W trakcie trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej siły zbrojne Ukrainy i Federacji Rosyjskiej podają do publicznej wiadomości statystyki strat zadanych przeciwnikowi. Oto oficjalne wyniki podane przez obie strony za maj oraz komentarz co do ich wiarygodności.
Porównanie sukcesów ogłoszonych przez Siły Zbrojne Ukrainy wg stanu na ranek 1 maja i ranek 1 czerwca 2025 roku.
Według oficjalnej statystyki strat przeciwnika podawanej przez ukraiński Sztab Generalny w grudniu Siły Zbrojne Ukrainy zadały przeciwnikowi następujące straty (w nawiasach dane za kwiecień, marzec, luty i styczeń br., grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień, marzec, luty i styczeń 2024 r. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• personel: 35 370 (36 420 / 41 160 / 36 570 / 48 240 / 48 670 / 45 720 / 41 980 / 38 130 / 36 810 / 35 680 / 35 030 / 38 940/26 960 / 28 200 / 28 450 / 26 220 / 29 970 / 28 550 / 22 920 / 15 080 / 16 800 / 17 820 / 20 500 / 17 140 / 16 970 / 24 100) “zlikwidowanych żołnierzy”
• czołgi: 140 (227 / 272 / 331 / 230 / 203 / 307 / 279 / 291 / 193 / 300 / 359 / 428 / 326 / 376 / 288 / 339 / 419 / 341 /521 / 243 / 243 / 174 / 238 / 104 / 84 / 221)
• pojazdy opancerzone: 292 (508 / 607 / 536 / 610 / 674 / 899 / 923 / 787 / 557 / 653 / 652 / 880 / 746 / 739 / 809 / 686 / 715 / 538 / 843 / 378 / 408 / 337 / 390 / 286 / 219 / 343)
• lufowe systemy artyleryjskie: 1391 (1584 / 1644 / 1415 / 961 / 609 / 884 / 1184 / 1219 / 1517 / 1520 / 1415 / 1160 / 942 / 976 / 878 / 744 / 551 / 681 / 773 / 947 / 691 / 677 / 688 / 553 / 211 / 290)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 26 (28 / 43 / 62 / 10 / 3 / 9 / 40 / 30 / 42 / 21 / 23 / 35 / 58 / 23 / 24 / 33 / 31 / 66 /48 / 63 / 36 / 67 / 58 / 31 / 17 / 48)
• systemy przeciwlotnicze: 25 (25 / 35 / 38 / 18 / 13/ 25 / 31 / 17 / 33 / 33 / 59 / 35 / 36 / 53 / 28 / 38 / 23 / 39 /26 / 37 / 38 / 73 / 56 / 38 / 16 / 32)
• samoloty: 2 (0 / 0 / 1 / 0 /0 /0 / 0 / 1 / 5 / 3 / 3 / 9/1 /2 / 13 / 3 / 6 / 2 / 5 / 1 / 0 / 0 / 2 / 5 / 2 / 6)
• śmigłowce: 1 (0 / 4 / 0 / 0 /2 /0 / 1 / 0 / 2 / 0 / 0 / 1/0/ 0 / 1 / 0 / 0 / 0 / 8 / 0 / 5 / 3 / 10 / 4 / 3 / 6)
• bezzałogowe statki powietrzne: 3965 (2939 / 4060 / 3708 / 2563 / 1328 / 1715 / 1766 / 1815 / 1539 / 1348 / 1003 / 1079/781 / 963 / 657 / 479 / 681 / 508 /425 / 584 / 394 / 482 / 414 / 655 / 228 / 193)
• pociski manewrujące i balistyczne: 72 (73 / 38 / 30 / 51 / 151 / 224 / 15 / 56 / 150 / 74 / 103 / 104/69 / 145 / 65 / 138 / 142 / 26 / 18 / 84 / 98 / 86 / 154 / 175 / 21 / 38)
• samochody: 3575 (4104 / 3545 / 3472 / 2954 / 2168 / 2469 / 2417 / 1740 / 2065 / 2103 / 1707 / 1831 / 1423 / 1546 / 939 / 937 / 931 / 715 / 741 / 874 / 685 / 530 / 555 / 294 / 317 / 271);
• sprzęt specjalny: 34 (82 /24 / 36 / 55 / 53 / 40 / 265 / 323 / 278 / 265 / 267 / 201 / 154 / 215 / 149 / 185 / 40 / 118 / 86 / 102 / 113 / 138 / 122 / 99 / 57 / 66)
Rosyjskie straty personalne poniesione w maju oszacowano na 35 tys. ludzi, czyli pozostały one na poziomie z ubiegłego miesiąca. Zaskoczeniem może być jednak nieproporcjonalny do nich spadek deklarowanych sukcesów przeciwko czołgom i innym pojazdom opancerzonym, których odnotowano odpowiednio 140 i 292, a więc tylko około 60 procent wyników z poprzedniego miesiąca. Spośród czołgów w opublikowanych nagraniach potwierdzono wizualnie stratę tylko 22 wozów. Jednocześnie końcem maja liczba potwierdzonych strat rosyjskich czołgów od początku wojny przekroczyła 4000 wozów według danych gromadzącego dane wizualne serwisu Oryx. Obejmuje to 2946 czołgów zniszczonych, 392 porzucone, 533 zdobyte przez Ukraińców i 158 uszkodzonych. Liczba zniszczonych samochodów oraz systemów artylerii lufowej spadły w maju w porównaniu do kwietnia o 13 procent. Liczba sukcesów przeciwko artylerii rakietowej i systemom przeciwlotniczym pozostała natomiast na poziomie z poprzedniego miesiąca. Kosztem tych strat wojska rosyjskie zajęły w maju około 450 kilometrów kwadratowych ukraińskiego terytorium, największe postępy odnotowując uderzając na północ w obszarze na wschód od Pokrowska.
