżynieryjnych do usuwania przeszkód, jeden pojazd rozminowujący UR-77, pięć wozów ewakuacyjnych opancerzonego sprzętu naprawczego oraz pojazd dowodzenia.
Problem wiarygodności danych
Osobną kwestią jest, w jakim stopniu dane przedstawiane przez ministerstwa obrony obu państw odpowiadają rzeczywistości. Oczywiste jest, że obie strony przeceniają straty przeciwnika, co jest charakterystyczne dla każdego konfliktu zbrojnego. Ze względu na duże odległości, na które zwykle następuje wymiana ognia, w praktyce nie ma możliwości dokładnego ustalenia faktycznych strat przeciwnika i często dokonuje się tego w sposób szacunkowy.
Same dane liczbowe – jak w każdym konflikcie zbrojnym – są oczywiście zawyżane przez obie strony konfliktu. Liczby podawane przez stronę ukraińską są jednak bardziej wiarygodne, ponieważ znaczną ich część popierają opublikowane filmy. Można szacować, że rzeczywisty stosunek strat jest około dwukrotnie korzystniejszy dla Ukraińców, niż pokazuje to proste porównanie oficjalnych danych ogłoszonych przez obie strony.
Należy przyjąć, że rosyjskie straty w zabitych wynoszą nie więcej niż 25 proc. liczby „zlikwidowanych żołnierzy” podawanej przez stronę ukraińską. W praktyce podawana przez Ukraińców liczba obejmuje bowiem także rannych, tych zaś statystycznie przypada około trzech na jednego zabitego.
Podsumowanie potwierdzonych imiennie strat rosyjskich oficerów wg statystyki prowadzonej przez czeski blog twitterowy “Russian Officers killed in Ukraine”. W okresie od 29 września do 4 listopada 2024 r. potwierdzono 172 nowe nazwiska.
Z kolei jeśli chodzi o rosyjskie straty sprzętowe dotyczące wyposażenia wojsk lądowych, wiarygodność ukraińskich meldunków odnośnie do liczby zniszczonych wozów bojowych wynosi aktualnie około 1:2. Na przestrzeni ostatniego półrocza bezwzględne potwierdzenie w opublikowanych filmach i zdjęciach znajduje zniszczenie około 100 rosyjskich czołgów miesięcznie, choć można zakładać, że nie każdy sukces został sfilmowany i faktyczna liczba sukcesów była większa. Dokonując analogicznego porównania znanych strat ukraińskich wozów bojowych z rosyjskimi danymi na ten temat, można zauważyć, że doniesienia strony rosyjskiej są przeszacowane w stopniu około dwukrotnie większym niż strony ukraińskiej, a więc na jeden sukces realny przypadają ponad trzy-cztery fikcyjne.
Zawyżenia strat przeciwnika mają szereg przyczyn, typowych dla wszelkich konfliktów zbrojnych. Otóż w celu zmylenia przeciwnika powszechnie stosowaną praktyką po obu stronach frontu jest stawianie makiet sprzętu bojowego, które mają za zadanie ściągnąć na siebie atak wroga. W tym celu stosowane są wraki wcześniej zniszczonego sprzętu, makiety wykonywane doraźnie na miejscu z materiałów podręcznych oraz profesjonalne zestawy fabryczne, specjalnie przeznaczone do mylenia przeciwnika w wielu zakresach obserwacji.
Kolejnym czynnikiem jest ułomność dostępnych technik zwiadu i rozpoznania, które nie zawsze umożliwiają dokonanie dokładnej oceny skutków przeprowadzonych uderzeń. Często cel zakwalifikowany jako zniszczony bywa tylko lekko uszkodzony lub jedynie zasłonięty chmurą dymu po bliskim wybuchu. Należy mieć na uwadze, że ujawniane filmy z dronów przedstawiające niszczenie sprzętu wojskowego przeciwnika są starannie dobierane pod względem wartości propagandowej i przedstawiają jednoznaczne sytuacje, sfilmowane ze stosunkowo bliskiej odległości, co jest statystycznie unikalne. Ponadto dynamicznie zmieniająca się sytuacja taktyczna na polu walki nie pozwala na długie prowadzenie obserwacji jednego miejsca.
Często bywa, że jeden wóz bojowy zostaje uszkodzony i unieruchomiony przez jeden pododdział, a po pewnym czasie ostatecznie zniszczony przez inny. Każdy z nich w dobrej wierze raportuje zniszczenie tego samego pojazdu jako swoje indywidualne osiągnięcie, co sprawia, że w ogólnych statystykach pojedynczy sukces ulega podwojeniu.
Praktyka zawyżania strat przeciwnika najbardziej widoczna jest w przypadku doniesień dotyczących lotnictwa. Otóż liczbę podawanych zniszczonych nieprzyjacielskich statków powietrznych należy traktować raczej jako liczbę maszyn celnie ostrzelanych, a następnie raportowanych jako zniszczone po utracie z nimi kontaktu radarowego lub wzrokowego. Ze względu na zwykle duże odległości, na jakich toczy się walka z samolotami, raportujący w większości przypadków nie mają żadnych dowodów na sukces. Jeśli takie zaś istnieją, to są niezwłocznie wykorzystywane na polu propagandowym, co jednak zdarza się rzadko w stosunku do liczby oficjalnie ogłoszonych sukcesów. Z przyczyn obiektywnych, przede wszystkim niemożności dotarcia do wraków spoczywających na terenie kontrolowanym przez przeciwnika, faktyczna liczba sukcesów jest większa od bezsprzecznie udokumentowanej, lecz i tak większość raportowanych sukcesów należy uznać za fikcję.
Nierzadkim zjawiskiem, zwłaszcza po stronie rosyjskiej, jest składanie przez dowódców raportów o fikcyjnych lub celowo zawyżonych sukcesach. Przyczyną jest chęć usprawiedliwienia wysokich strat własnych oddziałów, jak również wybujałe ambicje poszczególnych oficerów, czy też naturalna skłonność części osób do przeceniania swoich osiągnięć. Wreszcie powodem wpływającym na zawyżanie własnych sukcesów są towarzyszące walce skrajne emocje, które uniemożliwiają jej uczestnikom obiektywną ocenę sytuacji na polu walki.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