W maju odnotowano tylko dwa duże rosyjskie ataki prowadzone za pomocą pocisków dalekiego zasięgu na cele w głębi Ukrainy. W nocy z 23 na 24 maja przeprowadzono uderzenie z użyciem 14 pocisków balistycznych i 250 dronów, a następnej nocy z użyciem 60 pocisków manewrujących, dziewięciu pocisków balistycznych i 298 dronów. Liczba użytych rosyjskich dronów uderzeniowych systematycznie jednak rośnie, przy czym używano bardziej zaawansowanych technik ich naprowadzania jak i większej liczby trudniejszych do przechwycenia modeli z napędem odrzutowym. W trakcie całego miesiąca zniszczono 1892 Szahidy.
Problemem dla strony ukraińskiej jest użycie przez siły rosyjskie coraz większej liczby dronów uderzeniowych Szahid-238 o napędzie odrzutowym.
Jeśli chodzi o sukcesy przeciwko załogowym statkom powietrznym, wieczorem 2 maja uzbrojone w pociski przeciwlotnicze ukraińskie bezzałogowe jednostki nawodne eskortujące większą grupę łodzi uderzeniowych, prowadzących działania w rejonie portu wojennego w Noworosyjsku, zestrzelić miały dwa samoloty bojowe Su-30SM. Jeden z sukcesów udokumentowano na filmie, a strona rosyjska przyznała się do straty tej maszyny, informując, że jej załoga została podjęta z morza. 14 maja Ukraińcy zadeklarowali zestrzelenie śmigłowca uderzeniowego Ka-52 za pomocą drona FPV, ale przedstawiony na dowód film nie potwierdza jednoznacznie tego sukcesu, któremu zaprzeczyły źródła rosyjskie. Z kolei 23 maja w czasie misji zwalczania ukraińskich dronów uderzeniowych rozbił się śmigłowiec Mi-8, którego załoga zginęła.
Doniesienia Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej
Z kolei według danych ogłaszanych przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej w ciągu maja Siłom Zbrojnym Ukrainy zadano następujące straty sprzętowe (w nawiasach dane za kwiecień, marzec, luty i styczeń br., grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień, marzec, luty i styczeń 2024 r. i miesiące 2023 roku: grudzień, listopad, październik, wrzesień, sierpień, lipiec, czerwiec, maj, kwiecień i marzec):
• samoloty: 1 (2 / 4 /4 / 2 /1 / 2 / 1 / 4 / 10/ 15 / 9 / 14 /12 / 6 / 7 / 3 / 25 / 37 / 17 / 8 /14 / 14 / 17 / 8 / 14)
• śmigłowce: 0 (0 / 0 /0 / 0 /0 / 0 / 0 / 0/ 5 / 2 / 0 / 4 /0 / 3 / 2 / 2 / 2 / 4 / 3 / 2 /5 / 5 / 5 / 2 / 16)
• bezzałogowe statki powietrzne: 6062 (5383 / 4223 / 2929 /3048 / 2034 / 1894 / 2561 / 1638 / 2125 / 1755 / 2076 / 1316 /5469 / 4317 / 2282 / 1262 / 970 / 836 / 1198 / 1021 / 891 /557 / 438 / 494 / 283 / 369)
• opancerzone wozy bojowe: 584 (479 / 676 / 962 /857 / 550 / 565 / 544 / 667 / 1067 / 263 / 252 / 328 /221 / 366 / 427 / 454 / 688 / 649 / 842 / 660 / 520 /637 / 1078 / 425 / 430 / 421)
• rakietowe systemy artyleryjskie: 11 (21 / 10 / 12 /7 / 7 / 15 / 13 / 35 / 39 / 33 / 36 / 51 /14 / 34 / 13 / 20 / 7 / 15 / 13 / 12 / 6 /7 / 29 / 90 / 18 / 31)
• działa i moździerze: 1179 (1198 / 982 / 1070 /980 / 1313 / 1649 / 1708 / 1552 / 1232 / 1481 / 1187 / 768 /619 / 369 / 311 / 342 / 375 / 273 / 330 / 449 / 537 /408 / 337 / 251 / 225 / 237)
• systemy przeciwlotnicze: 4 (4 / 1 /10 /0 / 4 / 1 / 6 / 4 / 16/ 24 / 10 / 16 /14 / 20 / 18 / 12 / 3 / 1 / 2 / 5 / 7 /1 / 2 / 3 / 6 / 9)
• inne pojazdy: 1462 (1254 / 1223 / 1252 /1412 / 780 /1008 / 1133 / 1264 / 1251 / 1049 / 1019 / 769 937 / 1240 / 1112 / 1199 / 1094 / 966 / 1209 / 1054 / 599 /679 / 737 / 694 / 646 / 648)
Linia frontu na 30 maja 2025 r.
Strona rosyjska odnotowała w maju zniszczenie 584 pojazdów opancerzonych przeciwnika, podczas gdy Ukraińcy zadeklarowali 432 takie sukcesy. Jeśli chodzi o zwalczaniu artylerii przeciwnika, strona ukraińska naliczyła 1391 sukcesów w kategorii systemów lufowych i 26 rakietowych, rosyjska zaś odpowiednio 1179 i 11. Wydaje się jednak, że dane ukraińskie są dużo wiarygodniejsze, choć również sporo przesadzone. W ostatnim czasie Rosjanie coraz częściej wykorzystują coraz starsze systemy uzbrojenia, w tym mało efektywną na współczesnym polu walki artylerię ciągnioną, która zupełnie nie sprawdza się we współczesnej walce kontrbateryjnej. W coraz większej liczbie pojawiają się też mało efektywne systemy północnokoreańskie zasilane pochodzącą z tego kraju amunicją, której jakość przedstawia sporo do życzenia. Tradycyjnie siły rosyjskie były kilkukrotnie mniej skuteczne od ukraińskich w zakresie zwalczania systemów obrony przeciwlotniczej.
Rosyjskie dane co do sukcesów przeciwko ukraińskim dronom ponownie wzrosły w porównaniu do poprzednich miesięcy, co niewątpliwie związane jest ze zwalczaniem tego typu aparatów coraz zacieklej atakujących cele o znaczeniu gospodarczym i militarnym znajdujące się terytorium Federacji Rosyjskiej. Obie strony stale zwiększają liczbę zaangażowanych aparatów licząc na przeciążenie obrony przeciwlotniczej przeciwnika i zużycie zapasów cennych pocisków przeciwlotniczych. Jeśli chodzi o straty załogowych statków powietrznych, rosyjskie siły zbrojne ogłosiły zniszczenie w ciągu miesiąca tylko jednego samolotu. Ukraińskie dowództwo przyznało, że 16 maja podczas rosyjskiego ataku dronowego stracono myśliwiec F-16, którego pilot szczęśliwie katapultował się.
Problem wiarygodności danych
Osobną kwestią jest, w jakim stopniu dane przedstawiane przez ministerstwa obrony obu państw odpowiadają rzeczywistości. Oczywiste jest, że obie strony przeceniają straty przeciwnika, co jest charakterystyczne dla każdego konfliktu zbrojnego. Ze względu na duże odległości, na które zwykle następuje wymiana ognia, w praktyce nie ma możliwości dokładnego ustalenia faktycznych strat przeciwnika i często dokonuje się tego w sposób szacunkowy.
Same dane liczbowe – jak w każdym konflikcie zbrojnym – są oczywiście zawyżane przez obie strony konfliktu. Liczby podawane przez stronę ukraińską są jednak bardziej wiarygodne, ponieważ znaczną ich część popierają opublikowane filmy. Można szacować, że rzeczywisty stosunek strat jest około dwukrotnie korzystniejszy dla Ukraińców, niż pokazuje to proste porównanie oficjalnych danych ogłoszonych przez obie strony.
Należy przyjąć, że rosyjskie straty w zabitych wynoszą nie więcej niż 25 proc. liczby „zlikwidowanych żołnierzy” podawanej przez stronę ukraińską. W praktyce podawana przez Ukraińców liczba obejmuje bowiem także rannych, tych zaś statystycznie przypada około trzech na jednego zabitego. Analitycy badający rosyjskie straty znaleźli już w źródłach otwartych potwierdzenie śmierci ponad 100 tys. imiennie zidentyfikowanych rosyjskich żołnierzy. Pozwala to sądzić, że faktyczne straty śmiertelne przekroczyły już 150 tys. ludzi.
Podsumowanie potwierdzonych imiennie strat rosyjskich oficerów wg statystyki prowadzonej przez czeski blog twitterowy “Russian Officers killed in Ukraine”.
Z kolei jeśli chodzi o rosyjskie straty sprzętowe dotyczące wyposażenia wojsk lądowych, wiarygodność ukraińskich meldunków odnośnie do liczby zniszczonych wozów bojowych wynosi aktualnie około 1:2. Na przestrzeni ostatniego półrocza bezwzględne potwierdzenie w opublikowanych filmach i zdjęciach znajduje zniszczenie 50–90 rosyjskich czołgów miesięcznie, choć można zakładać, że nie każdy sukces został sfilmowany i faktyczna liczba sukcesów była większa. Dokonując analogicznego porównania znanych strat ukraińskich wozów bojowych z rosyjskimi danymi na ten temat, można zauważyć, że doniesienia strony rosyjskiej są przeszacowane w stopniu około dwukrotnie większym niż strony ukraińskiej, a więc na jeden sukces realny przypadają ponad trzy-cztery fikcyjne.
Zawyżenia strat przeciwnika mają szereg przyczyn, typowych dla wszelkich konfliktów zbrojnych. Otóż w celu zmylenia przeciwnika powszechnie stosowaną praktyką po obu stronach frontu jest stawianie makiet sprzętu bojowego, które mają za zadanie ściągnąć na siebie atak wroga. W tym celu stosowane są wraki wcześniej zniszczonego sprzętu, makiety wykonywane doraźnie na miejscu z materiałów podręcznych oraz profesjonalne zestawy fabryczne, specjalnie przeznaczone do mylenia przeciwnika w wielu zakresach obserwacji.
Kolejnym czynnikiem jest ułomność dostępnych technik zwiadu i rozpoznania, które nie zawsze umożliwiają dokonanie dokładnej oceny skutków przeprowadzonych uderzeń. Często cel zakwalifikowany jako zniszczony bywa tylko lekko uszkodzony lub jedynie zasłonięty chmurą dymu po bliskim wybuchu. Należy mieć na uwadze, że ujawniane filmy z dronów przedstawiające niszczenie sprzętu wojskowego przeciwnika są starannie dobierane pod względem wartości propagandowej i przedstawiają jednoznaczne sytuacje, sfilmowane ze stosunkowo bliskiej odległości, co jest statystycznie unikalne. Ponadto dynamicznie zmieniająca się sytuacja taktyczna na polu walki nie pozwala na długie prowadzenie obserwacji jednego miejsca.
Często bywa, że jeden wóz bojowy zostaje uszkodzony i unieruchomiony przez jeden pododdział, a po pewnym czasie ostatecznie zniszczony przez inny. Każdy z nich w dobrej wierze raportuje zniszczenie tego samego pojazdu jako swoje indywidualne osiągnięcie, co sprawia, że w ogólnych statystykach pojedynczy sukces ulega podwojeniu.
Praktyka zawyżania strat przeciwnika najbardziej widoczna jest w przypadku doniesień dotyczących lotnictwa. Otóż liczbę podawanych zniszczonych nieprzyjacielskich statków powietrznych należy traktować raczej jako liczbę maszyn celnie ostrzelanych, a następnie raportowanych jako zniszczone po utracie z nimi kontaktu radarowego lub wzrokowego. Ze względu na zwykle duże odległości, na jakich toczy się walka z samolotami, raportujący w większości przypadków nie mają żadnych dowodów na sukces. Jeśli takie zaś istnieją, to są niezwłocznie wykorzystywane na polu propagandowym, co jednak zdarza się rzadko w stosunku do liczby oficjalnie ogłoszonych sukcesów. Z przyczyn obiektywnych, przede wszystkim niemożności dotarcia do wraków spoczywających na terenie kontrolowanym przez przeciwnika, faktyczna liczba sukcesów jest większa od bezsprzecznie udokumentowanej, lecz i tak większość raportowanych sukcesów należy uznać za fikcję.
Nierzadkim zjawiskiem, zwłaszcza po stronie rosyjskiej, jest składanie przez dowódców raportów o fikcyjnych lub celowo zawyżonych sukcesach. Przyczyną jest chęć usprawiedliwienia wysokich strat własnych oddziałów, jak również wybujałe ambicje poszczególnych oficerów, czy też naturalna skłonność części osób do przeceniania swoich osiągnięć. Wreszcie powodem wpływającym na zawyżanie własnych sukcesów są towarzyszące walce skrajne emocje, które uniemożliwiają jej uczestnikom obiektywną ocenę sytuacji na polu walki.
Reklama
Zobacz również
Reklama
Reklama
